Click here to read in English language version.
ဦးတင္ထြဋ္ အိုင္စီအက္စ္ (U Tin Tut, ICS)
ရန္ကုန္ စိန့္ေပါလ္ အထက္တန္းေက်ာင္း၊ အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္း ပဲခူး အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္တို့တြင္ ပညာသင္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ လပိုင္းမွ်သာ ေန၍ ၁၉၁၁ ခုနွစ္တြင္ အဂၤႅန္ ဂ်ူးဝစ္ ေကာလိပ္၊ ၁၉၁၄ ခုနွစ္တြင္ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္ ကြင္းန္ေကာလိပ္၊ ၁၉၁၄ ခုနွစ္တြင္ အိုင္ယာလန္ ဒဗၺလင္ ထရီနတီ ေကာလိပ္တို့တြင္ ဆက္လက္ ပညာသင္သည္။
၁၉၁၅ ခုနွစ္တြင္ မက္ခ္သစ္ထရစ္ပို စာေမးပြဲ၊ ၁၉၁၇ ခုနွစ္တြင္ အီေကာေနာမစ္ထရစ္ပို စာေမးပြဲမ်ား ေအာင္သည္။ ၁၉၁၆ ခုနွစ္တြင္ အဂၤႅိပ္ အက္ေဆးျပိုင္ပြဲ၌ ဟူးစ္ပရိုက္ဆု ရသည္။ ၁၉၁၇ ခုနွစ္တြင္ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္မွ ဘီေအဘြဲ့ကို သခၤ်ာ၊ ေဘာဂေဗဒ ဂုဏ္ထူးတို့ျဖင့္ ရရွိသည္။ ၁၉၂ဝ ျပည့္နွစ္တြင္ ဒဗၺလင္ ထရီနတီေကာလိပ္မွ ဘီေအ (တီ၊ စီ၊ ဒီ) နွင့္ အမ္ေအဘြဲ့မ်ား ရသည္။ ၁၉၂၁ ခုနွစ္တြင္ အဂၤႅန္ မစ္ဒယ္တန္ပယ္လ္ ဥပေဒေက်ာင္းမွ ဘရစ္စတာ (Barrister at Law) ဝတ္လံုဘြဲ့ ရသည္။
အဂၤႅန္တြင္ ပညာ သင္ျကားေနစဉ္ အားကစား၌ ထူးခြ်န္ ထင္ရွားသည္။ ဂ်ူးဝစ္ေကာလိပ္ ရတ္ဘီ အားကစား လက္ေရြးစင္၊ ပတ္ဘလစ္စကူး လက္ေဝွ့ ခ်န္ပီယံ၊ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္ ရတ္ဘီ ေခါင္းေဆာင္နွင့္ ေလွေလွာ္အသင္း ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။
၁၉၁၇ ခုနွစ္တြင္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ အိနၵိယ စစ္တပ္ ေကာ္မရွင္ အရာရွိ ၄ ဦးတြင္ တစ္ဦး အျဖစ္ ခန့္အပ္ခံရသည္။ ၁၉၁၉ ခုနွစ္တြင္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ ပထမဆံုး အိုင္စီအက္စ္ ဝန္ထမ္း အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရကာ ၁၉၁၉-၂၁ ခုနွစ္တြင္ ေအာက္စဖို့ဒ္ တကၠသိုလ္၌ အလုပ္သင္ အျဖစ္ ပညာသင္ခဲ့သည္။
၁၉၂၁ ခုနွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၂ ရက္တြင္ ျမန္မာျပည္သို့ ျပန္ေရာက္သည္။ ၁၉၂၂ ခုနွစ္တြင္ ပဲခူးတိုင္း ကမာစဲမွ ဦးဘိုးမင္း၏ သမီး မသန္းတင္နွင့္ လက္ထပ္သည္။ ၁၉၂၂ ခုနွစ္တြင္ ပဲခူးဝန္ေထာက္၊ ၁၉၂၄ ခုနွစ္တြင္ သစ္ေတာဌာန အတြင္းဝန္ေထာက္၊ သစ္ေတာ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး၊ ၁၉၂၅ ခုနွစ္တြင္ ဘ႑ဍာေရးဌာန အတြင္းဝန္ေထာက္၊ ၁၉၂၆ ခုနွစ္တြင္ အခြန္ေတာ္နွင့္ သႆေမဓ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး၊ ၁၉၂၇ ခုနွစ္တြင္ သမဝါယမ တြဲဖက္ ရီဇစၥျတာ ဝန္ေထာက္ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။
၁၉၂၈ ခုနွစ္၊ ဧျပီလ ၁ဝ ရက္မွ ၁၉၃၃ ခုနွစ္၊ ဧျပီ ၁၇ ရက္ အထိ ေဒလီျမို့နွင့္ ဆင္းမလားျမို့တို့တြင္ အိနၵိယ အစိုးရ စက္မႈနွင့္ အလုပ္သမားဌာန အတြင္းဝန္ေထာက္၊ ဒုတိယအတြင္းဝန္၊ တြဲဖက္အတြင္းဝန္ အျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၃၃ ခုနွစ္တြင္ ျပည္အေရးပိုင္၊ ၁၉၃၅ ခုနွစ္တြင္ အတြင္းဝန္ရံုး ဘ႑ဍာေရးဌာန ဒုတိယအတြင္းဝန္၊ ၁၉၄၁ ခုနွစ္တြင္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္၏ အတြင္းဝန္ တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ ခုနွစ္မွ ၁၉၄၂ ခုနွစ္တိုင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဓိပတိ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၁၉၄၁ ခုနွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ နန္းရင္းဝန္ ဦးေစာ (ဂဠုန္ဦးေစာ) နွင့္ အဂၤႅန္သို့ လိုက္ပါ၍ အျကံေပး အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၂ ခုနွစ္တြင္ ဆင္းမလားရွိ ျမန္မာျပည္ေျပး ေဒၚမန္စမစ္ အစိုးရ၏ အျကံေပး၊ ၁၉၄၅ ခုနွစ္၊ ကနၷီေဆြးေနြးပြဲ အဖြဲ့ဝင္ အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန့တြင္ ျဗိတိသွ် အစိုးရ၏ ေအာ္ဒါေအာ့ဖ္ ျဗိတိသွ် အင္ပါယာဘြဲ့ (အိုဘီအီး) ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ အိုင္စီအက္စ္ ဝန္ထမ္းဘဝမွ နုတ္ထြက္၍ The Burmese Review (သည္ဘားမိစ္ ရီဗ်ူး)၊ New Time of Burma (နယူးတိုင္းမ္ေအာ့ဖ္ ဘားမား) သတင္းစာမ်ားကို အဂၤႅိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ လန္ဒန္တိုင္း သတင္းစာ၏ အထူးသတင္းေထာက္ အျဖစ္လည္း ေဆာင္ရြက္၍ ျမန္မာျပည္နွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းနွင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။
၁၉၄၆ ခုနွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ျကားျဖတ္အစိုးရ အဖြဲ့၌ ဘုရင္ခံခန့္ ဝန္ျကီး၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ဇန္နဝါရီလတြင္ ေအာင္ဆန္း အက္တလီ စာခ်ုပ္ ခ်ုပ္ဆိုေရး ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ့ဝင္၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ပင္လံုစာခ်ုပ္ ခ်ုပ္ဆိုေရး ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္၊ ရီးဝီလ်ံ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေသာ နယ္ျခားေဒသ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီ အဖြဲ့ဝင္၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ဧျပီလတြင္ တိုင္းျပုျပည္ျပု လွြတ္ေတာ္ (ဟသၤာတခရိုင္) အမတ္၊ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ အဖြဲ့ဝင္၊ အေျခခံဥပေဒ အေခ်ာကိုင္ ေကာ္မတီ အဖြဲ့ဝင္၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ဇြန္လတြင္ အဂၤႅန္သြား ျမန္မာ ခ်စ္ျကည္ေရး အဖြဲ့ဝင္၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္တြင္ လန္ဒန္ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာ မင္းျကီး၊ ၁၉၄၇ ခုနွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ သခင္နု (ဦးနု) ဦးေဆာင္ေသာ ျကားျဖတ္အစိုးရ ဘ႑ဍာေရး ဝန္ျကီး၊ ၁၉၄၈ ခုနွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန့တြင္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံ အစိုးရ၏ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ျကီး၊ ၁၉၄၈ ခုနွစ္၊ ဩဂုတ္လ ၁၆ ရက္တြင္ ျမန္မာ့ အရန္တပ္မေတာ္ တပ္မင္းျကီး တာဝန္မ်ားကို ယူခဲ့သည္။
ဦးတင္ထြဋ္သည္ ျမန္မာလူမ်ိုးထဲမွ ေရွးဦးစြာအိနၵိယ ပဋိ ညာဉ္ခံ ဝန္ထမ္း(အိုင္စီအက္) ရာထူးကို ၇ရွိခဲ့သူျဖစ္သည္။ အေရးပိုင္ဦးဖိန္း၏ သားျကီးဩရႆျဖစ္၍ ျမင္းျခံျမို့တြင္ ၁၈၉၅ ခုနွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁ ရက္ေန့၌ ဖြားျမင္သည္။ ငယ္ စဉ္က ရန္ကုန္ျမို့ စိန္ေပါအထက္တန္းေက်ာင္း၊ ပဲခူးျမို့ အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္ျမို့ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း နွင့္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တို့တြင္ ပညာသင္ျကားခဲ့သည္။ ထို ေနာက္ အဂလၤၷ္ျပည္သို့သြားေရာက္ကာ ကိမ္းဗရစ္တကၠသိုလ္ ဒါးလစ္ေကာလိပ္နွင့္ ဘုရင္မေကာလိပ္တို့တြင္ ဆက္လက္ ပညာသင္ျကားခဲ့ရာ စာေမးပြဲမ်ား၌ ထူးခြ်န္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ့၍ ၁၉၂၀ ျပည့္နွစ္တြင္ မဟာဝိဇၨာဘြဲ့ကို ၇ရွိခဲ့သည္။ ထိုမွတဖန္ အိုင္ယာလန္ျပည္ ဒဗၺလင္ျမို့ရွိ ထရင္နီတီေကာလိပ္ေက်ာင္းနွင့္ အင္ဒိုျမို့ရွိ အိနၵိယစစ္တကၠသိုလ္တို့သို့လည္း ထက္ေရာက္သင္ ျကားခဲ့သည္။
ဝတ္လံုေတာ္ရ စာေမးပြဲကိုလည္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ သည္။ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ကစားခုန္ကစားဘက္တြင္လည္း ဘုရင္မေကာလိပ္၏ ရပ္ဂဗီေဘာလံုးအသင္း၌ ကပၸိတိန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရျခင္းကို ေထာက္ရႈ၍ ထူးခြ်န္သည္ဟု ဆို၇ေပမည္။
ဦးတင္ထြဋ္သည္ ၁၉၄၆ ခုနွစ္တြင္ အိနၵိယပဋိညာဉ္ခံ ဝန္ထမ္းရာထူးမွ ပင္စင္ယူျပီးေနာက္ ဖ-ဆ-ပ-လအဖြဲ့သို့ ဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန့တြင္ ဖဆပလ အဖြဲ့ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္၍ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီအဖြဲ့ ဖြဲ့စည္းေသာအခါ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဘ႑ဍာေရးနွင့္ အခြန္ေတာ္ဌာန ဝန္ျကီးျဖစ္ လာခဲ့သည္။ ၁၉၄ရ ခုနွစ္ ဇနၷဝါရီလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့သည္ ျမန္မာျပည္ သို့အာဏာမ်ား လွြဲေျပာင္းေပးေရးအတြက္ လန္ဒန္ျမို့သို့ သြား ေရာက္ေဆြးေနြးရာတြင္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ အဖြဲ့ဝင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ရသည္။
၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္ ဦးတင္ထြဋ္ သည္ အမ်ိုးသားေခါင္းေဆာင္ျကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၊ ဆာေမာင္ၾကီး၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ သခင္ဝတင္၊ ဗိုလ္မွဴးေအာင္၊ ဗိုလ္မင္းလြင္၊ ဦးကိုကိုေလး၊ ျမိဳ႕မ ဦးသန္းၾကြယ္၊ ေဒါက္တာ စိန္ျမေမာင္၊ ဗိုလ္သိမ္းေဆြ၊ ဦးတင္ညြန္႕၊ ဦးေမာင္ေမာင္ စေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္မ်ား နွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အတူ ပင္လံုညီလာခံ တြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့သည္။
၁၉၄ရ ခုနွစ္ ဧျပီလတြင္ တိုင္းျပည္ျပုလွြတ္ေတာ္ေရြး ေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေသာအခါ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဟသၤာတ ျမို့မ မဲဆနၵနယ္မွ ေရြးေကာက္တင္ျမွောက္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၄ရ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ေဆြးေနြးရန္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ သခင္နုေခါင္းေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ အဂလၤၷ္ျပည္ လန္ဒန္ျမို့သို့ သြား ေရာက္ခဲ့ရာ၌လည္း ဦးတင္ထြဋ္သည္အဖြဲ့ဝင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ထိုသို့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့တြင္ နွစ္ျကိမ္လံုး ပါဝင္ခဲ့ရာ၌ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဘ႑ဍာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ား တြင္ အကူအညီ မ်ားစြာေပးနိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုေလသည္။
ဦးတင္ထြဋ္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ဖ-ဆ-ပ-လအစိုးရအဖြဲ့တြင္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ျကီးအျဖစ္ ဆက္ လက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ဝန္ျကီးရာထူးမွနုတ္ထြက္၍ စစ္တပ္တြင္ ဗိုလ္မႈးခ်ုပ္ အျဖစ္ ပါဝင္ကာ အရံတပ္မေတာ္ စုေဆာင္းထူေထာင္ေနခ်ိန္၌ လုပ္ျကံ ခံ၇ေသာေျကာင့္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန့ တြင္ ရန္ကုန္ေဆးရံုျကီး၌ ကြယ္လြန္သြားေလသည္။
ဦးတင္ထြဋ္သည္ ကိုလိုနီေခတ္အတြင္း ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ အိနၵိယ ပဋိညာဉ္ခံဝန္ထမ္း (အိုင္စီအက္စ္) အျဖစ္ ပထမဆံုး ေရြးခ်ယ္ခန့္ထားခဲ့ရသူ ျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ုပ္ေရး စာရင္းအင္းနွင့္ ဥပေဒ ပညာရပ္မ်ားကို အဂၤႅန္တကၠသိုလ္တြင္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့၍ အထူးခြ်န္ဆံုး ဝန္ထမ္းတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၁ ခုနွစ္တြင္ ဒိုေမနီယန္ အုပ္ခ်ုပ္ေရး ေတာင္းရန္ အဂၤႅန္သို့ သြားသည့္ နန္းရင္းဝန္ ဦးေစာ၏ အျကံေပးအျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ရသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အျပီး အိုင္စီအက္စ္ ဝန္ထမ္းဘဝမွ နုတ္ထြက္၍ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ျကားျဖတ္အစိုးရ လက္ထက္၌ ဘ႑ဍာေရး ဝန္ျကီးအျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ေနာက္ဆံုး နွလံုးရည္တိုက္ပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း နွင့္အတူ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ထိုသို့ တာဝန္ယူေနစဉ္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန့ ညေနပိုင္းတြင္ နယူတိုင္းမ္ေအာ့ဖ္ ဘာမား သတင္းစာတိုက္မွ ေနအိမ္အျပန္ ကားေပၚအတက္တြင္ ဗံုးခြဲ လုပ္ျကံခံခဲ့ရသည္။
ဘဝနိဂံုး
အိုင္စီအက္စ္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဗံုးဒဏ္ရာျဖင့္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ ည ၇ နာရီ ၃၅ မိနစ္တြင္ ရန္ကုန္ေဆးရံုျကီး၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီး ေဒၚသန္းတင္နွင့္ သမီး ၃ ေယာက္ က်န္ရစ္သည္။
ကိုးကား
* https://www.facebook.com/notes/kyaw-naing/%E1%80%95%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%80%B6%E1%80%AF%E1%80%87%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%B1%E1%81%BE%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8-%E1%80%BB%E1%80%95%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%B1%E1%80%BB%E1%80%95%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%B1%E1%80%9C%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%B9/603280379685955(သန္းဝင္းလႈိင္ ဇန္န၀ါရီ ၂၇၊ ၂၀၁၃)
*၁၉၇၂ ခုနွစ္ပထမအျကိမ္ ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝေသာ ပင္လံုညီလာခံ သမိုင္းစဉ္စာမ်က္နွာ ၁၃၈
*၁၉၈၀ေမျမို့ခ်စ္ေဆြ ေရးသား ျပုစုခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ လြတ္လပ္ေရး ျကိုးပမ္းမႈ လစဉ္မွတ္တမ္း
* ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ(၅)
*၂၀၁၀၊ မတ္လမွာ UNITY စာေပမွ ပထမအျကိမ္ ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝတဲ့ ေမာင္ေဇယ်ာ ေရးသားတဲ့ 'ျမန္မာလူေက်ာ္ ၁၀ဝ (ပထမအုပ္)' စာအုပ္မွ
