ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း
(General Aung San)
ဗုိလ္ ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အမ်ိုးသားသူရဲေကာင္း ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ မ်ိုးခ်စ္ပုဂၢိုလ္၊ စစ္ေသနာပတိတစ္ဦးျဖစ္သည့္အျပင္ နိုင္ငံေရးသမားလည္း ျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္း ၉ ေယာက္အနက္ အငယ္ဆံုး ျဖစ္သည္။ မနၱေလးျမို့ေတာ္ရွိ ျမန္မာဘုရင္အုပ္ခ်ုပ္ေရးစနစ္ကို ပ်က္သုန္းေစျပီး ျမန္မာတနိုင္ငံလံုး ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္ေရးလက္ေအာက္သို့ က်ဆင္းေစခဲ့ေသာ တတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲအျပီး နွစ္ေပါင္း (၃ဝ) အျကာတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ နတ္ေမာက္နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ ျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ အမႈကိုထမ္းေဆာင္သည့္ အစဉ္အလာရွိသူမ်ားျဖစ္၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ၏ မိခင္မ်ိုးရိုးထဲတြင္ ရာထူးျကီး မင္းမႈထမ္းအခ်ို့ ပါဝင္ခဲ့ပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဖာ သည္ လယ္ သမားမ်ိုးရိုးမွျဖစ္ျပီး ေလာကီေရးရာတြင္ လိမၼာေရးျခားမရွိ၊ စကားမေျပာ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္သူတဦး ျဖစ္ ပါသည္။ ဉာဏ္ရည္ေကာင္း၍ စာေပဖက္တြင္ ထူးခြ်န္ေသာ္လည္း စကားနည္းလြန္းသျဖင့္ ဦးဖာသည္ မိမိ၏ အသက္ေမြးဝမ္းေျကာင္းအလုပ္ျဖစ္ေသာ ေရွ့ေနအလုပ္၌ ေအာင္ျမင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ထို့ေျကာင့္ ထက္ျမက္သြက္ လက္လွေသာ မိခင္ေဒၚစုသာလွ်င္ မိသားစုစားဝတ္ေနေရးကို အဓိကတာဝန္ယူရပါသည္။
ေဒၚစု ၏ ဦးေလးေတာ္သူသည္ ျဗိတိသွ်တို့ကို ေရွးဦးစြာ ေတာ္လွန္ဆန့္က်င္ခဲ့ေသာ ျမန္မာအုပ္စုတစုကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ “ဗိုလ္လေရာင္” ေခၚ “ဦးမင္းေရာင္” အား ျဗိတိသွ်တို့က ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ လိုက္ပါသည္။ “ကုလားတို့ ကြ်န္မခံ” ဟူေသာ စိတ္ထားရွိခဲ့သည့္ ထိုရဲရဲေတာက္ မ်ိုးခ်စ္ပုဂၢိုလ္ျကီးကား ကိုေအာင္ဆန္း မိသားစုနွင့္ နယ္သူနယ္သားမ်ား ဂုဏ္ယူစံထား အားက်ဖြယ္ရာ ျဖစ္လာပါသည္။
ေဒၚစု ၏ ဦးေလးေတာ္သူသည္ ျဗိတိသွ်တို့ကို ေရွးဦးစြာ ေတာ္လွန္ဆန့္က်င္ခဲ့ေသာ ျမန္မာအုပ္စုတစုကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ “ဗိုလ္လေရာင္” ေခၚ “ဦးမင္းေရာင္” အား ျဗိတိသွ်တို့က ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ လိုက္ပါသည္။ “ကုလားတို့ ကြ်န္မခံ” ဟူေသာ စိတ္ထားရွိခဲ့သည့္ ထိုရဲရဲေတာက္ မ်ိုးခ်စ္ပုဂၢိုလ္ျကီးကား ကိုေအာင္ဆန္း မိသားစုနွင့္ နယ္သူနယ္သားမ်ား ဂုဏ္ယူစံထား အားက်ဖြယ္ရာ ျဖစ္လာပါသည္။
အမည္
ဇာတာတြင္ပါရွိသည့္ အမည္မွာ ‘ေမာင္ထိန္လင္း’ ျဖစ္သည္။ မိဘမ်ားက အကိုျဖစ္သူ ေအာင္သန္း နွင့္ လိုက္ရန္ ေအာင္ဆန္း ဟု ေခၚခဲ့သည္။ တို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္ေရာက္ေသာအခါ သခင္ေအာင္ဆန္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ တရုတ္အမည္မွာ ထန္လုရွိုျဖစ္ကာ၊ ဂ်ပန္အမည္မွာ အိုမိုဒါမြန္ဂ်ိ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းနိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမို့တြင္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိတ္ဝင္မ်ား ဗိုလ္အမည္ခံရာတြင္ ဗိုလ္ေတဇ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္နွင့္ လူမ်ိုးအတြက္ နိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအမည္ ျဖင့္ထင္ရွားသည္။ ေတာ္လွန္ေရးကာလအတြင္းတြင္ အသံုးျပုခဲ့ေသာ လွ်ို့ဝွက္အမည္မ်ားမွာ ဦးေနာင္ခ်ို၊ မ်ိုးေအာင္ ဟူ၍ျဖစ္ျပီး၊ ေထာက္လွမ္းေရးေရွ့ေျပးျဖစ္သည့္ ဗိုလ္ေနဝင္းနွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ လွ်ို့ဝွက္အမည္မွာ ကိုစက္ေဖျဖစ္သည္။ ထို့အျပင္ အရိုင္း၊ ငမိုး စသည္ျဖင့္ မိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားက ခ်စ္စနိုးျဖင့္ ေနာက္ေျပာင္ေခၚသည့္ အမည္မ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။
ညီအကိုေမာင္နွမ (၆) ဦး (ကေလးဘဝကပင္ ကြယ္လြန္ျကသူမ်ားအပါအဝင္ဆိုလွ်င္ ေမြးခ်င္း - ၉ ဦး) အနက္ အေထြးဆံုးျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း သည္ သူကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့ေသာ မွတ္တမ္းအရ ညစ္ပတ္ခ်ူခ်ာ အစားျကူး၍ လံုး ဝနွစ္လိုဖြယ္မဟုတ္ေသာ ကေလးတဦးျဖစ္ပါသည္။ စကားေျပာလည္း ေနာက္က်လွသျဖင့္ မိသားစုက ‘ဆြံ့အ’ ေနသလားဟူ၍ပင္ ပူပင္ခဲ့ရ၏။ သို့ေသာ္ ကိုေအာင္ဆန္း ကေလးသည္ ပရိယာယ္မရွိျခင္း၊ အလြန္ရိုးသားေျဖာင့္ မတ္ျခင္း၊ ဆင္းရဲသူမ်ားအား သနားျကင္နာတတ္ျခင္း စေသာ ခ်စ္စဖြယ္စိတ္ဓာတ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္စံုသည္ဟု သူ့ အားငယ္စဉ္က ေကာင္းစြာသိခဲ့သူမ်ားနွင့္ သူ့မိသားစုဝင္မ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ျကပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္းမိသားစုမွာ ဉာဏ္ရည္ေကာင္းျပီး ပညာဖက္တြင္ ထြန္းေပါက္သူမ်ားအျဖစ္ နာမည္ေကာင္းရထား ပါသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ၏ အကို (၃) ဦးမွာ အသက္ငယ္ငယ္ေလးတြင္ ေက်ာင္းစတက္ျက၏။ သို့ေသာ္ ဦး ေအာင္ဆန္းမွာမူ အေမပါတက္မွ ေက်ာင္းတက္မည္ဆိုကာ ကတ္ဖဲ့ေန၏။ စိတ္ဓာတ္ျကံ့ခိုင္လွပါသည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္ေသာ ေဒၚစုသည္ သားေထြးေလးကို အလြန္ညွာတာေလ့ရွိျပီး သူ့စိတ္ပါမွသာ ေက်ာင္းတက္ပါေစေတာ့ဟု အလိုလိုက္ထားခဲ့၏။ေက်ာင္းစတက္သည္ဆိုသည္ နွင့္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ထူးခြ်န္ေသာ ေက်ာင္းသားတဦးျဖစ္ေျကာင္း ေပၚလြင္လာပါသည္။ စာျကိုးစား၍ စည္းကမ္းရိုေသျပီး အတန္းထဲတြင္ အစဉ္ထိပ္တန္းက ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း၏ ပထမေက်ာင္းမွာ နတ္ေမာက္ ဦးေသာဘိတ ဘုန္းေတာ္ျကီးေက်ာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေလာကုတၱရာပညာသာမက ေခတ္သစ္ပညာရပ္အခ်ို့ကိုပါ သင္ျကားေပးေသာ ထိုစဉ္အေခၚ ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ိုးျဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ နတ္ေမာက္ေက်ာင္းတြင္ အဂၤႅိပ္စာ သင္ျကားေပးျခင္းမရွိေပ။
ထိုအခ်ိန္က အထက္တန္းပညာသင္ျကားရာ၌ လိုအပ္ခ်က္တခုျဖစ္ေသာ အဂၤႅိပ္စာကို အကိုျကီးမ်ားက သင္ထားျပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကလည္း တတ္ေအာင္သင္မည္ဟု စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားလိုက္၏။ သို့ျဖင့္ ေအာင္ဆန္းလည္း ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိုးသားေက်ာင္းသို့ အသက္ (၁၃) နွစ္အရြယ္၌ ေျပာင္းသြားပါသည္။ သားေထြးေလးကို အိမ္မွ ခြဲခြာမသြားေစလိုေသာ ေဒၚစုထံမွ ေရနံေခ်ာင္းေက်ာင္းတက္ခြင့္ရရန္ ေအာင္ဆန္းသည္ အစာ ငတ္ခံဆနၵျပပြဲေလးတခုကို ဆင္နွြဲခဲ့ရပါေသးသည္။
ေရနံေခ်ာင္းေရာက္ေသာအခါ ေက်ာင္းတြင္ ဆရာတဦးအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ အကိုျကီး ဦးဘဝင္း၏ ထိန္းေက်ာင္းေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္တြင္ ေနခဲ့ရသည္မွာ ကိုေအာင္ဆန္း အတြက္ လြန္စြာမွ ကံေကာင္းပါသည္။ ဦးဘဝင္းသည္ ညီငယ္ေလး ၏ ပညာေရး၊ စားဝတ္ေနေရး၊ အေထြေထြေကာင္းမြန္တိုးတက္ေရးတို့ကို စည္းကမ္းရွိရွိ၊ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ အထူးဂရုစိုက္ခဲ့၏။ ညီျဖစ္သူကလည္း ပညာေရးဖက္တြင္ အားေကာင္းေျကာင္း ဆက္လက္ျပသကာ အသက္ (၁၅) နွစ္အရြယ္၌ သတၱမတန္းစာေမးပြဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာစာသင္ေက်ာင္းမ်ားနွင့္ အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ား၌ ပထမစြဲသူမ်ားအား ခ်ီးျမွင့္ေသာ ဦးေရွြဘို ေရွြတံဆိပ္နွင့္ ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေျကး ဆုကို ရရွိခဲ့၏။
အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ားမွာ ၁၉၂ဝ ခုနွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒဆန့္က်င္သပိတ္မွ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအက္ဥပေဒသည္ အခြင့္ထူးခံ လူနည္းစုေလးကိုသာ အထက္တန္းပညာ သင္ျကားခြင့္ေပးရန္ ရည္ရြယ္သည္ဟု ဆန့္က်င္သူမ်ားကယူဆခဲ့ပါသည္။ အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ားသည္ ျမန္မာလူငယ္တို့အား သူတို့ ၏ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ ဘဝအေျခအေနကို နိုင္ငံေရးအသိတရားအရ ခံစားနားလည္ေစျပီး၊ ထိုဘဝမွ လြတ္ ေျမာက္လိုစိတ္မ်ား အသည္းနွလံုးအတြင္းမွ ျဖစ္ေပၚလာရန္ က်ိုခ်က္ေပးလိုက္ေသာ ေနရာမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ပါ သည္။
မိမိ၏နိုင္ငံကို လူမ်ိုးျခားတို့အုပ္ခ်ုပ္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္လိုေသာဆနၵသည္ ေရနံ ေခ်ာင္းအမ်ိုးသားေက်ာင္း မတက္မီကာလကပင္ ေအာင္ဆန္း၏ စိတ္တြင္ ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ပံုရပါသည္။ ကေလးဘဝက ျဗိတိသွ်တို့အား ပုန္ကန္ေမာင္းထုတ္ရန္ နည္းအမ်ိုးမ်ိုး ကို ျကံစည္စဉ္းစားခဲ့ပံု၊ တခါတရံ ျပဒါးရွင္ လံုးကဲ့သို့ေသာ တန္ခိုးသိဒၶိရွင္ပစၥည္းမ်ား အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကိုရယူရန္ စိတ္ကူးယဉ္ ခဲ့ပံုအေျကာင္းကို သူ၏ ကိုယ္ေရးအတၳုပၸတၱိေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားထားပါသည္။
အမ်ိုးသားေက်ာင္း၌ ေနစဉ္အတြင္း နိုင္ငံေရးေလာက၌ နာမည္ျကီးေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ား၏ မိန့္ခြန္းမ်ားကို စိတ္ဝင္ စားလာျပီး စကားရည္လုပြဲမ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ဆင္နွြဲခဲ့၏။ သူ၏ ေဟာပံုေျပာပံုမွာ အားတက္စရာမဟုတ္ေသာ္ လည္း ကိုင္တြယ္ရမည့္ အေျကာင္းအရာနွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာေစ့စပ္စြာ ျပင္ဆင္ထားျခင္း၊ ယံုျကည္ခ်က္ အျပည့္အဝရွိျခင္းတို့ေျကာင့္ အေဟာေကာင္း၊ အေျပာေကာင္းဟူ၍ နာမည္ရခဲ့၏။
ေက်ာင္းဂ်ာနယ္ စာတည္းအျဖစ္လည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ ထိုကဲ့သို့ စာသင္ခန္းျပင္ပလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ္ လည္း တေယာက္တည္း အေတြးနယ္ထဲ နစ္ျမုပ္ေနတတ္ျခင္း၊ ေနပံုထိုင္ပံုေထာင့္မက်ိုးျခင္းတို့ေျကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ကို လူ့ဂြစာ လူထူးလူဆန္းအျဖစ္ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ားက ျမင္ျကပါသည္။ ၁၉၃၂ ခုနွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္ စာေမးပြဲ၌ ျမန္မာစာ၊ ပါဠိဘာသာဂုဏ္ထူးမ်ားျဖင့္ “ေအ” အဆင့္မွ ေအာင္ျမင္ကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို့ ပ ညာဆက္သင္ရန္ ေရာက္သြားပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို့ ေရာက္လာသည့္နွစ္သည္ကား ဆရာစံ သူပုန္ကို ျဗိတိသ်အစိုးရက ေခ်မႈန္း ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေသဒဏ္ေပးခဲ့ျပီး တနွစ္ျကာကာလကပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ခံစားေနရေသာ အတိ ဒုကၡ မ်ားမွ ေပၚေပါက္လာရေသာ ပုန္ကန္မႈကို ျဗိတိသွ်အစိုးရက ရွင္ဘုရင္ျဖစ္လိုေသာ အယူသည္းသူတေယာက္ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာသူေတာင္သား ပုန္ကန္မႈမွ်သာျဖစ္သည္ဟု ေသးသိမ္ေစရန္ နွိမ္၍ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း ျမန္မာမ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ပါဝင္ဆင္နွြဲခဲ့သူ မမ်ားျပား ေသာ္လည္း ထိုပုန္ကန္မႈအေပၚ အေတာ္ပင္ ဂရုဏာထားျကပါသည္။ ဆရာစံ ကို စြဲေဆာင္နိုင္စြမ္းရွိသူတဦးအ ျဖစ္ မျမင္သူမ်ားကပင္ သူပုန္တို့၏ မ်ိုးခ်စ္စိတ္နွင့္ သတၱိေျပာင္ေျမာက္မႈေျကာင့္ စိတ္လႈပ္ရွားတက္ျကြခဲ့ရျပီး အစိုးရ၏ ရက္စက္ျကမ္းတမ္း တံု့ျပန္မႈမ်ားေျကာင့္ အေရးနိမ့္သြားရေသာ သူပုန္တို့ကို မ်ားစြာသနားျကင္နာခဲ့ ျက၏။
ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္မႈ အေစာပိုင္းကာလတြင္ က်င့္သံုးေသာ ျငိမ္ဝပ္ေအးခ်မ္းေရးလမ္းစဉ္မွာ အေတာ္အတန္ ေအာင္ျမင္မႈရွိခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ိုးျခားျကီးစိုးမႈကို ျမန္မာမ်ားက ေက်နပ္စြာ လက္ခံျခင္းမရွိပါ။ ကိုလိုနီ အစိုးရ ပိုမိုခိုင္ျမဲလာသည္နွင့္ အုပ္ခ်ုပ္သူလူမ်ိုးျခားတို့၏ ပလွြားေမာက္မာေသာ အမူအက်င့္မ်ားနွင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ စစ္မွန္ေသာေကာင္းက်ိုးကိစၥရပ္တို့ကို လ်စ္လ်ူရႈမႈမ်ားသည္ တိုင္းသူျပည္သားတို့၏ မနွစ္သက္ မေက်နပ္စိတ္ မ်ားကို ဆြေပးသကဲ့သို့ ျဖစ္လာပါသည္။
ပထမဦးစြာေပၚထြန္းခဲ့ေသာ အမ်ိုးသားေရးရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာနွင့္ ျမန္မာ့ရိုးရာယဉ္ေက်းမႈ တည္တံ့ခိုင္ျမဲရန္နွင့္ သန့္ရွင္းစင္ျကယ္ရန္ကိုသာ ေဆာင္ရြက္ျကသည္။ သို့ေသာ္ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူ ငယ္အေရအတြက္ မ်ားျပားလာသည္နွင့္အမွ် နိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားပါ ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ၁၉ဝ၆ ခုနွစ္ တြင္ တည္ေထာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယုဝအသင္း(ဝိုင္အမ္ဘီေအ)သည္ နိုင္ငံေရးရာမ်ားကို စတင္ ကိုင္တြယ္ေသာ အဖြဲ့အစည္းျဖစ္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သပိတ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ စည္းရံုးလံႈ့ေဆာ္ခဲ့ပါသည္။
အမ်ိုးသားလႈပ္ရွားမႈ အရွိန္အဟုန္ရလာေသာအခါ ‘ဝိုင္အမ္ဘီေအ’ သည္ ၁၉၂ဝ ခုနွစ္၌ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသြင္ သို့ ကူးေျပာင္းသြားပါသည္။ ပထမဦးဆံုး ေပၚေပါက္လာေသာ အမ်ိုးသားမဟာမိတ္အဖြဲ့ဟု ေခၚနိုင္ပါသည္။ ျမန္မာ့အမ်ိုးသားေရးရာလႈပ္ရွားမႈကို တိုက္ရည္ခိုက္ရည္သြင္းေပးလိုက္ေသာ ပုဂၢိုလ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္၏ စိတ္အားထက္သန္ေသာ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုမႈတို့ေျကာင့္ နိုင္ငံတဝွမ္းတြင္ မ်ိုး ခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပစြာ တက္ျကြလာပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း စုေပါင္းညီညာေသာ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ေပၚေပါက္ေစမည့္ အင္အားမ်ားမွာ နိုင္ငံေရးအကြဲအျပားမ်ားေျကာင့္ လြင့္စင္သြားရ၏။
၁၉၂၂ ခုနွစ္တြင္ (၂၁) ဦးပါတီသည္ ဂ်ီစီဘီေအမွ ခြဲထြက္သြားျပီးေနာက္တြင္ ထပ္မံကြဲျကျပန္သျဖင့္ ၁၉၂ဝ ခု နွစ္မ်ား ကုန္ဆံုးခါနီးတြင္ အဖြဲ့အစည္း (၃) ဖြဲ့ ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။ ၁၉၃ဝ ခုနွစ္မ်ား၏ အစပိုင္းကာလတြင္မူ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ အိနၵိယနိုင္ငံတို့ ပူးတြဲထားသင့္၊ မထားသင့္ ဟူေသာ “ခြဲေရး-တြဲေရး” ကိစၥအေပၚ ျမန္မာနိုင္ငံေရးသမားမ်ား စိတ္ဝင္စားစြာ အျငင္းပြားျကသည္ကို ေတြ့ရပါသည္။
ထိုနိုင္ငံေရးသမားမ်ားအနက္ အခ်ို့မွာ ဆရာစံသူပုန္တို့အား ျဗိတိသွ်အစိုးရက ခံုရံုးတင္စစ္ေဆးရာ၌ သူပုန္ မ်ားဘက္မွ ခုခံကာကြယ္ေပးခဲ့သျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ျကားလာသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျငိမ္၍ ေခါင္းငံု့ခံသည့္ကာလမွာလည္း ဆံုးခန္းသို့ ဦးတည္လာကာ ထိုးနွက္တိုက္ခိုက္ျခင္း သေဘာေဆာင္ေသာ နည္းဗ်ူဟာမ်ားသံုးစြဲရန္ တြန့္ဆုတ္လိမ့္မည္မဟုတ္ေသာ အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ မ်ိုးဆက္သစ္မ်ား လည္း နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚသို့ ေရာက္ရွိလာပါသည္။
အသက္ (၁၈) နွစ္အရြယ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ခပ္ရိုင္းရိုင္း အညာသားကေလးပင္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို့ကိုယ္မိမိတို့ လူ့မလိုင္ဟု အထင္ေရာက္ေနျကျပီး ေျကာ့ရွင္းဝံ့ျကြားစြာ ဝတ္ဆင္ေနထိုင္ျကေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ မ်က္နွာထားရႈသိုးသိုးနွင့္ အဝတ္အစား ပိုသီပတ္သီဝတ္ဆင္ေသာ ေအာင္ဆန္းသည္ အံမဝင္ဂြင္မက် ျဖစ္ေန၏။ ထို့အျပင္ သူ့ထက္သိမ္ေမြ့ပါးနပ္ေသာ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ား၏ ေဝဖန္ေနာက္ ေျပာင္မႈကိုလည္း ဂရုမစိုက္ေျကာင္း ေစာစီးစြာေပၚလြင္ေစခဲ့၏။
ကိုေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္ေရာက္စ ပထမနွစ္ပတ္တြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ စကားရည္လုပြဲတရပ္ က်င္းပပါ သည္။ ထိုစကားရည္လုပြဲအျပီး၌ ေအာင္ဆန္းသည္ ပရိသတ္အျကားမွထကာ သူ့အကို ေအာင္သန္း တင္သြင္း ေသာ “ဘုန္းေတာ္ျကီးမ်ား နိုင္ငံေရးမလုပ္သင့္”ဟူသည့္ အဆိုကို ေထာက္ခံလိုက္ပါသည္။ ဤသည္မွာ မိသားစုေသြးစည္းေရး သေဘာေဆာင္သည့္ အျပုအမူမဟုတ္ပါ။ ယံုျကည္ခ်က္အရ လုပ္ေဆာင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
ကိုေအာင္ဆန္း အဂၤႅိပ္စကားေျပာရာတြင္ အသံထြက္ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ကို့ယို့ကားရား ေခ်ာေမြ့ေျပျပစ္ ျခင္း မရွိေသာေျကာင့္ သူ့စကားမ်ားမွာ နားမလည္နိုင္သေလာက္ပင္ျဖစ္၏။ ပရိသတ္က ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ ေအာ္ဟစ္ျကသျဖင့္ အကိုျဖစ္သူ အေတာ္ပင္အေနရခက္သြား၏။ ေအာင္ဆန္းကမူ ေျကာက္ရြံ့၍ အသံေပ်ာက္ သြားျခင္းမရွိ။ ကဲ့ရဲ့သံမ်ား၊ ျမန္မာစကားနွင့္သာေျပာရန္ ရိုင္းရိုင္းစိုင္းစိုင္း ေအာ္ဟစ္သံမ်ားကို လ်စ္လ်ူရႈကာ အဆင့္အတန္းမမီေသာ သူ့အဂၤႅိပ္စကားကို ပါဠိအသံုးအနႈန္းမ်ားျဖင့္ ျဖည့္စြက္၍ သူေျပာလိုရာအားလံုးကို ျပီးဆံုးေအာင္ ဆက္လက္ေျပာဆိုသြားပါသည္။
ထိုပထမစကားရည္လုပြဲ အျဖစ္အပ်က္သည္ ေနာင္အတြက္ အစဉ္အလာတရပ္ ခ်မွတ္ေပးလိုက္သကဲ့သို့ ျဖစ္သြားပါသည္။ ပရိသတ္က ကဲ့ရဲ့ရႈတ္ခ်ေနသည့္ျကားကပင္ သူေျပာလိုရာကို အဂၤႅိပ္စကားနွင့္ေျပာျခင္း၊ သုန္သုန္မႈန္မႈန္ ေနတတ္ျခင္းတို့ေျကာင့္ သူသည္ အူေျကာင္ေျကာင္နိုင္ေသာ အရူးတေယာက္ဟူ၍ပင္ နာမည္ရခဲ့ ၏။
သို့ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း သည္ အေဝဖန္ခံရမည္ကို ေျကာက္ရြံ့ျပီး သူလုပ္ကိုင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ထားေသာကိစၥမ်ားကို မလုပ္ဘဲေနမည့္ လူမ်ိုးမဟုတ္ပါ။ ေခတ္ျပိုင္ကမၻာတြင္ အဂၤလိပ္စကား အေရးပါပံုကို သိရွိနားလည္သျဖင့္ အဂၤႅိပ္စကားကို ပိုင္ပိုင္နိုင္နိုင္သံုးစြဲနိုင္ရန္ သူ ျကိုးစား၏။ အဂၤလိပ္စာအုပ္မ်ားကို သဲျကီးမဲျကီးဖတ္ျခင္း၊ အျခားသူမ်ား ေျပာပံုဆိုပံုကို နားေထာင္ေလ့လာျခင္း၊ အဂၤလိပ္စာသင္ေက်ာင္းတြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့သူ မိတ္ေဆြရင္းတဦးထံမွ အကူအညီယူျခင္း စသည္တို့ျဖင့္ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းထြက္ အညာသားတဦးအတြက္ ထူးျခားေလာက္ေသာ အဂၤႅိပ္စကားက်င္လည္မႈကို သူရရွိလာ၏။
ထိုပထမစကားရည္လုပြဲတြင္ ကိုေအာင္ဆန္း ေထာက္ခံခဲ့ေသာအဆိုမွာ သူ၏ ေရရွည္ယံုျကည္ခ်က္တရပ္အား ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ကို သတိမူသင့္ပါသည္။ ထိုယံုျကည္ခ်က္မွာ သံဃာေတာ္မ်ား နိုင္ငံေရးတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မျပုသင့္ေျကာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ မကြယ္လြန္မီ တနွစ္ေက်ာ္ခန့္က ေျပာျကားခဲ့ေသာ ေရွြတိဂံုေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံညီလာခံမိန့္ခြန္း၌ “ဘာသာေရးနွင့္ နိုင္ငံေရးကို ေရာစပ္ပါမူ ဘာသာေရး၏ သေဘာတရားကို ဆန့္က်င္ရာေရာက္ေပ၏”ဟု ေျပာခဲ့၏။ ရဟန္သံဃာမ်ားအား “အရွင္ဘုရားတို့က သာသနာေတာ္ေရာင္ ထြန္းေျပာင္ေအာင္ အားထုတ္ေတာ္မူျကပါ – ကမၻာသူကမၻာသားတို့ ေမတၱာတရားပြားမ်ား၍ သမစိတၱနွင့္ ညီရင္းအကို ေမာင္ရင္းနွမကဲ့သို့ ေနနိုင္ျကပါလိမ့္မည္ -- ဤကဲ့သို့ေဆာင္ရြက္မႈသည္ သာသနာဖက္ကသာျကည့္၍ ျမင့္ျမတ္သည္မဟုတ္ပါ၊ တပည့္ေတာ္တို့၏ နိုင္ငံနွင့္ လူမ်ိုးအတြက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ နိုင္ငံေရးကို ေဆာင္ရြက္ရာေရာက္ပါသည္ဘုရား” စသျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါသည္။
အမ်ားက နိုင္ငံေရးသတၱဝါ ပကတိအျဖစ္ျဖင့္ျမင္ျကေသာ ေအာင္ဆန္းမွာ စင္စစ္တြင္ ဘာသာေရး၌ ေလးနက္စြာ တသက္လံုး စိတ္ဝင္စားသူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရနံေခ်ာင္း၌ ေက်ာင္းတက္ေနစဉ္ ဖခင္ကြယ္လြန္သြားသျဖင့္ ဝမ္းနည္းေျကကြဲကာ ရဟန္းေဘာင္ဝင္ရန္ပင္ စိတ္ကူးခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေရာက္စအခ်ိန္ကလည္း အီတလီ လူမ်ိုး ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ျကီး ဦးေလာကနနၵကို ျကည္ညိုေလးစားလွသျဖင့္ ဆရာေတာ္နွင့္ အတူလိုက္ျပီး သာသနာျပုလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ မိခင္ထံ အခြင့္ေတာင္းဖူး၏။ အခြင့္ကား မရခဲ့ေပ။ သို့ေသာ္ ေလာကုတၱရာကိစၥမ်ားကို ေအာင္ဆန္း ဆက္လက္၍ ဂရုတစိုက္အေလးထားပါသည္။
နိုင္ငံေရးေလာကထဲသို့ ေျခစံုပစ္ဝင္ျပီးေနာက္ပိုင္း၌ပင္ သူနွင့္ အရင္းနွီးဆံုး မိတ္ေဆြတဦးအား သူ၏ “သစၥာတရားနွင့္ လံုးဝအျပစ္ကင္းစင္မႈ ရွာပံုေတာ္ဘဝခရီး” အေျကာင္းနွင့္ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံအရ ရိုးေျဖာင့္နိုင္ရန္ သတိျပုျကိုးပမ္းေနေျကာင္းတို့ကို စာေရး၍ ရွင္းျပဖူးပါသည္။ ေခတ္လူငယ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အသိတရား ေခါင္းပါးေနသည္ကို စိုးရိမ္မိေျကာင္း၊ ေလာကဒဏ္လွိုင္းမ်ားကို ျကံ့ျကံ့ခိုင္ ရင္ဆိုင္တြန္းလွန္နိုင္စြမ္းမရွိပါက ထိုအသိတရားမ်ား လံုးဝကြယ္ေပ်ာက္ျပီး စိတ္ဓာတ္ဗလာ မြဲျပာက်ေသာအျဖစ္သို့ ေရာက္ရွိသြားမည္ကို စိုးရိမ္ပူပန္မိေျကာင္း စသျဖင့္လည္း ေရးသားထားပါသည္။
ကိုေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္မႈမွာ အစ၌ ခပ္ေျဖးေျဖး မွန္မွန္သာျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၃၅ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း၌ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားလာ၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ကိုနု၊ ကိုလွေဖ (ေနာင္ ဗိုလ္လကၤ်ာ)၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုေက်ာ္ျငိမ္း၊ ကိုရာရွစ္ကဲ့သို့ေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္အတူ စတင္လုပ္ကိုင္ေနျပီး ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ ထင္ရွားလာမည့္ ထိုလူငယ္မ်ားနွင့္ ေအာင္ဆန္းတို့ လက္တြဲကာ ေက်ာင္းသားမ်ား အေတာ္ပင္ ဂရုျပုရမည့္ နိုင္ငံေရးအင္အားစုတစုျဖစ္လာေအာင္ စည္းရံုးပါသည္။
သူ၏ ပညာေရးကို နတ္ေမာက္နွင့္ ေရနံေခ်ာင္းတို့တြင္ သင္ျကားျပီးေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဘီေအဘြဲ့ကို အဂၤလိပ္စာေပ၊ ေခတ္သစ္သမိုင္း နွင့္ နိုင္ငံေရးသိပၸံ တို့ျဖင့္ ရယူခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဆန္းတို့လူစုသည္ အာဏာပိုင္အလိုေတာ္ရိမ်ား လွြမ္းမိုးထားေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ထိုးထြင္းဝင္ေရာက္နိုင္ရန္ ျကိုးပမ္းျခင္းျဖင့္ စတင္လႈပ္ရွား၏။ ပထမတြင္ ေအာင္ျမင္မႈသိပ္မရွိခဲ့ေပ။ ၄င္းတို့အထဲမွ ကိုေက်ာ္ျငိမ္းနွင့္ ကိုသိန္းေဖတို့သာ သမဂၢအမႈေဆာင္မ်ားအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ သို့ေသာ္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ထက္သန္ေသာ အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္နွင့္ ဇြဲလံု့လတို့၏ အက်ိုးအျမတ္မ်ား ထြန္းကားလာ၏။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စိတ္ေနစိတ္ထားလည္း ေျပာင္းလာ၏။ လႈပ္ရွားတက္ျကြေသာ ျပည္ခ်စ္စိတ္လွြမ္းမိုး လာ၏။
၁၉၃၅-၃၆ စာသင္နွစ္အတြင္း ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အဓိကေနရာအား လံုး အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ေသာလူငယ္မ်ားက ရရွိသြားျက၏။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ့ဝင္တဦးအျဖစ္ အေရြးခံရျပီး သမဂၢမဂၢဇင္း၏ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္လာပါသည္။
သူသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ အမႈေဆာင္အဖြဲ့ဝင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရျပီး ゞင္းအဖြဲ့မွ ထုတ္ေဝေသာ အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ‘ငရဲေခြးျကီး လြတ္ေနျပီ’ ဟူသည့္ တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးအရာရွိျကီးတစ္ဦးကို ရည္ညွြန္းထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကိုေရးသားခဲ့သည္။၊ ေဆာင္းပါးရွင္အားေဖၚထုတ္ရန္ ေတာင္းဆိုသည္ကို မေဖာ္ျပျခင္း၊ ကိုနုသည္လည္း ေက်ာင္းအုပ္ျကီးအား ပစ္ပစ္ခါခါ ေဝ ဖန္မႈျဖင့္ ကိုနု(ေနာင္ သခင္နု) နွင့္ အတူ တကၠသိုလ္မွ ထုတ္ပယ္ျခင္းခံရသည္။
ထို့ေျကာင့္ သမိုင္းတြင္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေက်ာင္းထုတ္သည့္ အမိန့္ကို ရုတ္သိမ္းခဲ့ရသည္။ ၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ နွင့္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ မနၱေလးသို့ ကူးဆက္ျပီး ေနာက္ဖြဲ့စည္းေသာ ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ နွစ္ရပ္လံုး၌ ဥကၠဌ အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံရသည္။ ထိုနွစ္မွာပင္ အစိုးရသည္ သူ့အား ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီတြင္ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ သမဂၢနွစ္ရပ္စလံုး၏ ဥကၠ႒ျဖစ္လာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ကိုေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၥာဘြဲ့ ရျပီး၍ ဥပေဒဝိဇၥာတန္းတြင္ တက္ေရာက္ေန၏။ ထိုကဲ့သို့ ဥပေဒတန္းဆက္တက္ေနျခင္းမွာ တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္လႈပ္ရွားနိုင္ခြင့္ရရွိရန္ဟူေသာ အေျကာင္းလည္း ပါဝင္ပါသည္။ ေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္ျခင္း၊ ဇြဲလံု့လျကီးျခင္း၊ အလုပ္လုပ္နိုင္စြမ္းရွိျခင္း စသည္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ ေလးစားျခင္း ခံရေသာ္ လည္း အျခားေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို့ ယဉ္ေက်းသိမ္ေမြ့၍ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ျခင္းမရွိေသာ လူ့ဂြ စာတဦးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
သုန္သုန္မႈန္မႈန္ေနတတ္ျခင္း၊ မသပ္ရပ္ျခင္း၊ စိတ္မပါလွ်င္ သူတပါး အေနရျကပ္ေလာက္ေအာင္ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ပါျပန္ေတာ့လည္း သူတပါး မခံနိုင္ေလာက္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ့ျခင္းနွင့္ အျခားေထာင့္မ က်ိုးေသာ အမူအက်င့္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္း မျကာခဏ အေဝဖန္ခံရပါသည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း “ရံဖန္ ရံခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ားနွင့္ အသားမက်ခဲ့ေခ်၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထိုအခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ား နွင့္ ငါ လူရိုင္းဟု ဇာတိခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ားရွိလာသည္” ဟု ေရးသားခဲ့ဖူး၏။ သို့ေသာ္ လူရိုင္းမ်ားကို ေအာင္ ဆန္းျမင္ပံုမွာ စိတ္ကူးယဉ္ဆန္၏။ ရိုးေျဖာင့္တည္ျကည္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းျပီး၊ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္သူ မ်ားဟု သူက အမွြန္းတင္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးမွ အမ်ိုးသားနိုင္ငံေရးသို့ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ျဗိတိသွ်ဆန့္က်င္ေရးသမားနွင့္ ယံုျကည္မႈျပင္းထန္ေသာ နယ္ခ်ဲ့ဆန့္က်င္ေရးသမား ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္တစ္ဦးျဖစ္လာေသာအခါတြင္ သခင္ (အရွင္သခင္/ဆရာ-ျမန္မာလူမ်ိုးမ်ားသည္ ဗမာျပည္၏ အရွင္သခင္/ဆရာစစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ့ျကီးမ်ားက သူတို့သာလွ်င္ သူတို့သာလွ်င္ အသံုးျပုရန္မတရား သိမ္းပိုက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။) တစ္ဦးပါျဖစ္လာသည္။ အသင္းျကီးကို ၁၉၃ဝ ခုနွစ္ ေမတြင္ ဖြဲ့စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အသင္းျကီး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လအထိ ေဆာင္ရြတ္ခဲ့သည္။ ဤတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္စဉ္ ၁၃ဝဝ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုဟု လူသိမ်ားသည့္ နိုင္ငံတဝန္းသပိတ္ပြဲမ်ားကို လံႈေဆာင္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုစဉ္ကပင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီးအားထူေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ျပီး ゞင္းအဖြဲ့ျကီးမွာ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ နိုင္ငံေရး နိုးျကားေသာရဟန္းမ်ား၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ဆင္းရဲသားပါတီတို့ကို မဟာမိတ္ျပုထားျခင္းျဖစ္ျပီး သူသည္ ယင္းမဟာမိတ္အဖြဲ့၏ အတြင္းေရးမႈးျဖစ္လာခဲ့သည္။
သုန္သုန္မႈန္မႈန္ေနတတ္ျခင္း၊ မသပ္ရပ္ျခင္း၊ စိတ္မပါလွ်င္ သူတပါး အေနရျကပ္ေလာက္ေအာင္ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ပါျပန္ေတာ့လည္း သူတပါး မခံနိုင္ေလာက္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ့ျခင္းနွင့္ အျခားေထာင့္မ က်ိုးေသာ အမူအက်င့္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္း မျကာခဏ အေဝဖန္ခံရပါသည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း “ရံဖန္ ရံခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ားနွင့္ အသားမက်ခဲ့ေခ်၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထိုအခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ား နွင့္ ငါ လူရိုင္းဟု ဇာတိခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ားရွိလာသည္” ဟု ေရးသားခဲ့ဖူး၏။ သို့ေသာ္ လူရိုင္းမ်ားကို ေအာင္ ဆန္းျမင္ပံုမွာ စိတ္ကူးယဉ္ဆန္၏။ ရိုးေျဖာင့္တည္ျကည္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းျပီး၊ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္သူ မ်ားဟု သူက အမွြန္းတင္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးမွ အမ်ိုးသားနိုင္ငံေရးသို့ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ျဗိတိသွ်ဆန့္က်င္ေရးသမားနွင့္ ယံုျကည္မႈျပင္းထန္ေသာ နယ္ခ်ဲ့ဆန့္က်င္ေရးသမား ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္တစ္ဦးျဖစ္လာေသာအခါတြင္ သခင္ (အရွင္သခင္/ဆရာ-ျမန္မာလူမ်ိုးမ်ားသည္ ဗမာျပည္၏ အရွင္သခင္/ဆရာစစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ့ျကီးမ်ားက သူတို့သာလွ်င္ သူတို့သာလွ်င္ အသံုးျပုရန္မတရား သိမ္းပိုက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။) တစ္ဦးပါျဖစ္လာသည္။ အသင္းျကီးကို ၁၉၃ဝ ခုနွစ္ ေမတြင္ ဖြဲ့စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အသင္းျကီး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လအထိ ေဆာင္ရြတ္ခဲ့သည္။ ဤတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္စဉ္ ၁၃ဝဝ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုဟု လူသိမ်ားသည့္ နိုင္ငံတဝန္းသပိတ္ပြဲမ်ားကို လံႈေဆာင္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုစဉ္ကပင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီးအားထူေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ျပီး ゞင္းအဖြဲ့ျကီးမွာ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ နိုင္ငံေရး နိုးျကားေသာရဟန္းမ်ား၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ဆင္းရဲသားပါတီတို့ကို မဟာမိတ္ျပုထားျခင္းျဖစ္ျပီး သူသည္ ယင္းမဟာမိတ္အဖြဲ့၏ အတြင္းေရးမႈးျဖစ္လာခဲ့သည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ သမဂၢနွစ္ရပ္စလံုး၏ ဥကၠ႒ျဖစ္လာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ကိုေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၥာဘြဲ့ ရျပီး၍ ဥပေဒဝိဇၥာတန္းတြင္ တက္ေရာက္ေန၏။ ထိုကဲ့သို့ ဥပေဒတန္းဆက္တက္ေနျခင္းမွာ တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္လႈပ္ရွားနိုင္ခြင့္ရရွိရန္ဟူေသာ အေျကာင္းလည္း ပါဝင္ပါသည္။ ေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္ျခင္း၊ ဇြဲလံု့လျကီးျခင္း၊ အလုပ္လုပ္နိုင္စြမ္းရွိျခင္း စသည္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ ေလးစားျခင္း ခံရေသာ္ လည္း အျခားေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို့ ယဉ္ေက်းသိမ္ေမြ့၍ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ျခင္းမရွိေသာ လူ့ဂြ စာတဦးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
သုန္သုန္မႈန္မႈန္ေနတတ္ျခင္း၊ မသပ္ရပ္ျခင္း၊ စိတ္မပါလွ်င္ သူတပါး အေနရျကပ္ေလာက္ေအာင္ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ပါျပန္ေတာ့လည္း သူတပါး မခံနိုင္ေလာက္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ့ျခင္းနွင့္ အျခားေထာင့္မ က်ိုးေသာ အမူအက်င့္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္း မျကာခဏ အေဝဖန္ခံရပါသည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း “ရံဖန္ ရံခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ားနွင့္ အသားမက်ခဲ့ေခ်၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထိုအခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ား နွင့္ ငါ လူရိုင္းဟု ဇာတိခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ားရွိလာသည္” ဟု ေရးသားခဲ့ဖူး၏။ သို့ေသာ္ လူရိုင္းမ်ားကို ေအာင္ ဆန္းျမင္ပံုမွာ စိတ္ကူးယဉ္ဆန္၏။ ရိုးေျဖာင့္တည္ျကည္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းျပီး၊ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္သူ မ်ားဟု သူက အမွြန္းတင္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးမွ အမ်ိုးသားနိုင္ငံေရးသို့ ကူးေျပာင္းခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ျဗိတိသွ်ဆန့္က်င္ေရးသမားနွင့္ ယံုျကည္မႈျပင္းထန္ေသာ နယ္ခ်ဲ့ဆန့္က်င္ေရးသမား ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္တစ္ဦးျဖစ္လာေသာအခါတြင္ သခင္ (အရွင္သခင္/ဆရာ-ျမန္မာလူမ်ိုးမ်ားသည္ ဗမာျပည္၏ အရွင္သခင္/ဆရာစစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ့ျကီးမ်ားက သူတို့သာလွ်င္ သူတို့သာလွ်င္ အသံုးျပုရန္မတရား သိမ္းပိုက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။) တစ္ဦးပါျဖစ္လာသည္။ အသင္းျကီးကို ၁၉၃ဝ ခုနွစ္ ေမတြင္ ဖြဲ့စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အသင္းျကီး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လအထိ ေဆာင္ရြတ္ခဲ့သည္။ ဤတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္စဉ္ ၁၃ဝဝ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုဟု လူသိမ်ားသည့္ နိုင္ငံတဝန္းသပိတ္ပြဲမ်ားကို လံႈေဆာင္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုစဉ္ကပင္ ဗမာ့ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီးအားထူေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့ျပီး ゞင္းအဖြဲ့ျကီးမွာ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ နိုင္ငံေရး နိုးျကားေသာရဟန္းမ်ား၊ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ဆင္းရဲသားပါတီတို့ကို မဟာမိတ္ျပုထားျခင္းျဖစ္ျပီး သူသည္ ယင္းမဟာမိတ္အဖြဲ့၏ အတြင္းေရးမႈးျဖစ္လာခဲ့သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ျမို့ေတာ္ ရန္ကုန္သည္ ဂ်ပန္တို့လက္ေအာက္သို့ ၁၉၄၂ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ က်ေရာက္သြားျပီး (ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံ စစ္ဆင္ေရး၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ အျဖစ္) ဂ်ပန္စစ္ဘက္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးအဖြဲ့က တိုင္းျပည္ကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ဇူလိုင္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဘီအိုင္ေအ တပ္မေတာ္အား ျမန္မာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) အျဖစ္ ျပင္ဆင္ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ သူသည္ အဖြဲ့၏ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ုပ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ခဲ့ေသာ္လည္း ဤအျကိမ္တြင္ ဗိုလ္မႈးျကီးေအာင္ဆန္း အျဖင့္သာေနခဲ့သည္။ ၁၉၄၄ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ သူ့အား ဗိုလ္ခ်ုပ္ရာထူးသို့ ျပန္လည္ခန့္အပ္ခဲ့သည္။ မ်ားမျကာမီတြင္ ဂ်ပန္နိုင္ငံသို့ ဖိတ္ေခၚျခင္းခံရျပီး ဂ်ပန္ဧကရာဇ္မွ တက္ေနဝန္းဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဘြဲ့ကို ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။
၁၉၄၃ ခုနွစ္ ဩဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ဂ်ပန္တို့က ျမန္မာနိုင္ငံအား လြတ္လပ္ေရးေျကျငာေပးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား စစ္ဝန္ျကီးအျဖစ္ ခန့္အပ္ျပီး ゞင္း၏ တပ္မေတာ္ကိုလည္း ဗမာ့အမ်ိုးသားတပ္မေတာ္ (ဘီအင္ေအ)ဟု ေျပာင္းလဲေခၚေဝၚခဲ့သည္။ သူ၏ ဂ်ပန္တို့နွင့္ ပူးေပါင္းမႈမွာ ျကာျကာမခံေပ။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္မ်ားေျပာသည့္ လြတ္လပ္ေရးဆိုသည္ကို သံသယဝင္လာသည္။ ဗမာလူမ်ိုးမ်ားအေပၚ ဆက္ဆံသည့္ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း မနွစ္ျမို့ေပ။ ဂ်ပန္တပ္မ်ားမဝင္ေရာက္မီကပင္ ဖက္ဆစ္တို့၏ အနၱာရာယ္ကို ျကိုတင္သတိေပးခဲ့သည့္ ကြန္ျမူနစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ေသာ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ သခင္စိုးတို့၏ အကူအညီျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္မ်ားအား တိုက္ထုတ္ရန္ အိနၵိယျပည္ရွိ ျဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္ တိတ္တဆိတ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ျပီး လွ်ို့ဝွက္အစီအစဉ္မ်ားကို ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္တြင္ သူသည္ ဘီအင္ေအတပ္ကို ဦးေဆာင္၍ ဂ်ပန္က်ုးေက်ာ္သူမ်ားအား မဟာမိတ္တို့နွင့္ ပူးေပါင္းကာ တိုက္ထုတ္ခဲ့ေလသည္။ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန့ကို ေတာ္လွန္ေရးေန့ဟု သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ေနာင္တြင္ စစ္အစိုးရမွ တပ္မေတာ္ေန့ဟု ေျပာင္းလဲေခၚတြင္ခဲ့ေလသည္။
ျဗိတိသွ်မ်ား ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာ၍ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးတစ္ခုကို ဖြဲ့စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးအဖြဲ့ကို ညီညြတ္ေသာတပ္ေပါင္းစုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖြဲ့စည္းခဲ့ရာတြင္ ဘီအင္ေအ၊ ကြန္ျမူနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား ပါဝင္ျကျပီး ၁၉၄၄ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္ ‘ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရး ျပည္သူ့လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ့ျကီး’ (ဖဆပလ) အျဖစ္ အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ ဗမာ့အမ်ိုးသားတပ္မေတာ္ကိုလည္း မ်ိုးခ်စ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြဲ့စည္းခဲ့၍ ဂ်ပန္မ်ားကို တိုက္ထုတ္ျပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္းဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလက သီဟိုဠ္တြင္ ျပုလုပ္ခဲ့ေသာ ကန္ဒီအစည္းအေဝးမွ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားအရ မ်ိုးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္သားမ်ားအား ျဗိတိသွ်တပ္မေတာ္ေအာက္ရွိ ဗမာ့တပ္မေတာ္ေအာက္သို့ သြတ္သြင္းယူခဲ့သည္။ စစ္ျပန္ရဲေဘာ္အခ်ို့ကို ျပည္သူ့ရဲေဘာ္တပ္အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ေအာက္တြင္ အရန္အင္အားျဖင့္ ဖြဲ့ထားျပီး လူျမင္ကြင္းတြင္ ေျဗာင္က်က် စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့ျကရာ ျဗိတိသွ်အာဏာပိုင္မ်ား၏ အစပိုင္းက မလိုက္ေလ်ာလိုမႈမ်ားကို ျပယ္ေစခဲ့ဟန္တူ၏။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ဗမာ့တပ္မေတာ္၏ ဒုတိယစစ္ေဆးေရးမႈးရာထူးကို ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသာ္လည္း အရပ္သားနိုင္ငံေရးသမား ဘဝကို သာ ေရွြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဖဆပလ အဖြဲ့၏ ဥကၠ႒ အျဖစ္ လြန္ခဲ့ေသာ ေအာက္တိုဘာက ျမန္မာျပည္ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးျပန္လည္ ထူေထာင္ျပီးေနာက္ ခန့္အပ္ျခင္းခံရသည္။ စက္တင္ဘာလတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ျဗိတိသွ်ဘုရင္ခံအသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန့္မွ ခန့္ထားျခင္းခံရျပီးေနာက္ ကာကြယ္ေရးနွင့္ နိုင္ငံျခားေရးရာတို့ကို တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ရန့္နွင့္ ေမာင္ဘတ္တန္တို့သည္ ယခင္ဘုရင္ခံခ်ုပ္ေဟာင္း ဆာေဒၚမန္စမစ္နွင့္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီတို့က ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ‘သစၥာေဖာက္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္’ ဟု သမုတ္ခဲ့သည္ကို လက္မခံခဲ့ေပ။ ဖဆပလ အဖြဲ့တြင္လည္း ကြန္ျမူနစ္မ်ားနွင့္ အမ်ိုးသားေရးနွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ကို ဦးေဆာင္သည့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းတို့ အျကားကြဲျကရာမွ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ေနရာယူသည္ကို အေျကာင္းျပုျပီး ဖဆပလ အဖြဲ့မွ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမူနစ္ပါတီ တို့ကို ထုတ္ပစ္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားျဖစ္ေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျဗိတိသွ်၏ ဗီတိုက်ခံနိုင္လ်က္ ရွိသည္။ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၇ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ျဗိတိသွ် ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ကလီမင့္အက္တလီ တို့သည္ လန္ဒန္ျမို့တြင္ တစ္နွစ္အတြင္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေပးရမည္ျဖစ္ေျကာင္း သေဘာတူစာခ်ုပ္ ခ်ုပ္ဆိုခဲ့သည္။ သူသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို တာဝန္ခံ ရယူေပးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ နယူးေဒလီျမို့၌ တစ္ေထာက္ရပ္နားစဉ္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ သူက ျမန္မာတို့သည္ အျကြင္းမဲ့လြတ္လပ္ေရးကို လိုလားေျကာင္း၊ ဓနသဟာယ အဆင့္ကို မလိုလားေျကာင္း ဤအေျခအေနကို ရရွိရန္ အျကမ္းဖတ္သည့္နည္း သို့မဟုတ္ မဖက္သည့္နည္း သို့မဟုတ္ နွစ္နည္းစလံုးတို့ကို အသံုးျပုရန္တြန့္ဆုတ္ေနမည္ မဟုတ္ေျကာင္းနွင့္ အဆံုးသတ္တြင္ သူသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း အဆိုးဆံုးကိုလည္း ရင္ဆိုင္ရန္ျပင္ဆင္ထားေျကာင္း ေျပာျကားခဲ့သည္။ အခ်ို့က သူ့အား ကရင္လူမ်ိုးတို့အေပၚ ျဗိတိသွ်တို့အားသစၥာရွိမႈ၊ ဂ်ပန္နွင့္ ဘီအိုင္ေအတပ္မ်ားကို ျပန္လည္တိုက္ခိုက္မႈတို့ကို အေျကာင္းျပု နွိပ္ကြပ္ခဲ့ျခင္းနွင့္ ပတ္သတ္၍ တာဝန္ရွိသည္ဟု ယူဆျကသည္။ ေဒၚမန္စမစ္သည္ ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ လန္ဒန္သို့ လာေရာက္ရန္ ကိစၥကို ျငင္းပယ္ခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအားလည္း စစ္အတြင္းက သူျကီးတစ္ဦးအား ကြက္မ်က္မႈနွင့္ အေရးယူရန္ ျကိုးစားအားထုတ္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ဆာေမာင္ၾကီး၊ ဦးတင္ထြဋ္၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊
သခင္ဝတင္၊ ဗိုလ္မွဴးေအာင္၊ ဗိုလ္မင္းလြင္၊ ဦးကိုကိုေလး၊ ျမိဳ႕မ ဦးသန္းၾကြယ္၊ ေဒါက္တာ
စိန္ျမေမာင္၊ ဗိုလ္သိမ္းေဆြ၊ ဦးတင္ညြန္႕၊ ဦးေမာင္ေမာင္ စေသာ ျမန္မာျပည္မေခါင္းေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား
ေခါင္းေဆာင္ကိုယ္စား
လွယ္မ်ား နွင့္ အတူ ပင္လံုညီလာခံတြင္ တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးေဖာ္ေဆာင္သည့္ စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္မွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကိုယ္စား ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္
ေအာင္ဆန္းက တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။
ဧျပီတြင္ ဖဆပလသည္ တိုင္းျပုျပည္ျပု လွြတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲျကီးတြင္ ေနရာ ၂ဝ၂ ေနရာအနက္ ၁၉၆ ေနရာကို ရရွိ အနိုင္ယူခဲ့သည္။ ဇူလိုင္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ေဆြေနြးပြဲမ်ားကို ရန္ကုန္ရွိ ဆိုရန္တာဗီလာတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ေရးမရမီ လအနည္းငယ္အလို ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အတူ သူ၏ အစ္ကို ဦးဘဝင္း အပါအဝင္ အသစ္ဖြဲ့စည္းထားေသာ ကက္လိနက္ဝန္ျကီး ေျခာက္ဦးတို့ကို လုပ္ျကံသတ္ျဖတ္ ခံခဲ့ျကရသည္။ လုပ္ျကံမႈမွာ သူ၏ ျပိုင္ဘက္ျဖစ္သူ ဦးေစာ၏ လက္ခ်က္ဟု ယူဆရေသာ္လည္း ဦးေစာ၏ တရားခြင္စစ္ေဆးခ်က္မ်ားမွာ သံသယ ျဖစ္စရာမ်ား ေတြ့ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရ ရွိခဲ့သည္။
၁၉၄၂ ခုနွစ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ကာကြယ္ေရးဝန္ျကီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဉ္တြင္ ေဒၚခင္ျကည္နွင့္ ထိမ္းျမားခဲ့သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ညီမျဖစ္သူက ကြန္ျမူနစ္ ေခါင္းေဆာင္သခင္ သန္းထြန္းနွင့္ အေျကာင္းပါခဲ့ေလသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီး ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ ယခုအခါ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ကို ေခါင္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
သူ၏ သားတစ္ဦးျဖစ္သူ ေအာင္ဆန္းလင္းမွာ ၈ နွစ္သား အရြယ္တြင္ ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့သည္။ အျခားသားတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဆန္းဦးမွာ အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္လ်က္ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ ဇနီးေဒၚခင္ျကည္သည္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သား အမ်ားစု သက္ဝင္ယံုျကည္သည့္ ဗုဒၶဘာသာနွင့္ ပတ္သက္ျပီး ၁၉၃၅ ခုနွစ္ ဧျပီလထုတ္ ဂနၶေလာက မဂၢဇင္းတြင္ Burma and Buddhism ဟူေသာ ေခါင္းစဉ္နွင့္ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ ေရးသားခဲ့ေလသည္။ အသက္ (၂ဝ)အရြယ္က အဂၤႅိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားခဲ့သည့္ ထိုေဆာင္းပါးထဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘ဗုဒၶဘာသာ၏ အနွစ္သာရမွာ ေဝဖန္ဆန္းစစ္၍ လက္ေတြ့က်င့္သံုးနည္း ျဖစ္သည္။ ထိုနည္းမွာလည္း ေကသမုတၱိသုတ္ေခၚ ကာလာမသုတၱန္လာ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏ ေဟာျကားခ်က္ျဖစ္သည္။ ထိုေဟာျကား ခ်က္မွာ အယူဝါဒတခု၏ အမွားအမွန္ကို ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ တဆင့္ျကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ျပီ မွန္ျပီဟု လက္မခံသင့္၊ မိရိုးဖလာ အယူဝါဒျဖစ္၍လည္း လက္မခံသင့္၊ ဤအရာသည္ ဤသို့ျဖစ္သကဲ့ဟူေသာ ေကာလာဟာလျဖင့္လည္း လက္မခံသင့္၊ က်မ္းဂန္စာေပနွင့္ ညီညြတ္သည္ဆိုရံုနွင့္လည္း လက္မခံသင့္၊ မိမိတို့ ယံုျကည္ထိုက္ေသာ ပုဂၢိုလ္၏ စကားျဖစ္သည္ဟုဆိုကာ ပုဂၢိုလ္စြဲျဖင့္လည္း လက္မခံသင့္၊ မိမိတို့ ေလးစားေသာ ဆရာ၏ စကားျဖစ္သည္ဟုဆိုကာ ဆရာစြဲျဖင့္လည္း လက္မခံသင့္ဘဲ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ကာ လက္ေတြ့လုပ္ျကည့္၍ အက်ိုးရွိသည့္ အယူဝါဒ (ဝိဘဇၥဝါဒ)ကိုသာ လက္ခံရမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ ျဖစ္သည္၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ အနွစ္သာရျဖစ္ေသာ အထက္ေဖာ္ျပပါ ဝိဘဇၥဝါဒကိုသံုး၍ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးနွင့္ တိုးတက္ျကီးပြားေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားျကရန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံသားအားလံုး၏ အဓိကတာဝန္ ျဖစ္သည္’ ဟူ၍ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ သူ၏ အျမင္နွင့္ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ ေရးနွင့္ တိုးတက္ျကီးပြားေရးအတြက္ ဗုဒၶဘာသာ၏ အနွစ္သာရကို လက္ေတြ့က်င့္သံုးနိုင္ေျကာင္း ဓမၼဓိ႒ဌာန္က်က် ေဆြးေနြးတင္ျပထားသည္ကို ေတြ့ရသည္။
စာေရးဆရာျကီး ဒဂုန္တာရာက သူ၏ ‘ရုပ္ပံုလွြာ’ အဖြဲ့အနြဲ့တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ‘ေအာင္ဆန္း (သို့မဟုတ္) အရိုင္း’ ဟူေသာ ေခါင္းစဉ္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့သည္ကို ဖတ္ရဖူးသည္။ ဆရာဒဂုန္တာရာက သူ၏ ရုပ္ပံုလွြာအဖြဲ့တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္သည္ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရး အေျကာင္းကိုသာ အစဉ္အျမဲ ေတြးေတာေနျပီး က်န္သည့္အရာမ်ားကို ဂရုမစိုက္ဘဲ ေနတတ္ပံု၊ လူရိုင္းတဦးနွင့္ ပံုပန္းသ႑ဍာန္တူကာ ဆက္ဆံရခက္ျပီး ဂြတီးဂြက် နိုင္လွပံု၊ သူ ယံုျကည္ရာကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္နွင့္ တဇြတ္ထိုး လုပ္တတ္ပံု၊ သို့ေသာ္ သူ့တြင္ အနုပညာဓာတ္ခံရွိပံု စသည္တို့ကို ရသဟန္နွင့္ လွလွပပ ျခယ္မႈန္းခဲ့ေလသည္။ ထိုရုပ္ပံုလွြာ အဖြဲ့အနြဲ့ကိုဖတ္ျပီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းက ‘ကိုေဌးျမိုင္ ေျပာသေလာက္လည္း ငါမရိုင္းေသးပါဘူးကြာ’ ဟု သူ၏ ကိုယ္ရံေတာ္ ဗိုလ္ထြန္းလွကို ရယ္ေမာကာ ေျပာခဲ့ဖူးေျကာင္း ေဆာင္းပါးတပုဒ္တြင္ ဖတ္ရဖူးသည္။ ထို့အျပင္ အလကၤာေက်ာ္စြာ ျမို့မျငိမ္း၏ ‘သက္ေဝ’၊ ‘ကဉၥန’ သီခ်င္းမ်ားကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း နွစ္သက္ပံု၊ ပင္လံုစာခ်ုပ္အတြက္ ရွမ္းျပည္သို့အသြား အင္းေလးကန္ထဲ ေလွစီးေနစဉ္ ‘ေလွကေလးကို ေလွာ္မည္ … ေဘးမသမ္းဘဲ ေအးခ်မ္းေတာ့မည္ …’ ဆိုသည့္ အဆိုေတာ္ ဒိုရာသန္းေအး၏ သီခ်င္းအား ဗိုလ္ခ်ုပ္ညည္းတြားပံုတို့ကို ဖတ္ရသည့္အခါ ဗိုလ္ခ်ုပ္သည္ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ မအားလပ္ေအာင္ အလုပ္မ်ားေနလင့္ကစား သူ၏ ရင္ထဲ၌မူ အနုပညာဓာတ္အျပည့္ ကိန္းေအာင္ေနေျကာင္း အထင္အရွား ေတြ့ရေလသည္။ ‘ဗမာအက၊ ဗမာဂီတေတြဟာ ဟိုဘက္က လွည့္လာတာေတြရွိတယ္။ ဒါေတြကို စံုစမ္းရမယ္။ အာရွတိုက္သားေတြ တဦးနဲ့တဦး ဘယ္လို ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာ ေလ့လာရမယ္၊ ကြ်န္ေတာ္လည္း အနုပညာသမားပါဗ်ာ’ ဟူ၍လည္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေျပာျကားခဲ့ဖူးသည္။ ထိုစကားကို ေထာက္ရႈျခင္းျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္၏ အနုပညာအေပၚ စိတ္ဝင္တစားရွိပံုနွင့္ အနုပညာသမားအျဖစ္ ဂုဏ္ယူဝင့္ျကြားခ်င္ပံုကို ရိပ္စားမိျပီး လူသားတိုင္းအေပၚ အနုပညာ၏ ညွို့ငင္ဖမ္းစားမႈအား ျကီးမားပံုကို ဆက္စပ္ ေတြးေတာေနမိပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ပညာ
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပညာနွင့္ ပတ္သက္၍ သူျမင္သည့္ အဓိပၸာယ္ကိုလည္း သူ၏ ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳုပၸတၱိတြင္ ရွင္းျပခဲ့ရာ အလြန္ပင္ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္းသည္ကို ေတြ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘ပညာသည္ စာအုပ္မ်ားထဲ၌သာ ရွိသည္မဟုတ္။ စာအုပ္မ်ားကို ေက်ာ္၍ ျမင္စြမ္းနိုင္ျခင္းကို ေဆာင္နိုင္ရေပမည္။ ပညာသည္ လူ၏ ရာဇဝင္ကိုသာ ျပုျပင္တိုးခ်ဲ့ရံုသည္မဟုတ္။ လူ၏ စိတ္ေနစိတ္ထား၊ အယူအဆမ်ားကိုလည္း တိုးတက္ေစရမည္။ ရာဇဝင္သိရံုသာ မဟုတ္၊ ရာဇဝင္ကို ဖန္တီးနိုင္ေစရမည္။ ေလာကဓာတ္ပညာကို သိရံုသာမဟုတ္၊ ေလာကဓာတ္ပညာကို တိုးခ်ဲ့ နိုင္ေစရမည္။ ေလာကအေျကာင္းကို နားလည္ေစသာမဟုတ္၊ သည့္ထက္ေကာင္းေသာ ေလာကကို ဖန္ဆင္းနိုင္ ေစရမည္။ ေလွနံဓားထစ္ဆိုေသာ အလုပ္၊ အေျပာ၊ အေတြးတို့မွာ ပညာ၏ အဓိပၸာယ္ ဆန့္က်င္ဘက္ေပတည္း’ ဟု အျမင္က်ယ္စြာ ရွင္းျပခဲ့ေလသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ စာေပ
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူရိယ မဂၢဇင္းတြင္ အညာသားေလး ကေလာင္နာမည္နွင့္ စာေရးသားသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တိုင္းျပည္၏ ဦးစားေပး လိုအပ္ခ်က္အရ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ လုပ္ေနရေသာ္လည္း သူအမွန္တကယ္ ျဖစ္ခ်င္သည့္ အာသီသမွာ စာေရးဆရာဘဝ ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၇ခုနွစ္ ေမလ (၃ဝ)ရက္ေန့တြင္ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းလမ္းရွိ ဖဆပလဌာနခ်ုပ္၌ ျပုလုပ္ေသာ သတင္းစာဆရာမ်ား အစည္းအေဝးတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ အခ်ိန္အထိေတာ့ က်ုပ္ နိုင္ငံေရး လုပ္ရအံုးမွာဘဲ၊ လြတ္လပ္ေရးရျပီးလို့ ပါတီတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ုပ္က မပါခ်င္ဘူး။ ေဘးဖယ္ေနမယ္။ သူမ်ားေတြလုပ္တာ ထိုင္ျကည့္ျပီး စာအုပ္ေရးမယ္’ ဟူ၍ သူ၏ ခ်င္ျခင္းကို ဖြင့္ဟေျပာျကားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္၏ ထိုေျပာစကားသည္ ဝမ္းသာစရာ ေကာင္းသလို ဝမ္းနည္းဖြယ္လည္း ေကာင္းလွသည္။
ဝမ္းသာစရာေကာင္းသည္က စာေရးဆရာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းထံမွ ယူ၍ မကုန္ခန္းနိုင္သည့္ စာေပဗဟုသုတ ဟင္းေလးအိုးျကီး ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရမည္ကိုျဖစ္ျပီး ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းသည္က ဗိုလ္ခ်ုပ္လို အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝသည့္ နိုင္ငံေရးသမားေကာင္းတေယာက္ နိုင္ငံေရးေလာကမွ ေဘးဖယ္ေနခ်င္ေလာက္ေအာင္ နိုင္ငံေရး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြျကားမွာ အတိုက္အခိုက္ေတြ၊ စားခြက္လုမႈေတြ၊ ေနာက္ေက်ာ ဓားနွင့္ ထိုးမႈေတြ၊ တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရးထက္ ကိုယ့္အုပ္စု၊ ကိုယ့္ပါတီ အာဏာရေရး ေကာင္းစားေရးအတြက္သာ ဦးတည္လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ရွိလာမည္ကို ျကိုတင္ျမင္ေတြ့ေန၍လားဟု ေတြးစရာ ျဖစ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္သည္ မကြယ္လြန္မီ အခ်ိန္အထိ နိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး၊ စစ္ေရး၊ ေလာကီေရးရာမ်ားနွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားစြာကို ေရးသားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေရးသားခဲ့သည့္ စာမ်ားတြင္ သူ၏ တိက်ရွင္းလင္း အားေကာင္းေသာ စကားေျပ အေရးအသားနွင့္ ဦးတည္ခ်က္ေရာက္ေအာင္ ထိထိမိမိ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ ေရးသားတတ္ပံုကို အားက်အတုယူဖြယ္ ေတြ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္တို့ ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ ၁၉၄၉ ခုနွစ္ထုတ္ အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ ဂုဏ္ျပုေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ‘ဗိုလ္ခ်ုပ္နွင့္စာေပ’ ဟူေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္၏ ေခတ္မီမီ ကမၻာျကည့္ ျကည့္ျမင္တတ္ပံုကို အထင္အရွား ေတြ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘တကမၻာလံုးဟာ ယခုအခါ ေခတ္ေျပာင္းေနတဲ့ အခ်ိန္အခါျကီး ျဖစ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့လည္း ကမၻာျကီးနဲ့အတူ ေခတ္ေနာက္မက်ေအာင္ လိုက္ျကစို့။ ကမၻာ့ဇာတ္ခံု ျကီးမွာ ကမၻာ့ေတးသံလိုက္၍ ကနိုင္တဲ့ ဗမာျပည္ျကီးျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးျပုျပင္ျကစို့။ ဗမာျပည္ျကီးကို လြတ္လပ္ျပီး တိုးတက္ထြန္းကားတဲ့ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေအာင္ ျကံေဆာင္ ျကိုးစားျကစို့။ ကြ်န္ေတာ္တို့အားလံုး စစ္သားေရာ၊ နိုင္ငံေရးသမားေရာ၊ စာေရးဆရာေရာ၊ သတင္းစာဆရာေရာ၊ ဗမာတမ်ိုးသားလံုး ယခုေျပာတဲ့အတိုင္း ေခတ္ေျပာင္း အလုပ္ကို တူျပိုင္ျပိုင္ လုပ္ကိုင္ျကပါစို့’ ဟု ေျပာျကားခဲ့သည္။
အာဏာရွင္တို့က နိုင္ငံေရးသမား ဆိုသည္ကို ေခြးေလွးျကမ္းပိုးဟု လူျပိန္းေတြက ျမင္လာေအာင္၊ နိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ျခင္းကို လူညစ္ပတ္ေတြ အလုပ္ဟု ထင္ျမင္ေအာင္ ဝါဒျဖန့္ခ်ိသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကမူ တိုင္းျပည္ တိုးတက္ထြန္းကားေရးအတြက္ နိုင္ငံေရးသမားေကာင္းေတြ မ်ားမ်ားရွိဖို့ လိုအပ္ပံု၊ နိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ျခင္း၏ မြန္ျမတ္ပံုတို့ကို ၁၉၄ဝခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ‘နိုင္ငံေရးအမ်ိုးမ်ိုး’ ဟူသည့္ ေဆာင္းပါးတြင္ အရိပ္အျမြက္ ထည့္သြင္း ေရးသားခဲ့သည္။ ထိုေဆာင္းပါးတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘အစိုးရဟု ျဖစ္ေပၚလာစဉ္ကပင္ လူေတြ တရားမေစာင့္နိုင္၍ ျဖစ္၏။ လူေတြသာ တရားေစာင့္နိုင္လွ်င္ အစိုးရ ရွိေတာ့မည္မဟုတ္။ ဤကား ဗမာ့က်မ္းဂန္ေတြ၌ပင္ ရွိ၏။ လူေတြတရား မေစာင့္နိုင္သည့္ အေျကာင္းမွာလည္း ေလာဘတရားေျကာင့္ ျဖစ္၏။ ေလာဘတရား ျဖစ္ျခင္းမွာလည္း ပုဂၢလိက ပစၥည္းေပၚလာသျဖင့္ ငါ့ဟာ၊ ငါ့အိမ္၊ ငါ့ျခံ စသျဖင့္ ငါတည္းဟူေသာ သကၠာယဒိဌိ အရင္းခံသည့္ ေလာဘ၊ ထိုေလာဘေျကာင့္ျဖစ္ေသာ ေဒါသ၊ ထိုေလာဘ ေဒါသမီးတို့ေျကာင့္ ေမာဟတည္းဟူေသာ မသိမလိမၼာ မိုက္မဲမႈျဖစ္လာ၏။’
‘ဦးဘေဘျကီး ေျပာသလို ညစ္ပတ္တဲ့ အလုပ္လား ဆိုသည့္ ေမးခြန္းကိုလည္း ေျဖလို၏။ ဦးသိန္းေမာင္ျကီးကေတာ့ ဝန္ခံသြားရွာျပီ။ ညစ္ပတ္တယ္တဲ့ သူေတာ့ မလုပ္ခ်င္ဟု ေျဖခဲ့ျပီ။ ေတမိမင္း အားက်လို့ ထင္၏။ ယခုေတာ့ ဆြဲခ်ေခၚတဲ့ ေရွ့ေနခ်ုပ္ျကီး ျဖစ္ေနတယ္။ အမွန္မွာ နိုင္ငံေရးသည္ ေလာကီေရးပင္ျဖစ္၏။ နိုင္ငံေရးမွာ နိဗၺာန္ေရာက္ေျကာင္း တရားမဟုတ္။ သို့ေသာ္လည္း ေလာကီရွိမွလည္း ေလာကုတ္ရွိနိုင္၏။ ေလာကုတ္ရွိမွလည္း ေလာကီ တည္နိုင္၏။ အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္နိုင္၏။
လူေတြသည္ ျပုျပင္လို့ရ၏။ ျပုျပင္လို၏။ တိုးတက္လို၏။ ဤအခ်က္မွာ ထင္ရွားေနေပျပီ။ စင္စစ္နိုင္ငံေရးမွာ ထိုျပုျပင္ တိုးတက္လိုသည့္ ပင္မတရားျကီးတရပ္ပင္ ျဖစ္၏။ ထိုတရားကား ေလာကီနိဗၺာန္ကို ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းေပ၏။ ထို၌ေျကာင့္ အဘယ္မွာလွ်င္ ညစ္ပတ္ရေပမည္နည္း’ ဟု ျပတ္ျပတ္သားသား ေရးသားခဲ့သည္။
ထိုေဆာင္းပါးထဲတြင္ နိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္မႈနွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ‘မိမိကိုယ္ကို နာမည္ျကီးေအာင္၊ ျကြယ္ဝေအာင္ လုပ္တတ္သည္မွာ နိုင္ငံေရးမဟုတ္။ တိုင္းျပည္ေကာင္း ေအာင္လုပ္တတ္မွ နိုင္ငံေရးျဖစ္၏’ ဟု ဗိုလ္ခ်ုပ္ က သတိေပး ေရးသားခဲ့ေသး၏။
ထို့အျပင္ နိုင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ရာ၌ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ စိတ္ေစတနာ သန့္စင္ပံုကို ပင္လံုညီလာခံ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပျပီးစီးခဲ့သည့္ အထိမ္းအမွတ္ ညစာစားပြဲတြင္ ေျပာျကားခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္၏ ရင္တြင္းလာ စကားကို ေထာက္ရႈျပီး သိျမင္နိုင္သည္။ ထိုညစာစားပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္က ‘ကြ်န္ေတာ္ ဒီကို ေရာက္လာတဲ့ကိစၥ နားလည္တာ တခုရွိပါတယ္။ ဘာလဲဆိုရင္ ဗမာျပည္ျကီး လြတ္လပ္ေစခ်င္တယ္၊ ညီညြတ္ေစခ်င္တယ္၊ ျကီးပြားေစခ်င္တယ္ သည္ဟာပါဘဲ။ တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေအာင္၊ ညီညြတ္ေအာင္၊ ျကီးပြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို လြန္ခဲ့တဲ့ (၁ဝ)နွစ္ေလာက္ကစျပီး ျကိုးစားလာပါတယ္။ ေနာင္လဲ ျကိုးစားပါဦးမယ္။ လံုးလံုးလြတ္လပ္တဲ့ကိစၥ ျပီးျပတ္သည္အထိ ျကိုးစားပါမယ္’ ဟု ရင္ထဲတြင္ရွိသည့္အတိုင္း အရိုးသားဆံုး ေျပာျကားခဲ့ေလသည္။
အခ်ုပ္အားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လူဘဝတြင္ ေနထိုင္သြားသည့္ အခိုက္အတန့္ေလး အတြင္း၌ မွတ္ေက်ာက္မ်ားစြာ အတင္ခံနိုင္ခဲ့သည္ကို ေတြ့ရေပသည္။ ရိုးသားေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္မႈ၊ ရဲရင့္မႈ၊ ယံုျကည္သည့္အတိုင္း ေျပာဆိုလုပ္ေဆာင္မႈ၊ ကိုယ္က်င့္သီလ ေကာင္းမြန္မႈ၊ ရပ္တည္ခ်က္ ခိုင္မာမႈ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်ရာတြင္ ျပတ္သားမႈ၊ မွန္ကန္သည့္ ဦးေဆာင္မႈကို ေပးနိုင္မႈ၊ ကိုယ္ယံုျကည္ရာကို မေျကာက္မရြံ့ ေနာက္မတြန့္ဘဲ တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္တတ္မႈ၊ တိုင္းျပည္နွင့္ လူမ်ိုးအေပၚ စိတ္ေစတနာ ျကီးမားမႈ၊ ကိုယ္က်ိုးစြန့္ အနစ္နာခံလိုစိတ္ အျပည့္ရွိမႈ၊ နိုင္ငံေရးကို နွံ့နွံ့စပ္စပ္ ေလ့လာျပီး လက္ေတြ့က်က် အေျဖရွာနိုင္မႈ၊ အနာဂတ္ကို ျကိုျမင္တတ္ျပီး အရွည္သျဖင့္ ေတြးေခၚလမ္းျပေပးနိုင္မႈ … စသည့္ အရည္အခ်င္းေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာနွင့္ လူဘဝကို ျဖတ္သန္းသြားခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန့တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ရွိ အတြင္းဝန္မ်ားရံုး၌ နိုင္ငံေရးတြင္ အလြန္ အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္ျကီး မ်ား ရဲေဘာ္ကိုေထြး (အာဇာနည္ ကိုးဦး)တို့နွင့္အတူ လုပ္ျကံျခင္းခံခဲ့ရျပီး က်ဆံုးခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရသည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား အမွတ္ရေစမည့္ ကိစၥမွန္သမွ်အား ဖ်က္ဆီးရွင္းလင္းပစ္ေသာ္လည္း ျမို့ေတာ္ရန္ကုန္တြင္ ゞင္း၏ ရုပ္ပံုမ်ားက အိမ္မ်ား၊ ရံုးမ်ားတြင္လည္း ေနရာယူထားလ်က္ ရွိသည္။ စေကာ့ေဈးနွင့္ ေကာ္မရွင္နာ လမ္းမ်ားကို လည္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းေဈးနွင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းမ်ားအျဖစ္ လြတ္လပ္ေရး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေျပာင္းလဲမွည့္ေခၚခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအနွံ ျမို့ျကီးျပျကီးရွိ လမ္းမ်ား၊ ပန္းျခံမ်ားလည္း သူ့အား အမွတ္ရေစရန္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းနွင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းပန္းျခံအျဖစ္ မွည့္ေခၚျကသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း အားအမွတ္ရမိေစမည့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသီခ်င္း မွာလည္း ထင္ရွားသည္။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု အတြင္း သူ၏ ဓါတ္ပံုအား ကိုင္ေဆာင္လွည့္လည္ျကသည္။ သူကြယ္လြန္စဉ္က အသက္ ၃၂ သာ ရွိေသးသည္။ ေရွြတိဂံုေစတီ ေျခရင္းတြင္ အာဇာနည္ ဗိမာန္တစ္ခု တည္ေဆာက္ထားျပီး ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ကို အာဇာနည္ေန့ အျဖစ္ နွစ္စဉ္ အခမ္းအနားက်င္းပ ျကသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးဖခင္နွင့္ နိုင္ငံေတာ္သူရဲေကာင္းအျဖစ္တို့မွ သူ့အား ဖယ္ထုတ္၍ ရမည္ မဟုတ္ေခ်။
ဤ ဦးေအာင္ဆန္း ေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့အမ်ိုးသားေရးေခါင္းေဆာင္ျကီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ရည္ညွြန္းသံုးစြဲထားျခင္းျဖစ္သည္။ အျခား ေခါင္းစဉ္အသစ္အေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ျကည့္ရႉနိုင္ပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္း အပိုင္း(၁)
က်မ မွတ္မိနိုင္ေသာ အရြယ္မေရာက္မီကပင္ က်မ၏ ဖခင္ ကြယ္လြန္သြားပါသည္။ ထို့ေျကာင့္ “ေဖေဖဟာ ဘယ္လိုလူစားမ်ိုးပါလိမ့္”ဟူေသာ သိခ်င္စိတ္ျဖင့္ ဖခင္၏ဘဝလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာေပ အေထာက္အထားမ်ားကို က်မ စတင္စုေဆာင္း ေလ့လာဖတ္ရႈျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပပါ အတၳုပၸတၱိစာတမ္းကို ေရးသားရာ၌ ပံုနွိပ္ထုတ္ေဝျခင္း အေထာက္အထားမ်ားကို အဓိကအေျခခံထားပါသည္။ အေျကာင္းအရာနွစ္ရပ္နွင့္ ပတ္သက္၍သာလွ်င္ က်မတို့မိသားစုနွင့္ ေဖေဖ့အား ေကာင္းစြာသိကြ်မ္းခဲ့သူမ်ား ထံမွ သိရွိရေသာအခ်က္ အလက္မ်ား အေပၚတြင္ အေတာ္အသင့္ အေျခခံထားပါသည္။ေသြးသားနီးကပ္စြာ ေတာ္စပ္သူတဦး၏ အတၳုပၸတၱိကိုေရးရသည္မွာ မလြယ္ကူပါ။ ဓမၼဓိဌာန္က်က်ေရးနိုင္မည္ မဟုတ္ဟု အစြပ္စြဲခံရနိုင္ပါသည္။ တကယ္တမ္းတြင္လည္း အတၳုပၸတၱိေရးသူတို့သည္ မိမိတို့ ရွာေဖြစုေဆာင္းရ ရွိေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ မိမိတို့၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ဉာဏ္ကို ပံုစံသြင္းေပးခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္၊ အေတြ့အျကံုမ်ား၏ ဩဇာသက္ေရာက္မႈမွ ကင္းလြတ္နိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ က်မအေနျဖင့္ က်မဖခင္၏ ရုပ္ပံုလွြာ ကို က်မျမင္သည့္အတိုင္း မွန္ကန္စြာ ေပၚလြင္ေစရန္ ျကိုးပမ္းေရးသားထားပါသည္ဟုသာ ေျပာနိုင္ပါသည္။ [၁]ေအာင္ဆန္းကို ျမန္မာနိုင္ငံ အညာေဒသရွိ နတ္ေမာက္ျမို့ကေလး၌ ၁၉၁၅ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန့ တြင္ ဖြားျမင္ပါသည္။ မနၱေလးျမို့ေတာ္ရွိ ျမန္မာဘုရင္အုပ္ခ်ုပ္ေရးစနစ္ကို ပ်က္သုန္းေစျပီး ျမန္မာတနိုင္ငံလံုး ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္ေရးလက္ေအာက္သို့ က်ဆင္းေစခဲ့ေသာ တတိယအဂၤႅိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲအျပီး နွစ္ေပါင္း (၃ဝ) အျကာတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ နတ္ေမာက္နယ္သူနယ္သားမ်ားသည္ ျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ အမႈကိုထမ္းေဆာင္သည့္ အစဉ္အလာရွိသူမ်ားျဖစ္၏။ေအာင္ဆန္း၏ မိခင္မ်ိုးရိုးထဲတြင္ ရာထူးျကီး မင္းမႈထမ္းအခ်ို့ ပါဝင္ခဲ့ပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဖာသည္ လယ္ သမားမ်ိုးရိုးမွျဖစ္ျပီး ေလာကီေရးရာတြင္ လိမၼာေရးျခားမရွိ၊ စကားမေျပာ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္သူတဦး ျဖစ္ ပါသည္။ ဉာဏ္ရည္ေကာင္း၍ စာေပဖက္တြင္ ထူးခြ်န္ေသာ္လည္း စကားနည္းလြန္းသျဖင့္ ဦးဖာသည္ မိမိ၏ အသက္ေမြးဝမ္းေျကာင္းအလုပ္ျဖစ္ေသာ ေရွ့ေနအလုပ္၌ ေအာင္ျမင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ထို့ေျကာင့္ ထက္ျမက္သြက္ လက္လွေသာ မိခင္ေဒၚစုသာလွ်င္ မိသားစုစားဝတ္ေနေရးကို အဓိကတာဝန္ယူရပါသည္။ေဒၚစု၏ ဦးေလးေတာ္သူသည္ ျဗိတိသွ်တို့ကို ေရွးဦးစြာ ေတာ္လွန္ဆန့္က်င္ခဲ့ေသာ ျမန္မာအုပ္စုတစုကို ေခါင္း ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ “ဗိုလ္လေရာင္” ေခၚ “ဦးမင္းေရာင္” အား ျဗိတိသွ်တို့က ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ လိုက္ပါသည္။ “ကုလားတို့ ကြ်န္မခံ” ဟူေသာ စိတ္ထားရွိခဲ့သည့္ ထိုရဲရဲေတာက္ မ်ိုးခ်စ္ပုဂၢိုလ္ျကီးကား ေအာင္ ဆန္းမိသားစုနွင့္ နယ္သူနယ္သားမ်ား ဂုဏ္ယူစံထား အားက်ဖြယ္ရာ ျဖစ္လာပါသည္။ညီအကိုေမာင္နွမ (၆) ဦး (ကေလးဘဝကပင္ ကြယ္လြန္ျကသူမ်ားအပါအဝင္ဆိုလွ်င္ ေမြးခ်င္း - ၉ ဦး) အနက္ အေထြးဆံုးျဖစ္သူ ေအာင္ဆန္းသည္ သူကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့ေသာ မွတ္တမ္းအရ ညစ္ပတ္ခ်ူခ်ာ အစားျကူး၍ လံုး ဝနွစ္လိုဖြယ္မဟုတ္ေသာ ကေလးတဦးျဖစ္ပါသည္။ စကားေျပာလည္း ေနာက္က်လွသျဖင့္ မိသားစုက ‘စြန့္အ’ ေနသလားဟူ၍ပင္ ပူပင္ခဲ့ရ၏။ သို့ေသာ္ ေအာင္ဆန္းကေလးသည္ ပရိယာယ္မရွိျခင္း၊ အလြန္ရိုးသားေျဖာင့္ မတ္ျခင္း၊ ဆင္းရဲသူမ်ားအား သနားျကင္နာတတ္ျခင္း စေသာ ခ်စ္စဖြယ္စိတ္ဓာတ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္စံုသည္ဟု သူ့ အား ငယ္စဉ္က ေကာင္းစြာသိခဲ့သူမ်ားနွင့္ သူ့မိသားစုဝင္မ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ျကပါသည္။ေအာင္ဆန္းမိသားစုမွာ ဉာဏ္ရည္ေကာင္းျပီး ပညာဖက္တြင္ ထြန္းေပါက္သူမ်ားအျဖစ္ နာမည္ေကာင္းရထား ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း၏ အကို (၃) ဦးမွာ အသက္ငယ္ငယ္ေလးတြင္ ေက်ာင္းစတက္ျက၏။ သို့ေသာ္ ေအာင္ ဆန္းမွာမူ အေမပါတက္မွ ေက်ာင္းတက္မည္ဆိုကာ ကတ္ဖဲ့ေန၏။ စိတ္ဓာတ္ျကံ့ခိုင္လွပါသည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္ေသာ ေဒၚစုသည္ သားေထြးေလးကို အလြန္ညွာတာေလ့ရွိျပီး သူ့စိတ္ပါမွသာ ေက်ာင္းတက္ပါေစေတာ့ဟု အလိုလိုက္ထားခဲ့၏။သို့ျဖင့္ (၈) နွစ္သားအရြယ္ေရာက္ေသာအခါမွ ေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းတက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ပါေတာ့သည္။ အကိုျဖစ္ သူ ေအာင္သန္း ရွင္သာမေဏေဘာင္သို့ ဝင္ေသာအခါ၌ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းေန သံဃာတို့ဘဝကို သေဘာက်၍ ေပလား၊ ရွင္ေလာင္းမ်ားစီးသည့္ ကျကိုးတန္ဆာ ဆင္ရင္ထားေသာ ျမင္းျဖူေလးကို သေဘာက်၍လားမသိ၊ ေအာင္ဆန္းက သူလည္း ရွင္ျပုခ်င္ပါသည္ဟု ဆိုလာပါေတာ့သည္။ လိမၼာပါးနပ္ေသာ အေမက အခြင့္ေကာင္း ကို ခ်က္ခ်င္းယူ၍ ရွင္မျပုမီ စာေရးစာဖတ္တတ္ရန္ လိုမည္ဟု ေထာက္ျပလိုက္ပါသည္။ေက်ာင္းစတက္သည္ဆိုသည္နွင့္ ေအာင္ဆန္းသည္ ထူးခြ်န္ေသာ ေက်ာင္းသားတဦးျဖစ္ေျကာင္း ေပၚလြင္လာ ပါသည္။ စာျကိုးစား၍ စည္းကမ္းရိုေသျပီး အတန္းထဲတြင္ အစဉ္ထိပ္တန္းက ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ေအာင္ဆန္း၏ ပထမေက်ာင္းမွာ နတ္ေမာက္ ဦးေသာဘိတ ဘုန္းေတာ္ျကီးေက်ာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေလာကုတၱရာပညာသာ မက ေခတ္သစ္ပညာရပ္အခ်ို့ကိုပါ သင္ျကားေပးေသာ ထိုစဉ္အေခၚ ေလာကဓာတ္ေက်ာင္းမ်ိုးျဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ နတ္ေမာက္ေက်ာင္းတြင္ အဂၤႅိပ္စာ သင္ျကားေပးျခင္းမရွိေပ။ထိုအခ်ိန္က အထက္တန္းပညာသင္ျကားရာ၌ လိုအပ္ခ်က္တခုျဖစ္ေသာ အဂၤႅိပ္စာကို အကိုျကီးမ်ားက သင္ ထားျပီးျဖစ္သည့္အတိုင္း ေအာင္ဆန္းကလည္း တတ္ေအာင္သင္မည္ဟု စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားလိုက္၏။ သို့ျဖင့္ ေအာင္ဆန္းလည္း ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိုးသားေက်ာင္းသို့ အသက္ (၁၃) နွစ္အရြယ္၌ ေျပာင္းသြားပါသည္။ သား ေထြးေလးကို အိမ္မွ ခြဲခြာမသြားေစလိုေသာ ေဒၚစုထံမွ ေရနံေခ်ာင္းေက်ာင္းတက္ခြင့္ရရန္ ေအာင္ဆန္း အစာ ငတ္ခံဆနၵျပပြဲေလးတခုကို ဆင္နွြဲခဲ့ရပါေသးသည္။ေရနံေခ်ာင္းေရာက္ေသာအခါ ေက်ာင္းတြင္ ဆရာတဦးအျဖစ္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ အကိုျကီး ဦးဘဝင္း၏ ထိန္းေက်ာင္းေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္တြင္ ေနခဲ့ရသည္မွာ ေအာင္ဆန္းအတြက္ လြန္စြာမွ ကံေကာင္းပါသည္။ ဦးဘဝင္းသည္ ညီငယ္ေလး၏ ပညာေရး၊ စားဝတ္ေနေရး၊ အေထြေထြေကာင္းမြန္တိုးတက္ေရးတို့ကို စည္း ကမ္းရွိရွိ၊ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ အထူးဂရုစိုက္ခဲ့၏။ ညီျဖစ္သူကလည္း ပညာေရးဖက္တြင္ အားေကာင္းေျကာင္း ဆက္လက္ျပသကာ အသက္ (၁၅) နွစ္အရြယ္၌ သတၱမတန္းစာေမးပြဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာစာသင္ေက်ာင္းမ်ားနွင့္ အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ား၌ ပထမစြဲသူမ်ားအား ခ်ီးျမွင့္ေသာ ဦးေရွြဘို ေရွြတံဆိပ္နွင့္ ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေျကး ဆုကို ရရွိခဲ့၏။အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ားမွာ ၁၉၂ဝ ခုနွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒဆန့္က်င္သပိတ္မွ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအက္ဥပေဒသည္ အခြင့္ထူးခံ လူနည္းစုေလးကိုသာ အထက္တန္းပညာ သင္ျကားခြင့္ေပးရန္ ရည္ရြယ္သည္ဟု ဆန့္က်င္သူမ်ားကယူဆခဲ့ပါသည္။ အမ်ိုးသားေက်ာင္းမ်ားသည္ ျမန္မာလူငယ္တို့အား သူတို့ ၏ ကိုလိုနီလက္ေအာက္ခံ ဘဝအေျခအေနကို နိုင္ငံေရးအသိတရားအရ ခံစားနားလည္ေစျပီး၊ ထိုဘဝမွ လြတ္ ေျမာက္လိုစိတ္မ်ား အသည္းနွလံုးအတြင္းမွ ျဖစ္ေပၚလာရန္ က်ိုခ်က္ေပးလိုက္ေသာ ေနရာမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ပါ သည္။
မိမိ၏နိုင္ငံကို လူမ်ိုးျခားတို့အုပ္ခ်ုပ္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္လိုေသာဆနၵသည္ ေရနံ ေခ်ာင္းအမ်ိုးသားေက်ာင္း မတက္မီကာလကပင္ ေအာင္ဆန္း၏ စိတ္တြင္ ကိန္းေအာင္းေနခဲ့ပံုရပါသည္။ က ေလးဘဝက ျဗိတိသွ်တို့အား ပုန္ကန္ေမာင္းထုတ္ရန္ နည္းအမ်ိုးမ်ိုး ကို ျကံစည္စဉ္းစားခဲ့ပံု၊ တခါတရံ ျပဒါးရွင္ လံုးကဲ့သို့ေသာ တန္ခိုးသိဒၶိရွင္ပစၥည္းမ်ား အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးကိုရယူရန္ စိတ္ကူးယဉ္ ခဲ့ပံုအေျကာင္းကို သူ၏ ကိုယ္ေရးအတၳုပၸတၱိေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားထားပါသည္။
အမ်ိုးသားေက်ာင္း၌ ေနစဉ္အတြင္း နိုင္ငံေရးေလာက၌ နာမည္ျကီးေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ား၏ မိန့္ခြန္းမ်ားကို စိတ္ဝင္ စားလာျပီး စကားရည္လုပြဲမ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ဆင္နွြဲခဲ့၏။ သူ၏ ေဟာပံုေျပာပံုမွာ အားတက္စရာမဟုတ္ေသာ္ လည္း ကိုင္တြယ္ရမည့္ အေျကာင္းအရာနွင့္ပတ္သက္၍ ေသခ်ာေစ့စပ္စြာ ျပင္ဆင္ထားျခင္း၊ ယံုျကည္ခ်က္ အျပည့္အဝရွိျခင္းတို့ေျကာင့္ အေဟာေကာင္း၊ အေျပာေကာင္းဟူ၍ နာမည္ရခဲ့၏။
ေက်ာင္းဂ်ာနယ္ စာတည္းအျဖစ္လည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ ထိုကဲ့သို့ စာသင္ခန္းျပင္ပလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ္ လည္း တေယာက္တည္း အေတြးနယ္ထဲ နစ္ျမုပ္ေနတတ္ျခင္း၊ ေနပံုထိုင္ပံုေထာင့္မက်ိုးျခင္းတို့ေျကာင့္ ေအာင္ ဆန္းကို လူ့ဂြစာ လူထူးလူဆန္းအျဖစ္ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ားက ျမင္ျကပါသည္။ ၁၉၃၂ ခုနွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္ စာေမးပြဲ၌ ျမန္မာစာ၊ ပါဠိဘာသာဂုဏ္ထူးမ်ားျဖင့္ “ေအ” အဆင့္မွ ေအာင္ျမင္ကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို့ ပ ညာဆက္သင္ရန္ ေရာက္သြားပါသည္။
ေအာင္ဆန္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို့ ေရာက္လာသည့္နွစ္သည္ကား ဆရာစံသူပုန္ကို ျဗိတိသ်အစိုးရက ေခ်မႈန္း ကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေသဒဏ္ေပးခဲ့ျပီး တနွစ္ျကာကာလကပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ခံစားေနရေသာ အတိဒုကၡမ်ားမွ ေပၚေပါက္လာရေသာ ပုန္ကန္မႈကို ျဗိတိသ်အစိုးရက ရွင္ဘုရင္ျဖစ္လိုေသာ အယူသည္းသူတေယာက္ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာသူေတာင္သား ပုန္ကန္မႈမွ်သာျဖစ္သည္ဟု ေသးသိမ္ေစရန္ နွိမ္၍ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း ျမန္မာမ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ပါဝင္ဆင္နွြဲခဲ့သူ မမ်ားျပား ေသာ္လည္း ထိုပုန္ကန္မႈအေပၚ အေတာ္ပင္ ဂရုဏာထားျကပါသည္။ ဆရာစံကို စြဲေဆာင္နိုင္စြမ္းရွိသူတဦးအ ျဖစ္ မျမင္သူမ်ားကပင္ သူပုန္တို့၏ မ်ိုးခ်စ္စိတ္နွင့္ သတၱိေျပာင္ေျမာက္မႈေျကာင့္ စိတ္လႈပ္ရွားတက္ျကြခဲ့ရျပီး အစိုးရ၏ ရက္စက္ျကမ္းတမ္း တံု့ျပန္မႈမ်ားေျကာင့္ အေရးနိမ့္သြားရေသာ သူပုန္တို့ကို မ်ားစြာသနားျကင္နာခဲ့ ျက၏။
ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္မႈ အေစာပိုင္းကာလတြင္ က်င့္သံုးေသာ ျငိမ္ဝပ္ေအးခ်မ္းေရးလမ္းစဉ္မွာ အေတာ္အတန္ ေအာင္ျမင္မႈရွိခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ိုးျခားျကီးစိုးမႈကို ျမန္မာမ်ားက ေက်နပ္စြာ လက္ခံျခင္းမရွိပါ။ ကိုလိုနီအစိုးရ ပိုမိုခိုင္ျမဲလာသည္နွင့္ အုပ္ခ်ုပ္သူလူမ်ိုးျခားတို့၏ ပလွြားေမာက္မာေသာ အမူအက်င့္မ်ားနွင့္ တိုင္းျပည္အတြက္ စစ္မွန္ေသာေကာင္းက်ိုးကိစၥရပ္တို့ကို လ်စ္လ်ူရႈမႈမ်ားသည္ တိုင္းသူျပည္သားတို့၏ မနွစ္သက္ မေက်နပ္စိတ္ မ်ားကို ဆြေပးသကဲ့သို့ ျဖစ္လာပါသည္။
ပထမဦးစြာေပၚထြန္းခဲ့ေသာ အမ်ိုးသားေရးရာ အဖြဲ့အစည္းမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာနွင့္ ျမန္မာ့ရိုးရာယဉ္ေက်းမႈ တည္တံ့ခိုင္ျမဲရန္နွင့္ သန့္ရွင္းစင္ျကယ္ရန္ကိုသာ ေဆာင္ရြက္ျကသည္။ သို့ေသာ္ ေခတ္ပညာတတ္ ျမန္မာလူ ငယ္အေရအတြက္ မ်ားျပားလာသည္နွင့္အမွ် နိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားပါ ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ၁၉ဝ၆ ခုနွစ္ တြင္ တည္ေထာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယုဝအသင္း(ဝိုင္အမ္ဘီေအ)သည္ နိုင္ငံေရးရာမ်ားကို စတင္ ကိုင္တြယ္ေသာ အဖြဲ့အစည္းျဖစ္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သပိတ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ စည္းရံုးလံႈ့ေဆာ္ခဲ့ပါသည္။
အမ်ိုးသားလႈပ္ရွားမႈ အရွိန္အဟုန္ရလာေသာအခါ ‘ဝိုင္အမ္ဘီေအ’ သည္ ၁၉၂ဝ ခုနွစ္၌ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသြင္ သို့ ကူးေျပာင္းသြားပါသည္။ ပထမဦးဆံုး ေပၚေပါက္လာေသာ အမ်ိုးသားမဟာမိတ္အဖြဲ့ဟု ေခၚနိုင္ပါသည္။ ျမန္မာ့အမ်ိုးသားေရးရာလႈပ္ရွားမႈကို တိုက္ရည္ခိုက္ရည္သြင္းေပးလိုက္ေသာ ပုဂၢိုလ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္၏ စိတ္အားထက္သန္ေသာ လြတ္လပ္ေရးေတာင္းဆိုမႈတို့ေျကာင့္ နိုင္ငံတဝွမ္းတြင္ မ်ိုး ခ်စ္စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပစြာ တက္ျကြလာပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း စုေပါင္းညီညာေသာ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ေပၚေပါက္ေစမည့္ အင္အားမ်ားမွာ နိုင္ငံေရးအကြဲအျပားမ်ားေျကာင့္ လြင့္စင္သြားရ၏။
၁၉၂၂ ခုနွစ္တြင္ (၂၁) ဦးပါတီသည္ ဂ်ီစီဘီေအမွ ခြဲထြက္သြားျပီးေနာက္တြင္ ထပ္မံကြဲျကျပန္သျဖင့္ ၁၉၂ဝ ခု နွစ္မ်ား ကုန္ဆံုးခါနီးတြင္ အဖြဲ့အစည္း (၃) ဖြဲ့ ျဖစ္သြားပါေတာ့သည္။ ၁၉၃ဝ ခုနွစ္မ်ား၏ အစပိုင္းကာလတြင္မူ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ အိနၵိယနိုင္ငံတို့ ပူးတြဲထားသင့္၊ မထားသင့္ ဟူေသာ “ခြဲေရး-တြဲေရး” ကိစၥအေပၚ ျမန္မာနိုင္ငံေရးသမားမ်ား စိတ္ဝင္စားစြာ အျငင္းပြားျကသည္ကို ေတြ့ရပါသည္။
ထိုနိုင္ငံေရးသမားမ်ားအနက္ အခ်ို့မွာ ဆရာစံသူပုန္တို့အား ျဗိတိသွ်အစိုးရက ခံုရံုးတင္စစ္ေဆးရာ၌ သူပုန္ မ်ားဘက္မွ ခုခံကာကြယ္ေပးခဲ့သျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ျကားလာသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျငိမ္၍ ေခါင္းငံု့ခံသည့္ကာလမွာလည္း ဆံုးခန္းသို့ ဦးတည္လာကာ ထိုးနွက္တိုက္ခိုက္ျခင္း သေဘာေဆာင္ေသာ နည္းဗ်ူဟာမ်ားသံုးစြဲရန္ တြန့္ဆုတ္လိမ့္မည္မဟုတ္ေသာ အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ မ်ိုးဆက္သစ္မ်ား လည္း နိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚသို့ ေရာက္ရွိလာပါသည္။
အသက္ (၁၈) နွစ္အရြယ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ခပ္ရိုင္းရိုင္း အညာသားကေလးပင္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို့ကိုယ္မိမိတို့ လူ့မလိုင္ဟု အထင္ေရာက္ေနျကျပီး ေျကာ့ရွင္းဝံ့ျကြားစြာ ဝတ္ဆင္ေနထိုင္ျကေသာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ မ်က္နွာထားရႈသိုးသိုးနွင့္ အဝတ္အစား ပိုသီပတ္သီဝတ္ဆင္ေသာ ေအာင္ဆန္းသည္ အံမဝင္ဂြင္မက် ျဖစ္ေန၏။ ထို့အျပင္ သူ့ထက္သိမ္ေမြ့ပါးနပ္ေသာ ေက်ာင္းေနဖက္မ်ား၏ ေဝဖန္ေနာက္ ေျပာင္မႈကိုလည္း ဂရုမစိုက္ေျကာင္း ေစာစီးစြာေပၚလြင္ေစခဲ့၏။
ေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္ေရာက္စ ပထမနွစ္ပတ္တြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွ စကားရည္လုပြဲတရပ္ က်င္းပပါ သည္။ ထိုစကားရည္လုပြဲအျပီး၌ ေအာင္ဆန္းသည္ ပရိသတ္အျကားမွထကာ သူ့အကို ေအာင္သန္း တင္သြင္း ေသာ “ဘုန္းေတာ္ျကီးမ်ား နိုင္ငံေရးမလုပ္သင့္”ဟူသည့္ အဆိုကို ေထာက္ခံလိုက္ပါသည္။ ဤသည္မွာ မိသား စုေသြးစည္းေရး သေဘာေဆာင္သည့္ အျပုအမူမဟုတ္ပါ။ ယံုျကည္ခ်က္အရ လုပ္ေဆာင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။
ေအာင္ဆန္း အဂၤႅိပ္စကားေျပာရာတြင္ အသံထြက္ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ကို့ယို့ကားရား ေခ်ာေမြ့ေျပျပစ္ ျခင္း မရွိေသာေျကာင့္ သူ့စကားမ်ားမွာ နားမလည္နိုင္သေလာက္ပင္ျဖစ္၏။ ပရိသတ္က ေျပာင္ေလွာင္သေရာ္ ေအာ္ဟစ္ျကသျဖင့္ အကိုျဖစ္သူ အေတာ္ပင္အေနရခက္သြား၏။ ေအာင္ဆန္းကမူ ေျကာက္ရြံ့၍ အသံေပ်ာက္ သြားျခင္းမရွိ။ ကဲ့ရဲ့သံမ်ား၊ ျမန္မာစကားနွင့္သာေျပာရန္ ရိုင္းရိုင္းစိုင္းစိုင္း ေအာ္ဟစ္သံမ်ားကို လ်စ္လ်ူရႈကာ အဆင့္အတန္းမမီေသာ သူ့အဂၤႅိပ္စကားကို ပါဠိအသံုးအနႈန္းမ်ားျဖင့္ ျဖည့္စြက္၍ သူေျပာလိုရာအားလံုးကို ျပီးဆံုးေအာင္ ဆက္လက္ေျပာဆိုသြားပါသည္။
ထိုပထမစကားရည္လုပြဲ အျဖစ္အပ်က္သည္ ေနာင္အတြက္ အစဉ္အလာတရပ္ ခ်မွတ္ေပးလိုက္သကဲ့သို့ ျဖစ္ သြားပါသည္။ ပရိသတ္က ကဲ့ရဲ့ရႈတ္ခ်ေနသည့္ျကားကပင္ သူေျပာလိုရာကို အဂၤႅိပ္စကားနွင့္ေျပာျခင္း၊ သုန္သုန္မႈန္မႈန္ ေနတတ္ျခင္းတို့ေျကာင့္ သူသည္ အူေျကာင္ေျကာင္နိုင္ေသာ အရူးတေယာက္ဟူ၍ပင္ နာမည္ရခဲ့ ၏။
သို့ေသာ္ ေအာင္ဆန္းသည္ အေဝဖန္ခံရမည္ကို ေျကာက္ရြံ့ျပီး သူလုပ္ကိုင္ရန္ ဆံုးျဖတ္ထားေသာကိစၥမ်ားကို မလုပ္ဘဲေနမည့္ လူမ်ိုးမဟုတ္ပါ။ ေခတ္ျပိုင္ကမၻာတြင္ အဂၤႅိပ္စကား အေရးပါပံုကို သိရွိနားလည္သျဖင့္ အဂၤ လိပ္စကားကို ပိုင္ပိုင္နိုင္နိုင္သံုးစြဲနိုင္ရန္ သူ ျကိုးစား၏။ အဂၤႅိပ္စာအုပ္မ်ားကို သဲျကီးမဲျကီးဖတ္ျခင္း၊ အျခား သူမ်ား ေျပာပံုဆိုပံုကို နားေထာင္ေလ့လာျခင္း၊ အဂၤႅိပ္စာသင္ေက်ာင္းတြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့သူ မိတ္ေဆြရင္း တဦးထံမွ အကူအညီယူျခင္း စသည္တို့ျဖင့္ ဘုန္းျကီးေက်ာင္းထြက္ အညာသားတဦးအတြက္ ထူးျခားေလာက္ ေသာ အဂၤႅိပ္စကားက်င္လည္မႈကို သူရရွိလာ၏။
ထိုပထမစကားရည္လုပြဲတြင္ ေအာင္ဆန္း ေထာက္ခံခဲ့ေသာအဆိုမွာ သူ၏ ေရရွည္ယံုျကည္ခ်က္တရပ္အား ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ကို သတိမူသင့္ပါသည္။ ထိုယံုျကည္ခ်က္မွာ သံဃာေတာ္မ်ား နိုင္ငံေရးတြင္ ဝင္ ေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္း မျပုသင့္ေျကာင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ မကြယ္လြန္မီ တနွစ္ေက်ာ္ခန့္က ေျပာျကားခဲ့ေသာ ေရွြတိဂံုေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံ ညီလာခံမိန့္ခြန္း၌ “ဘာသာေရးနွင့္ နိုင္ငံေရးကို ေရာစပ္ပါမူ ဘာသာေရး၏ သေဘာတရားကို ဆန့္က်င္ရာေရာက္ေပ၏”ဟု ေျပာခဲ့၏။ ရဟန္သံဃာမ်ားအား “အရွင္ဘုရားတို့က သာသ နာေတာ္ေရာင္ ထြန္းေျပာင္ေအာင္ အားထုတ္ေတာ္မူျကပါ – ကမၻာသူကမၻာသားတို့ ေမတၱာတရားပြားမ်ား၍ သမစိတၱနွင့္ ညီရင္းအကို ေမာင္ရင္းနွမကဲ့သို့ ေနနိုင္ျကပါလိမ့္မည္ -- ဤကဲ့သို့ေဆာင္ရြက္မႈသည္ သာသနာ ဖက္ကသာျကည့္၍ ျမင့္ျမတ္သည္မဟုတ္ပါ၊ တပည့္ေတာ္တို့၏ နိုင္ငံနွင့္ လူမ်ိုးအတြက္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ နိုင္ငံေရးကို ေဆာင္ရြက္ရာေရာက္ပါသည္ဘုရား” စသျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါသည္။
အမ်ားက နိုင္ငံသတၱဝါ ပကတိအျဖစ္ျဖင့္ျမင္ျကေသာ ေအာင္ဆန္းမွာ စင္စစ္တြင္ ဘာသာေရး၌ ေလးနက္စြာ တသက္လံုး စိတ္ဝင္စားသူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရနံေခ်ာင္း၌ ေက်ာင္းတက္ေနစဉ္ ဖခင္ကြယ္လြန္သြားသျဖင့္ ဝမ္းနည္းေျကကြဲကာ ရဟန္းေဘာင္ဝင္ရန္ပင္ စိတ္ကူးခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေရာက္စအခ်ိန္ကလည္း အီတလီ လူမ်ိုး ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ျကီး ဦးေလာကနနၵကို ျကည္ညိုေလးစားလွသျဖင့္ ဆရာေတာ္နွင့္ အတူလိုက္ျပီး သာသနာျပုလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ မိခင္ထံ အခြင့္ေတာင္းဖူး၏။ အခြင့္ကား မရခဲ့ေပ။ သို့ေသာ္ ေလာကုတၱရာကိစၥမ်ားကို ေအာင္ဆန္း ဆက္လက္၍ ဂရုတစိုက္အေလးထားပါသည္။
နိုင္ငံေရးေလာကထဲသို့ ေျခစံုပစ္ဝင္ျပီးေနာက္ပိုင္း၌ပင္ သူနွင့္ အရင္းနွီးဆံုး မိတ္ေဆြတဦးအား သူ၏ “သစၥာတ ရားနွင့္ လံုးဝအျပစ္ကင္းစင္မႈ ရွာပံုေတာ္ဘဝခရီး” အေျကာင္းနွင့္ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံအရ ရိုးေျဖာင့္နိုင္ ရန္ သတိျပုျကိုးပမ္းေနေျကာင္းတို့ကို စာေရး၍ ရွင္းျပဖူးပါသည္။ ေခတ္လူငယ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အသိတရား ေခါင္းပါးေနသည္ကို စိုးရိမ္မိေျကာင္း၊ ေလာကဒဏ္လွိုင္းမ်ားကို ျကံ့ျကံ့ခိုင္ ရင္ဆိုင္တြန္းလွန္နိုင္စြမ္းမရွိပါက ထိုအသိတရားမ်ား လံုးဝကြယ္ေပ်ာက္ျပီး စိတ္ဓာတ္ဗလ မြဲျပာက်ေသာအျဖစ္သို့ ေရာက္ရွိသြားမည္ကို စိုးရိမ္ပူ ပန္မိေျကာင္း စသျဖင့္လည္း ေရးသားထားပါသည္။
ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးနွင့္ သခင္မ်ား
ကိုေအာင္ဆန္း ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္မႈမွာ အစ၌ ခပ္ေျဖးေျဖး မွန္မွန္သာျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၃၅ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္း၌ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားလာ၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ကိုနု၊ ကိုလွေဖ (ေနာင္ ဗိုလ္လကၤ်ာ)၊ ကိုသိန္းေဖ၊ ကိုေက်ာ္ျငိမ္း၊ ကိုရာရွစ္ကဲ့သို့ေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္အတူ စတင္လုပ္ကိုင္ေနျပီး ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ ထင္ရွားလာမည့္ ထိုလူငယ္မ်ားနွင့္ ေအာင္ဆန္းတို့ လက္တြဲကာ ေက်ာင္းသားမ်ား အေတာ္ပင္ ဂရုျပုရမည့္ နိုင္ငံေရးအင္အားစုတစုျဖစ္လာေအာင္ စည္းရံုးပါသည္။
ကိုေအာင္ဆန္းတို့လူစုသည္ အာဏာပိုင္အလိုေတာ္ရိမ်ား လွြမ္းမိုးထားေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢကို ထိုးထြင္းဝင္ေရာက္နိုင္ရန္ ျကိုးပမ္းျခင္းျဖင့္ စတင္လႈပ္ရွား၏။ ပထမတြင္ ေအာင္ျမင္မႈသိပ္မရွိခဲ့ေပ။ ゞင္းတို့အထဲမွ ကိုေက်ာ္ျငိမ္းနွင့္ ကိုသိန္းေဖတို့သာ သမဂၢအမႈေဆာင္မ်ားအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ သို့ေသာ္ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ ထက္သန္ေသာ အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္နွင့္ ဇြဲလံု့လတို့၏ အက်ိုးအျမတ္မ်ား ထြန္းကားလာ၏။ တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စိတ္ေနစိတ္ထားလည္း ေျပာင္းလာ၏။ လႈပ္ရွားတက္ျကြေသာ ျပည္ခ်စ္စိတ္လွြမ္းမိုး လာ၏။ ၁၉၃၅-၃၆ စာသင္နွစ္အတြင္း ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အဓိကေနရာအား လံုး အမ်ိုးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ေသာလူငယ္မ်ားက ရရွိသြားျက၏။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ့ဝင္တဦးအျဖစ္ အေရြးခံရျပီး သမဂၢမဂၢဇင္း၏ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္လာပါသည္။
သမဂၢမဂၢဇင္း “အိုးေဝ”တြင္ “ငရဲေခြးျကီး လြတ္ေနျပီ”ဟူေသာ ေဆာင္းပါးကို ထည့္သြင္းခဲ့ျခင္းသည္ က်ယ္ ျပန့္စြာထိေရာက္မႈရွိခဲ့သည့္ ၁၉၃၆ ခုနွစ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို သြယ္ဝိုက္ေသာနည္းျဖင့္ လံႈ့ေဆာ္ ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးသည္ တကၠသိုလ္အရာရွိတဦးအား ပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ ေရးသားထား ျခင္းျဖစ္သည္ဟု အာဏာပိုင္မ်ားက ယူဆကာ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ ဆန္းအား ေတာင္းဆိုလာေတာ့၏။
ကိုေအာင္ဆန္းကလည္း ယင္းကဲ့သို့ေဖာ္ထုတ္ျခင္းသည္ သတင္းစာဆရာက်င့္ဝတ္နွင့္ ကိုက္ညီမည္မဟုတ္ဟု ဆိုကာ ျငင္းဆန္လိုက္၏။ အာဏာပိုင္မ်ားက ယခုကဲ့သို့ ျငင္းဆန္မႈကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး ကိုေအာင္ဆန္းအား ေက်ာင္းမွထုတ္ပယ္လိုက္ေတာ့၏။ မျကာေသးမီကပင္ ကိုနုသည္လည္း ေက်ာင္းအုပ္ျကီးအား ပစ္ပစ္ခါခါ ေဝ ဖန္မႈျဖင့္ ေက်ာင္းထုတ္ခံခဲ့ရေသာေျကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ မေက်နပ္မႈ၊ ေဒါသထြက္မႈ ပို၍မ်ားျပားလာ ေလသည္။ သို့ျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ျကပါေတာ့သည္။
တကၠသိုလ္စာေမးပြဲမ်ားစစ္ခ်ိန္ ျဖစ္ေလရာ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အထူးေလးနက္သည့္ ကိစၥတရပ္ျဖစ္ပါသည္။ သပိတ္သတင္းမွာ ခ်က္ခ်င္းပင္ ဟိုေလးတေက်ာ္ျဖစ္သြားေလသည္။ သတင္းစာမ်ားနွင့္တကြ တနိုင္ငံလံုးက သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားမ်ားကို ျကင္နာစြာ ေထာက္ခံျကပါသည္။ ဤကဲ့သို့ အမ်ားေထာက္ခံမႈကို ရယူနိုင္ ျခင္း၊ ေလးစားေလာက္ေအာင္ စီမံကြပ္ကဲနိုင္ျခင္း၊ စည္းကမ္းရွိျခင္း စသည္တို့ေျကာင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္နွင့္ ေက်ာင္းသားအင္အား၏ တန္ခိုးအာနိသင္ကို လူျကီးပိုင္း နိုင္ငံေရးသမားမ်ား အသိအ မွတ္ျပုလာျကရသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္လည္း သပိတ္ေမွာက္သူမ်ား၏ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားကို ေလးနက္စြာ မ စဉ္းစား၍ မျဖစ္ေတာ့ပါ။ ေနာက္ဆံုး၌ နိုင္လူမင္းထက္ျပုတတ္ေသာ ေက်ာင္းအုပ္ျကီးမွာ အျငိမ္းစားယူလိုက္ရ ၏။ တကၠသိုလ္အက္ဥပေဒတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားထည့္သြင္းလိုေသာ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာရန္ ေကာ္မ တီတရပ္ကိုလည္း ဖြဲ့စည္းလိုက္ရျပီး အေရးမပါလွေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကိုမူ လိုက္ေလ်ာလိုက္ေလသည္။
လူငယ္အမ်ိုးသားေရးဝါဒီမ်ား၏ နိုင္ငံေရးဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္မႈတြင္ အေရးျကီးသည့္ မွတ္တိုင္တတိုင္ျဖစ္ေသာ ၁၉၃၆ ခုနွစ္သပိတ္ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္လည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားလာ ပါသည္။ သူ့ဂုဏ္သိကၡာလည္း အရွိန္မွန္မွန္ျမင့္မားလာျပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢနွင့္ သပိတ္ ေမွာက္ျပီးေနာက္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢတို့၏ အမႈေဆာင္အဖြဲ့မ်ား တြင္လည္း တဆင့္ထက္တဆင့္ ပိုမိုအေရးပါေသာ အမႈေဆာင္ေနရာမ်ားတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရ၏။
၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ သမဂၢနွစ္ရပ္စလံုး၏ ဥကၠ႒ဌျဖစ္လာပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ ကိုေအာင္ဆန္း တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၥာဘြဲ့ ရျပီး၍ ဥပေဒဝိဇၥာတန္းတြင္ တက္ေရာက္ေန၏။ ထိုကဲ့သို့ ဥပေဒတန္းဆက္တက္ေနျခင္းမွာ တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္လႈပ္ရွားနိုင္ခြင့္ရရွိရန္ဟူေသာ အေျကာင္းလည္း ပါဝင္ပါသည္။ ေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္ျခင္း၊ ဇြဲလံု့လျကီးျခင္း၊ အလုပ္လုပ္နိုင္စြမ္းရွိျခင္း စသည္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ ေလးစားျခင္း ခံရေသာ္ လည္း အျခားေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို့ ယဉ္ေက်းသိမ္ေမြ့၍ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ျခင္းမရွိေသာ လူ့ဂြ စာတဦးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
သုန္သုန္မႈန္မႈန္ေနတတ္ျခင္း၊ မသပ္ရပ္ျခင္း၊ စိတ္မပါလွ်င္ သူတပါး အေနရျကပ္ေလာက္ေအာင္ တံုဏွိဘာေဝ ေနတတ္ျခင္း၊ စိတ္ပါျပန္ေတာ့လည္း သူတပါး မခံနိုင္ေလာက္ေအာင္ စကားေဖာင္ဖြဲ့ျခင္းနွင့္ အျခားေထာင့္မ က်ိုးေသာ အမူအက်င့္တို့ေျကာင့္ ကိုေအာင္ဆန္း မျကာခဏ အေဝဖန္ခံရပါသည္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း “ရံဖန္ ရံခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ားနွင့္ အသားမက်ခဲ့ေခ်၊ မ်က္ေစ့ေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထိုအခါ လူ့ယဉ္ေက်းမ်ား နွင့္ ငါ လူရိုင္းဟု ဇာတိခြဲပစ္ခ်င္သည့္ စိတ္မ်ားရွိလာသည္” ဟု ေရးသားခဲ့ဖူး၏။ သို့ေသာ္ လူရိုင္းမ်ားကို ေအာင္ ဆန္းျမင္ပံုမွာ စိတ္ကူးယဉ္ဆန္၏။ ရိုးေျဖာင့္တည္ျကည္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းျပီး၊ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္သူ မ်ားဟု သူက အမွြန္းတင္ထားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၈ ခုနွစ္တြင္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၃ဝ ခုနွစ္ ကုလား-ဗမာအဓိကရုဏ္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံေသာ ဒို့ဗမာအစည္း အရံုးထဲသို့ ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားနိုင္ရန္ တကၠသိုလ္မွ ထြက္လိုက္ပါသည္။ ထိုအစည္းအရံုးသည္ အမ်ိုးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပ၍ နုပ်ိုတက္ျကြသည့္ အေျခခံလကၡဏာရွိျပီး အစည္းအရံုးေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ သက္ျကီး နိုင္ငံေရးသမားမ်ားနွင့္မတူ တမူထူးျခားျကပါသည္။ မ်ိုးခ်စ္အေရးေတာ္ပံု၌ ဘဝကိုျမႈပ္နွံရန္ အာသီသျပင္းထန္ ေနေသာ ေခတ္သစ္ပညာတတ္လူငယ္မ်ားက ထိုသက္ျကီးနိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ရဲသင့္သည္ေလာက္မရဲ၊ ျမန္မာဆန္သင့္သည္ေလာက္မဆန္၊ အေျခခံမွ ေျပာင္းလြဲမႈမ်ားလုပ္ရန္ ဆနၵရွိသင့္သည္ေလာက္မရွိ၊ ငယ္ရြယ္ သင့္သေလာက္လည္း မငယ္ရြယ္ဟု ယူဆျကပါသည္။
တို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္မ်ားကို လူတိုင္းက ျကိက္ျကသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ အခ်ို့က သူတို့ကို ကေလကေခ် ျပ ႆနာရွာေနေသာ လူမိုက္လူဆိုးေလးမ်ားဟူ၍ အထင္ေသးျပီး၊ အမည္ေရွ့တြင္ ‘သခင္’တပ္၍ ေခၚေဝၚျခင္းကို ျကီးက်ယ္သည္၊ မလုပ္သင့္မလုပ္ထိုက္ဟု ေဝဖန္ျကပါသည္။ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္ေရးသမားမ်ားကို လက္ေအာက္ ခံျဖစ္ေနေသာ ဗမာတို့က ‘သခင္’ ဟု ေခၚေလ့ေခၚထရွိရာ၊ ဗမာမ်ားသည္ ကြ်န္မ်ိုးမဟုတ္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အုပ္ စိုးနိုင္သည့္ ေမြးရာပါအခြင့္အေရးရွိသူမ်ားျဖစ္ေျကာင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ရဲရဲတင္းတင္း ေဖၚျပသည့္အေန နွင့္ အစည္းအရံုးဝင္မ်ားက ‘သခင္’ ဘြဲ့ကို သံုးစြဲျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အတြင္းသေဘာထား မတိုက္ဆိုင္မႈမ်ားေျကာင့္ တို့ဗမာအစည္းအရံုး နွစ္ျခမ္းကြဲသြားပါသည္။ သခင္အမ်ားစုပါ ဝင္သည့္ အပိုင္းကို ေခါင္းေဆာင္သူမွာ ျမန္မာ့စာေပနွင့္ နိုင္ငံေရးေလာကတြင္ အထင္ကရပုဂၢိုလ္ျကီးျဖစ္ျပီး မူလက အစည္းအရံုး၏ နာယကျဖစ္ေသာ ဆရာျကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းလည္း သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိုင္း ဦးေဆာင္သည့္ တို့ဗမာအစည္းအရံုးဝင္တဦး ျဖစ္လာပါသည္။ ‘မွိုင္းသခင္’ မ်ားအနက္ ကိုနု၊ ကိုလွေဖနွင့္ ကိုသိန္းေဖတို့အျပင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား မဟုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး တြင္ ထင္ရွားအေရးပါလာမည့္ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ သခင္စိုးတို့လည္းပါဝင္ပါသည္။ မျကာမီ သခင္ေအာင္ဆန္း သည္ တို့ဗမာအစည္းအရံုး အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ျဖစ္လာျပီးေနာက္ အစည္းအရံုး၏ ေျကညာစာတမ္းကို စီ ရင္ေရးသားခဲ့ပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္း အပိုင္း(၂)
၁၉၃၈-၁၉၃၉ ခုနွစ္မ်ားတြင္ ‘၁၃ဝဝ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံု’ ဟု အမည္တြင္မည့္ အေရးအခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါ သည္။ ေရနံေျမအလုပ္သမားမ်ား ခ်ီတက္ပြဲ၊ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ခ်ီတက္ပြဲ၊ ရဲ၏ နံပါတ္တုတ္ဒဏ္ျဖင့္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့ရေသာ ေက်ာင္းသားဆနၵျပပြဲ၊ ထိုျဖစ္ရပ္ေျကာင့္ ေပၚေပါက္ရေသာ နိုင္ငံအဝွမ္း ေက်ာင္းသားသပိတ္မ်ား၊ ဗမာတို့နွင့္ အိနၵိယအနြယ္ မူဆလင္မ်ားအျကား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အဓိကရုဏ္း၊ အလုပ္ သမားမ်ားသပိတ္၊ ရဲ၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အာဇာနည္ (၁၇) ဦး က်ဆံုးခဲ့ေသာ မနၱေလးဆနၵျပပြဲ၊ ေဒါက္တာဘေမာ္ အစိုးရ ျပုတ္က်သြားျခင္း စသည္တို့ တသီတတန္းျကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။
ဤအေရးအခင္းမ်ားေျကာင့္ နိုင္ငံအတြင္း မျကံုစဖူး မျငိမ္မသက္ ဆူဆူပြက္ပြက္ျဖစ္လာျပီး အမ်ိုးသားေရးလႈပ္ ရွားမႈမ်ား အရွိန္အဟုန္ျပင္းထန္လာသည္။ သို့ေသာ္ ဤမွ်စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ျဖစ္ရပ္မ်ား အျကားကပင္ ျမန္မာ့ နိုင္ငံေရး၏ ကပ္ျကီးနွစ္ပါးျဖစ္ေသာ ဂိုဏ္းဂဏဝါဒနွင့္ မနာလိုမုန္းတီးေရးဝါဒတို့၏ ဆိုးဝါးေသာ အရွိန္ဩဇာမ်ား လွြမ္းမိုးလာ၏။ အုပ္စုတအုပ္စု၊ လူတဦးခ်င္းတို့အေနနွင့္ မိမိတို့သာလွ်င္ အထိ ေရာက္ဆံုး၊ မ်ိုးခ်စ္စိတ္အထက္သန္ဆံုး၊ အေတာ္ဆံုးဟူ၍ ဂုဏ္တု၊ ဂုဏ္ျပိုင္လုပ္လိုေသာ စိတ္ရူး မ်ားဝင္ကာ အျပန္အလွန္ စြပ္စြဲပုတ္ခတ္မႈမ်ား၊ ခါးသီးမႈမ်ား ပ်ံ့နွံ့လာေလသည္။
ဂိုဏ္းဂဏစိတ္နွင့္ မနာလိုဝန္တိုစိတ္မ်ားမွ ကင္းရွင္းသည္ဟု အမ်ားက သတ္မွတ္ထားေသာ လူနည္းစုေလး တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္း ပါဝင္၏။ သူသည္ လက္ဝဲဝါဒမ်ားဘက္သို့ယိမ္း၍ ၁၉၃၉ ခုနွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ ေသာ အခ်ို့က မာ့က္ဆ္ဝါဒ ေလ့လာေရးအုပ္စုဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အခ်ို့က ပထမဦးဆံုး ျမန္မာကြန္ျမူနစ္က လပ္စည္းဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚေဝၚသည့္အုပ္စုကို တည္ေထာင္ခဲ့သူတဦးျဖစ္ျပီး၊ ထိုအုပ္စု၏ အေထြေထြအ တြင္းေရးမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့၏။ သို့ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ကြန္ျမူနစ္ဝါဒကိုေသာ္လည္း ေကာင္း၊ အျခားတင္းျကပ္ေသာ ဝါဒမ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မဆင္မျခင္ အစြန္းေရာက္အျမင္ျဖင့္ ယံုျကည္ လက္ခံျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ က်ယ္ဝန္းေထြျပားေသာ ဆိုရွယ္လစ္သီအိုရီ အယူအဆအမ်ိုးမ်ိုးအနက္ သူ့အားဆြဲေဆာင္ နိုင္ေသာ သေဘာတရားမ်ား အေတာ္အတန္ရွိခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္ သူ၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္မွာ သူ့တိုင္းျပည္ အတြက္ လြတ္လပ္ေရးနွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး စြမ္းေဆာင္ေပးနိုင္မည့္ အေတြးအေခၚမ်ား၊ နည္းဗ်ူဟာမ်ား ကို ေလ့လာသံုးစြဲရန္သာျဖစ္ပါသည္။
၁၉၃၉ ခုနွစ္ ဥေရာပတိုက္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္မီး စတင္ေလာင္ကြ်မ္းျပီး မ်ားမျကာမီ ‘ကိုလိုနီဝါဒအခက္၊ လြတ္လပ္ေရးအခ်က္’ ဟုျမင္ကာ ‘ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီး’ တည္ေထာင္နိုင္ရန္ သခင္ေအာင္ဆန္း ကူညီေပးခဲ့ပါ သည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ ဆင္းရဲသားပါတီ၊ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုး၊ ေက်ာင္းသားမ်ားနွင့္ ပုဂၢလိကနိုင္ငံေရးသ မားမ်ား စုေပါင္းဖြဲ့စည္းလိုက္ေသာ ထို ‘ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီး’ သည္ သခင္ေအာင္ဆန္း၏ တီထြင္မႈျဖစ္သည္ဟု သခင္နုက သတ္မွတ္ခဲ့၏။ ‘ထြက္ရပ္ဂိုဏ္းျကီး’ ၏ ျပည္သူလူထုကို တိုက္တြန္းေဆာ္ဩခ်က္မွာ စစ္ျပီးသည္နွင့္ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္သေဘာတူေသာ ကတိရမွသာလွ်င္ ျဗိတိသ်စစ္ေရးျကိုးပမ္းခ်က္မ်ားကို ကူညီပံ့ပိုးရမည္။ ျဗိတိသွ်အစိုးရအေနနွင့္ ထိုကဲ့သို့ကတိေျကညာခ်က္မျပုပါက စစ္ေရးျကိုးပမ္းခ်က္မ်ားကို အင္တိုက္အားတိုက္ ဆန့္က်င္ရမည္။ တံု့ျပန္သည့္အေနနွင့္ ျဗိတိသွ်အစိုးရသည္ အမ်ိုးသားေရးလႈပ္ရွားေနသူအမ်ားအျပားကို ဖမ္း ဆီးလိုက္ပါသည္။ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ကုန္ဆံုးခ်ိန္၌ သခင္ေခါင္းေဆာင္ အေျမာက္အျမားနွင့္ ေဒါက္တာဘေမာ္တို့မွာ ေထာင္ထဲေရာက္ေနျကေပျပီ။ သခင္ေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းဆီးရန္ ဝရန္းအမိန့္ထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း အခ်ိန္မီသတိ ေပးခ်က္ရသျဖင့္ သူသည္ ေျခရာေဖ်ာက္ကာ တိမ္းေရွာင္သြားနိုင္ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္နွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ့ျခင္း
သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဆင္နွြဲရန္ လိုအပ္ေကာင္းလိုအပ္မည္ဟု ယူဆခဲ့သည္မွာ ကာ လအတန္ျကာကပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကေလးဘဝက တိုက္ခိုက္ေတာ္လွန္ရန္ စိတ္ကူးယဉ္အိပ္မက္ခဲ့ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရးကို အေျခခံဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ နိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ရယူနိုင္မည့္ အလားအလာကို အစဉ္တ စိုက္ ပယ္ထားခဲ့သူမဟုတ္ပါ။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝက အစိုးရဝန္ထမ္း (ထိုစဉ္က အိုင္စီအက္၊ ဘီစီ အက္) စာေမးပြဲေျဖဆိုကာ ゞင္းတို့၏ပညာရွင္ပီသစြာ နိုင္ငံေရးလုပ္ကိုင္မႈနွင့္ မ်ိုးခ်စ္စိတ္ထက္သန္မႈတို့ေျကာင့္ သူကိုယ္တိုင္ေလးစားေသာ အိနၵိယနိုင္ငံေရးသမားအခ်ို့၏ နမူနာအတိုင္း လုပ္ကိုင္ရန္ကိုလည္း သခင္ေအာင္ ဆန္း စဉ္းစားခဲ့ဖူး၏။ အမ်ားသိ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္လာျပီးေနာက္ပိုင္း၌ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အဂၤႅိပ္စာပါေမာကၡအား ေပးပို့ေသာ စာတေစာင္တြင္ သူသည္ ‘ျငိမ္းခ်မ္းေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမား’ သာ ျဖစ္သည္ဟု ေရးသားခဲ့ေျကာင္း ျကားသိရပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း အေရးအခင္းမ်ား၏ ဒီ ေရလွိုင္းသည္ သူ့အား သေဘာထားေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္က သူ၏ ေတြးေခၚပံုကို ေအာက္ပါအ တိုင္း ရွင္းျပထားပါသည္။
“က်ေနာ္တဦးခ်င္းအေနနွင့္ကား က်ေနာ္တို့၏ အေရးေတာ္ပံုအတြက္ ကမၻာ့ဝါဒျဖန့္မႈနွင့္ ကမၻာ့အကူအညီလို သည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း အဓိကလုပ္ငန္းမွာ ျပည္တြင္းတြင္သာရွိသည္။ အဓိကလုပ္ငန္းမွာ အမ်ိုးသားေရး တိုက္ပြဲအတြက္ ျပည္သူလူထုကို စည္းရံုးရန္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆခဲ့သည္။ က်ေနာ့္မွာလည္း အျကမ္းဖ်ဉ္းအစီအ စဉ္တခုရွိခဲ့သည္။ ゞင္းအစီအစဉ္မွာ ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ့စနစ္ကို တျပည္လံုးတြင္ ဆန့္က်င္ရန္၊ ဤလႈပ္ရွားမႈကို ကမၻာ့အေျခအေန ဗမာ့အေျခအေနနွင့္အညီ တဆတဆတိုးခ်ဲ့ရန္၊ ျမို့ေနအလုပ္သမား ေတာေနအလုပ္သ မားတို့၏ ေဒသအလိုက္သပိတ္မ်ားမွစ၍ အေထြေထြသပိတ္မ်ား၊ အခြန္အခေပးေရးသပိတ္မ်ားအထိ တိုးခ်ဲ့ ဆင္နွြဲရန္၊ တက္ျကြလာေသာ ဝါဒျဖန့္ခ်ိမႈမ်ားျဖစ္သည့္ လူထုဆနၵျပပြဲမ်ား ခ်ီတက္ပြဲမ်ားမွစ၍ ျပည္သူတို့၏ အာ ဏာဖီဆန္ေရးတိုက္ပြဲအထိ ဆက္လက္ဆင္နွြဲရန္၊ စီးပြားေရးအရတြင္လည္း ျဗိတိသွ်ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို သပိတ္ ေမွာက္ရာမွစ၍ လူထုနွင့္ခ်ီ၍ အခြန္မေပးေရးတိုက္ပြဲအထိ ဆင္နွြဲရန္ စစ္ဖက္အုပ္ခ်ုပ္ေရးဖက္နွင့္ ပုလိပ္ဖက္ ကင္းစခန္းမ်ား ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေျကာင္းမ်ားကို ေျပာက္က်ားနည္းနွင့္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္၍ ဗမာျပည္အ တြင္း ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္မႈစနစ္ကို လံုးဝသြက္ခ်ာပါဒလိုက္သည္အထိ တိုက္ပြဲဆင္နွြဲရန္၊ ထိုအခါ ကမၻာျဖစ္ေပၚတိုး တက္မႈနွင့္ တျပိုင္နက္ ေနာက္ဆံုးပိတ္အာဏာသိမ္းပြဲကို ဆင္နွြဲရန္ အစီအစဉ္ပင္ျဖစ္သည္။ ျဗိတိသွ်အစိုးရ၏ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ျဗိတိသွ်လူမ်ိုးမဟုတ္ေသာ တပ္မ်ားသည္ က်ေနာ္တို့ဘက္သို့ ကူး ေျပာင္းလာျကလိမ့္မည္ဟုလည္း က်ေနာ္တြက္ခဲ့သည္။ ဤအစီအစဉ္တြင္ ဂ်ပန္မ်ား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈကို လည္း မွန္းဆခဲ့သည္။ သို့ေသာ္ ဤေနရာတြင္ က်ေနာ္မွာ ရွင္းလင္းေသာအျမင္ မရွိခဲ့ေပ။ ထိုအခါက က်ေနာ္ တို့အထဲမွ မည္သူမွ် ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမရွိခဲ့။ သို့ေသာ္ ယခုျဖစ္ပ်က္ျပီးသြားသည့္အခါတြင္ကား လူအခ်ို့အေန နွင့္ က်န္လူမ်ားထက္ပို၍ သိျမင္ခဲ့ဟန္ ဟန္ေဆာင္ေကာင္း ေဆာင္ျကမည္။)”
အထက္ပါအျကံအစည္မ်ားမွာ သူ၏ “ျကီးမားေသာအစီအစဉ္” သာျဖစ္ေျကာင္း သခင္ေအာင္ဆန္း ဝန္ခံခဲ့ပါ သည္။ သူ၏ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားတြင္ ထိုစီမံကိန္းကို ေထာက္ခံသူ မမ်ားလွပါ။ ထိုကဲ့သို့မေထာက္ခံျခင္းမွာ သ ခင္ေအာင္ဆန္းအျမင္အရ “က်ေနာ္တို့မွာ ဓနရွင္ေပါက္စ ဇာတိရွိသူမ်ားျဖစ္ရာ စဉ္းစားရာ ေျပာဆိုရာတြင္ ရဲ ရင့္သေလာက္၊ ျပတ္သားေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကိုလုပ္ရာ၌ တြန့္ဆုတ္ေလ့ရွိျကေလသည္။ ျပည္သူလူထုကို နွိုးဆြရမည့္လုပ္ငန္း ျကာရွည္ခက္ခဲမည္ကိုလည္း စိတ္မရွည္ျကေပ။ က်ေနာ္တို့အမ်ားစုမွာ လူထုတိုက္ပြဲအ ေျကာင္း ေျပာေဟာျကေသာ္လည္း လူထုတိုက္ပြဲ အက်ိုးအာနိသင္ကို သေဘာမေပါက္ျက” စသည္တို့ေျကာင့္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ အမ်ိုးသားေရးဝါဒီမ်ား ေျပာက္က်ားတိုက္ပြဲဆင္နွြဲနိုင္ရန္ လက္နက္မ်ားရွိရန္လိုသည္ဟူေသာ ထင္ျမင္ခ်က္ကို အခိုင္အမာ ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားပါသည္။ ေနာက္ဆံုး တြင္ ゞင္းတို့အနက္မွ တဦးဦး ျမန္မာျပည္ျပင္ပသို့သြားျပီး အကူအညီ၊ အေထာက္အပံ့နွင့္ လက္နက္မ်ားရွာရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါသည္။ “ထိုအခါက က်ေနာ္တဦးတည္းသာ ေျမေအာက္၌ ေနေနရေသာေျကာင့္ ထိုသို့သြားရန္ က်ေနာ့္ကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့ျကေလသည္” ဟု သခင္ေအာင္ဆန္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းနွင့္ သခင္လွျမိင္ (ေနာင္အခါ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ဟုထင္ရွားသူ)တို့ ျမန္မာျပည္မွ ဟိုင္လီအမည္ရွိ သဘၤောနွင့္ ထြက္ခြာခဲ့ရာ တရုတ္နိုင္ငံ အမြိုင္ျမို့ရွိ ‘အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေဒသ’ ျဖစ္ေသာ ကူလန္စုသို့ ေရာက္သြားျကပါသည္။ ထိုေနရာ၌ သူတို့နွစ္ဦး လအနည္းငယ္မွ် ေသာင္တင္ေနျပီး တ ရုတ္ကြန္ျမူနစ္မ်ားနွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ ျကိးစားခ်က္မ်ားလည္း ေအာင္ျမင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ တရုတ္ကြန္ျမူနစ္မ်ားနွင့္ အဆက္အသြယ္ မလုပ္နိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဂ်ပန္ကိုယ္စားလွယ္တဦး သူတို့အား ခ်ဉ္းကပ္ျပီး ဂ်ပန္တပ္မေတာ္ အရာရွိတဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္မႉးျကီးစူဇူကီေကအီဂ်ီနွင့္ေတြ့ရန္ တိုက်ိုသို့ ေလယာဉ္နွင့္ပို့လိုက္ပါသည္။ ထိုဗိုလ္မႉးျကီး သည္ ေနာင္အခါ၌ ‘ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးကို ကူညီရန္နွင့္ တရုတ္ျမန္မာလမ္းမျကီးကို ပိတ္ဆို့ရန္’ ရည္ ရြယ္ခ်က္မ်ားနွင့္ တည္ေထာင္ေသာ မီနာမီကီကန္ လွ်ို့ဝွက္အသင္း၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ထင္ရွားမည့္သူျဖစ္ ပါသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံေရးသမားမ်ားနွင့္ ဂ်ပန္တို့အျကားအဆက္အသြယ္ရွိျခင္းမွာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ေခ်။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ေနရာ၌ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ျဖစ္လာေသာ ဦးေစာသည္ ဂ်ပန္ေထာက္ပံ့မႈေျကာင့္ ခ်မ္းသာျကြယ္ဝလာသူဟူ၍ နာမည္ထြက္ခဲ့ပါသည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ‘ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း’ အတြက္ ဂ်ပန္တို့ထံမွ အကူအညီ ရွာခဲ့ပါသည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္၏ အစိုးရအတြင္း ဝန္ျကီးတဦးျဖစ္ခဲ့ေသာ ဝါရင့္နိုင္ငံေရးသမားျကီး ေဒါက္တာ သိမ္းေမာင္ကမူ ဂ်ပန္သို့ အလည္အပတ္သြားေရာက္ခဲ့ျပီး ဂ်ပန္-ဗမာ ခ်စ္ျကည္ေရးအသင္းကို ေရွ့ေဆာင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္လယ္တြင္ ဗိုလ္မႉးျကီးစူဇူကီး ျမန္မာျပည္သို့ အလည္ေရာက္စဉ္က ေဒါက္ တာသိမ္းေမာင္နွင့္ ေတြ့ခဲ့၏။ ဤေတြ့ဆံုဆက္သြယ္မႈမွတဆင့္ ဂ်ပန္မ်ားက အမြိုင္ေရာက္ သခင္နွစ္ဦးအား ရွာေဖြေတြ့ရွိနိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
‘ထြက္ရပ္ဂိုဏ္း’ ဝင္မ်ားအနက္ ဂ်ပန္အကူအညီ လက္ခံသင့္၊ မခံသင့္နွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္သေဘာထားကြဲျပား မႈမ်ား ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ကြန္ျမူနစ္မ်ား(ゞင္းတို့အနက္အထင္ရွားဆံုးမွာ သခင္စိုး၊ သခင္ဗဟိန္း၊ သခင္သန္းထြန္း နွင့္ သခင္သိန္းေဖ) က အထူးသျဖင့္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္နွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကို ဆန့္က်င္ျကသည္။ သခင္ ေအာင္ဆန္းကေတာ့ အကူအညီကို ရသည့္ေနရာမွယူျပီး အေျခအေနမ်ား မည္ကဲ့သို့ ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာ မည္ကို ေစာင့္ျကည့္သင့္သည္ဟု လက္ေတြ့အက်ိုးျဖစ္မည့္ နည္းလမ္းအျမင္ အယူအဆကို စြဲကိုင္ခဲ့၏။ သို့ ေသာ္ သူ၏ စကားအတိုင္းဆိုရလွ်င္ သူသည္ ဂ်ပန္တို့နွင့္ ပူးေပါင္းျခင္းေျကာင့္ ေနာင္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိုး ဆက္မ်ားကို အေသအခ်ာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းတြက္ဆခဲ့ပံုမေပၚ။
တိုက်ိုတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ဗိုလ္မႉးျကီးစူဇူကီးတို့နွစ္ဦး နားလည္မႈယူနိုင္ခဲ့ျက၏။ သို့ေသာ္ နွစ္ဦးနွစ္ဖက္ လံုးတြင္ ထိန္ခ်န္ထားေသာ သေဘာမေတြ့မႈေလးမ်ား ရွိခဲ့ပံုရပါသည္။ ဗိုလ္မႉးျကီးစူဇူကီးသည္ သခင္ေအာင္ ဆန္း၏ ေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္မႈနွင့္ မ်ိုးခ်စ္စိတ္တို့ကို ေလးစားေသာ္လည္း ‘သူ၏ နိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚမ်ား မရင့္က်က္လွေသး’ ဟု ထင္ျမင္၏။ ဤေဝဖန္ခ်က္သည္ ထိုစဉ္ကအေနအထားအရ ဓမၼဓိဠာန္မက်ဟု မဆိုနိုင္ ပါ။ သခင္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့သည္မွာ သူနွင့္ သူ့ရဲေဘာ္ရဲဘက္တို့ ဂ်ပန္မ်ားအား ျမန္မာနိုင္ငံကို ဝင္ ေရာက္သိမ္းပိုက္ရန္ ဖိတ္ေခၚသကဲ့သို့ ျဖစ္ရသည္မွာ “ဖက္ဆစ္စနစ္ကို လိုလား၍မဟုတ္၊ က်ေနာ္တို့၏ လူပါး မဝမႈေျကာင့္၊ ဓနရွင္ေပါက္စ စိုးရိမ္မႈေျကာင့္တို့သာ ျဖစ္ေလသည္။”
သူသည္ ဂ်ပန္ျပည္သို့အသြား၌ စိုးရိမ္ေျကာင့္ျကစိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ေရာက္သြားေသာအခါ သူစိုးရိမ္ခဲ့ သေလာက္ မဆိုးလွသျဖင့္ စိတ္သက္သာရာရေသာ္လည္း စိတ္မခ်ဖြယ္၊ မနွစ္သက္ဖြယ္ ကိစၥေလးမ်ား က်န္ လ်က္ရွိေနပါသည္။ ဂ်ပန္လူမ်ိုးတို့၏ မ်ိုးခ်စ္စိတ္၊ သန့္ျပန့္စြာေနထိုင္ပံုနွင့္ ကိုယ့္အလိုကိုယ္မလိုက္၊ ျခိုးျခိုးျခံျခံ ေနနိုင္ေသာ အရည္အခ်င္းတို့ကို သခင္ေအာင္ဆန္း ေလးစားေသာ္လည္း ゞင္းတို့၏ စစ္ဝါဒီဆန္ေသာ သေဘာ ထားအခ်ို့၏ ရိုင္းစိုင္းျကမ္းျကုုတ္မႈကို သူ မနွစ္ျမို့သည့္အျပင္ ဂ်ပန္မ်ား အမ်ိုးသမီးတို့အေပၚဆက္ဆံပံုမွာ သူ့ အျမင္တြင္ အံ့ဩထိတ္လန့္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ေန၏။
၁၉၄၁ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ တရုတ္သဘၤောသားအသြင္ျဖင့္ ျမန္မာျပည္သို့ ျပန္ ေရာက္လာေလသည္။ သူမွတဆင့္ ဂ်ပန္တို့ကမ္းလွမ္းလိုက္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္အရ၊ ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ ရန္ လက္နက္မ်ားနွင့္ ေငြေျကးေထာက္ပံ့မည္ဟု ျမန္မာတို့က နားလည္ခဲ့၏။ ထို့ျပင္ လက္ေရြးစင္လူငယ္တစု ကို စစ္သင္တန္းေပးမည္။ ထိုလူငယ္မ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံမွ ခိုးထုတ္သြားရန္ လိုေပမည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း ျမန္ မာျပည္၌ ျကာျမင့္စြာမေနပါ။ ဂ်ပန္သို့ သခင္လွေဖနွင့္ အျခားလူငယ္သံုးဦးတို့နွင့္အတူ ျပန္သြားပါသည္။ ထို အုပ္စုမွာ ‘ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္’ ၏ ေရွ့ေျပးတပ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္၏ မ႑ဍိုင္သ ဖြယ္ျဖစ္လာမည့္ ဤရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္ ပုဂၢိုလ္မ်ားကိုေရြးခ်ယ္ရာ၌ အလြယ္တကူလိုက္ပါနိုင္မႈနွင့္ သခင္ပါတီ အတြင္းရွိ ဂိုဏ္းဂဏအသီးသီးက ေက်နပ္လက္ခံနိုင္မႈတို့အေပၚ မူတည္ခဲ့သျဖင့္ အက်ဉ္းက်ခံေနရေသာ အ မ်ိုးသားေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား မပါျဖစ္သည့္အျပင္ ေနာင္ အခ်င္းခ်င္းအျကား စိတ္ဝမ္းကြဲေစမည့္ မ်ိုးေစ့ကို ပ်ိုး လိုက္သကဲ့သို့လည္း ျဖစ္သြားပါသည္။
ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္သည္ ဟိုင္နန္ကြ်န္း၌ ပင္ပန္းျကီးစြာ စစ္ပညာသင္ယူရပါသည္။ ゞင္းတို့အနက္ သခင္ေအာင္ ဆန္း၊ သခင္လွေဖ (ဗိုလ္လကၤ်ာ)၊ သခင္ေအာင္သန္း(ဗိုလ္စကၤျာ)နွင့္ သခင္ထြန္းအုပ္တို့ကို စစ္ဌာနဦးစီးကြပ္ ကဲေရးနွင့္ အုပ္ခ်ုပ္ေရးတို့ကို အထူးေလ့လာရန္ ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါသည္။ သခင္ပါတီ အုပ္စုတစုကို ကိုယ္စားျပု ေသာ သခင္ထြန္းအုပ္အား နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တင္ျမွောက္လိုက္၏။ သို့ေသာ္လည္း သခင္ေအာင္ဆန္း သည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚထြက္လာသည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မ ေတာ္ ဖြဲ့ေသာအခါ၌လည္း တပ္မေတာ္၏ ျပိုင္ဘက္မရွိေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာေလသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း သည္ ကိုယ္ခနၶာညွက္ျပီး အားေကာင္းသန္မာလွျခင္းမရွိေသာ္လည္း တိုက္ေရးခိုက္ေရးကြ်မ္းက်င္ကာ သတၱိရွိ ၍ အပင္ပန္းခံနိုင္ေသာ စစ္သားတဦးျဖစ္လာ၏။
သူ့အား လူမႈဆက္ဆံေရးညံ့ဖ်င္းသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ရဲေဘာ္မ်ား ကိုယ္ပင္ပန္း၊ စိတ္ပင္ပန္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မ်ားတြင္ စိတ္ဓာတ္ျပန္လည္တက္ျကြလာေစရန္ အားေပးျခင္း၊ အငယ္ဆံုးရဲေဘာ္မ်ားကို အထူးဂရု စိုက္ျခင္း၊ စစ္သင္တန္းသားဘဝ၏ ကရိကထမ်ားေျကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဂ်ပန္မ်ားေျကာင့္လည္းေကာင္း၊ နာ က်ည္းစိတ္မ်ား ဆူပြက္လာခ်ိန္တြင္ စိတ္လိုက္မာန္ပါမလုပ္ရန္ အျကံေပးတိုက္တြန္းျခင္း စသည္တို့ကို သူ စြမ္း ေဆာင္နိုင္ခဲ့သည္။ လူငယ္စစ္သင္တန္းသားမ်ားသည္ ဂ်ပန္နည္းျပဆရာအခ်ို့ကို ေလးစားခ်စ္ခင္ျကေသာ္ လည္း၊ ဂ်ပန္စိတ္ေနသေဘာထားအခ်ို့ကိုမူ မ်ားစြာမနွစ္ျမို့ရကား ၁၉၄၁ ခုနွစ္ကုန္ပိုင္း ျမန္မာျပည္တြင္းသို့ မခ်ီတက္မီကပင္ ဗမာနွင့္ ဂ်ပန္တို့အျကား ကေတာက္ကဆျဖစ္မႈမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။
ဟိုင္နန္သင္တန္းေက်ာင္းဆင္းမ်ား၊ ထိုင္းနိုင္ငံေန ျမန္မာမ်ားနွင့္ မီနာမီအဖြဲ့ဝင္မ်ားပါဝင္ေသာ ဗမာ့လြတ္လပ္ ေရးတပ္မေတာ္ကို ၁၉၄၁ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဘန္ေကာက္ျမို့၌ တရားဝင္ဖြဲ့စည္းလိုက္၏။ စူဇူကီးသည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးရာထူးျဖင့္ တပ္မေတာ္အျကီးအကဲျဖစ္လာျပီး ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ရာထူးနွင့္ စစ္ဦးစီးခ်ုပ္ ျဖစ္လာပါသည္။ အပ်ံသင္စ တပ္မေတာ္အဖြဲ့ဝင္မ်ားသည္ သစၥာေရေသာက္ျပီး အရာရွိမ်ားက သူရဲေကာင္း ဆန္ေသာ ပါဠိအမည္မ်ားကို ခံယူျကပါသည္။ စူဇူကီးသည္ ဗိုလ္မိုးျကိုးျဖစ္လာျပီး၊ ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္ေတ ဇ ျဖစ္လာသည္။ မိမိတို့အမည္သစ္မ်ားနွင့္ ထင္ရွားလာမည့္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္မ်ားအနက္ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ ဗိုလ္ စကၤျာ၊ ဗိုလ္ေဇယ်၊ ဗိုလ္ေနဝင္း၊ ဗိုလ္ရန္နိုင္၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ စသည္တို့ ပါဝင္ပါသည္။ ‘ဗိုလ္ခ်ုပ္ေတဇ’ ကမူ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္နွင့္ သခင္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တိုင္းျပည္ကသိခဲ့ေသာ ေအာင္ဆန္းအမည္ကိုသာ ျပန္လည္သံုးစြဲကာ ‘ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း’ ဟူ၍ ျပည္သူတို့ အျမတ္တနိုးထားေသာ အာဇာနည္သူရဲေကာင္းအ ျဖစ္ ထင္ေပၚလာပါသည္။
ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ဂ်ပန္မ်ားနွင့္ ရင္ေဘာင္တန္း၍ ျမန္မာျပည္တြင္းသို့ ခ်ီတက္လာျခင္းသည္ ျမန္ မာမ်ားအတြက္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ ေပ်ာ္ရွြင္ဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ က်ဆင္းေနေသာ မိမိတို့၏အမ်ိုးသားဂုဏ္သိကၡာကို ျပန္ လည္ျမွင့္တင္ေပးလိုက္သကဲ့သို့ ျဖစ္သြားပါသည္။ သို့ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္သူ၏ ရဲေဘာ္ရဲဘက္အခ်ို့ က ေရွ့တြင္ျပႆနာမ်ားရွိမည္ကို သိနွင့္ျကျပီ။ ဘန္ေကာက္မွာ ရွိေနစဉ္ကပင္ ျမန္မာျပည္တြင္းသို့ ဂ်ပန္မ်ား ဝင္လာေသာအခါ နိုင္ငံအတြင္းရွိ အမ်ိုးသားေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ စီမံလုပ္ေဆာင္ခ်က္ျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး ေျကညာျပီး နိုင္ငံ၌ ရင္ဆိုင္ရမည့္ အေျခအေနကို စီစဉ္ရန္ ျကိုးစားခဲ့ေျကာင္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း မွတ္တမ္း တင္ခဲ့၏။ ထိုကဲ့သို့ မေဆာင္ရြက္နိုင္ပါက ျပည္သူလူထုကို စည္းရံုးလံႈ့ေဆာ္ကာ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး စ တင္ထားျခင္းျဖင့္ က်ူးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ား ေျခကုပ္မရနိုင္ေအာင္ အေျခအေနဖန္တီးရန္ ျဖစ္၏။ သို့ ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနျပီး နိုင္ငံေရးသမားအမ်ားစုလည္း ေထာင္သြင္းအက်ဉ္းခ်ခံဘဝ ေရာက္ေနျကရာ အစီအစဉ္နွစ္ခုလံုး လက္ေတြ့က်က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ မျဖစ္နိုင္ပါ။ ဂ်ပန္မ်ားလည္း ျမန္မာျပည္ကို ဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္လိုက္ပါသည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ကား အထင္အျမင္ျကီးခဲ့သမွ် ျပိုကြဲရျပီး မေသခ်မေရရာမႈမ်ားနွင့္ ဒုကၡေပါင္းစံုျဖစ္ေနေသာ ကာလ ျဖစ္ပါသည္။ ျဗိတိသွ်တို့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းခဲ့သူမ်ားသည္ အာရွတိုက္သားခ်င္း၏ ဖေနာင့္ ေအာက္သာ ေရာက္ရေျကာင္း သိလာေသာအခါ အေျကကြဲျကီး ေျကကြဲခဲ့ရ၏။ အမ်ားက လြတ္လပ္ေရးေပး မည့္ ကယ္တင္ရွင္မ်ားအျဖစ္ ျကိုဆိုခဲ့ေသာ နိပြန္စစ္သားမ်ားသည္ လူျကိုက္မမ်ားေသာ ျဗိတိသွ်တို့ထက္ပင္ ဆိုးဝါးသည္ကို ေတြ့ရေတာ့၏။ တေန့တျခား စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာျဖစ္ရပ္မ်ား တိုးပြားလာေလသည္။ ‘ကင္ေပအိ’ (စစ္ပုလိပ္) ဟူေသာ အမည္သည္ ေျကာက္မက္ဖြယ္ရာ ေဝါဟာရျဖစ္လာသည္။ လူမ်ား အစအနမက်န္ ေပ်ာက္သြားျခင္း၊ အနွိပ္စက္အညွင္းဆဲခံရျခင္း၊ ေခြ်းတပ္ဆြဲခံရျခင္း စသည္တို့မွာ နိစၥဓူဝကိစၥမွ်သာျဖစ္ေသာ ေလာကျကီးတြင္ ေနတတ္ေအာင္ေနျကရေလသည္။
ထို့အျပင္ မဟာမိတ္ေလတပ္၊ ဂ်ပန္ေလတပ္တို့၏ ဗံုးျကဲဒဏ္၊ စစ္တြင္းရိကၡာရွားပါးမႈဒဏ္၊ ေထာက္လွမ္းေရး သတင္းေပးမ်ားဒဏ္၊ စိတ္ဓာတ္နွင့္ ယဉ္ေက်းမႈအရ ဖီလာဆန့္က်င္ေနသူမ်ားအျကား ျဖစ္ပြားေသာ ပဋိပကၡ မ်ား၊ ဘာသာစကားမတူသူတို့အျကား ျဖစ္တတ္ေသာအထင္အျမင္လြဲမႈမ်ား စသည္ျဖင့္ ဒုကၡအေပါင္းကိုလည္း ထပ္ေလာင္းခံရပါေသးသည္။ ျမန္မာျပည္ေရာက္ ဂ်ပန္မ်ားအနက္ တရားမွ်တေရး၊ လူသားခ်င္းစာနာေရး စိတ္ဓာတ္မ်ားအရ က်င့္ျကံေနထိုင္သူမ်ား ရွိျကေသာ္လည္း ゞင္းတို့၏ ေကာင္းမြန္ေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား သည္ စစ္ဝါဒီမ်ား၏ လူမ်ိုးခြဲျခားေရးစနစ္ေျကာင့္ အခ်ည္းအနွီးျဖစ္ရပါသည္။
မိမိတို့ကတိသစၥာ တည္ျကည္နိုင္ရန္ ျမန္မာနိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးသင့္သည္ဟု ယံုျကည္ေသာ မီနာမီကီ ကန္ အဖြဲ့ဝင္မ်ားသည္ ျဖစ္ေပၚလာေသာအေျခအေနမ်ားေျကာင့္ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဟန္တူပါသည္။ ၁၉၄၂ ခုနွစ္၊ ရန္ကုန္ျမို့ကို ဂ်ပန္တပ္မ်ားသိမ္းျပီးသည္နွင့္ ဗိုလ္မိုးျကိုးသည္ ဗဟိုအစိုးရတည္ေထာင္ကာ သခင္ထြန္းအုပ္ကို ဦးစီးဦးေဆာင္ခန့္လိုက္ပါသည္။ ထိုအစိုးရ ျကာျကာမခံပါ။ ဂ်ပန္တပ္မ်ား တိုင္းျပည္ကို ဆက္လက္သိမ္းပိုက္ သည္နွင့္အမွ် ဂ်ပန္စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရး က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လွြမ္းမိုးလာကာ ျမန္မာနိုင္ငံကို စစ္ရံႈးနယ္ေျမတခုကဲ့ သို့ ကိုင္တြယ္လာေလသည္။
ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္၏ အေနအထားသည္လည္း မေရမရာနွင့္ အားက်ဖြယ္ရာ လံုးဝမရွိေပ။ တပ္မ ေတာ္သည္ ခ်ီတက္လာရာ လမ္းတေလွ်ာက္ စိတ္အားထက္သန္စြာ ဝင္လာသူမ်ားနွင့္ ေဖာင္းပြေန၏။ ထိုစစ္ သားသစ္မ်ားကို ထိေရာက္သည့္ တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ရွိေသာ တပ္မ်ားျဖစ္လာေစရန္ စနစ္တက်၊ စည္းကမ္းရွိရွိ ေလ့က်င့္ေပးရေပဦးမည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကား မိမိတပ္မ်ားကို အမိန့္ေပးအုပ္ခ်ုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိ။ သူသည္ ဗိုလ္မိုးျကိုး၏ လက္ေထာက္အရာရွိမ်ားအနက္ အဆင့္ျမင့္ဆံုးမွ်သာျဖစ္၏။ ဗိုလ္မိုးျကိုးကိုယ္တိုင္လည္း ျမန္မာ ျပည္၏ အနာဂတ္အေရးမ်ားတြင္ သူနွင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္တို့ မည္သည့္အခန္းက႑ဍက ပါဝင္ရ မည္ဟူေသာ ကိစၥနွင့္ပတ္သက္၍ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးဆိုင္ရာမ်ားနွင့္ ျပႆနာတက္ေနပံုရ၏။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ သူ၏ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားကမူ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာအရာရွိမ်ား လက္ေအာက္တြင္သာ ရွိသင့္သည္ဟု ယူဆျကသည္။ ထိုကိစၥနွင့္ပတ္သက္၍ ဗိုလ္လကၤ်ာက သူ၊ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းနွင့္ အျခားရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္အခ်ို့ ဗိုလ္မိုးျကိုးနွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့စဉ္က ဇာတ္ဆန္ဆန္ အျဖစ္အပ်က္ အေျကာင္းကိုေရးသားခဲ့ဖူး၏။ ရင္ဆိုင္မႈ၏ရလဒ္ကား ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ၏ ေသနာပတိခ်ုပ္အျဖစ္ゞင္း၊ ဗိုလ္လကၤ်ာကို စစ္ဦးစီးအျဖစ္ゞင္း ခန့္အပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏အေနအထားနွင့္ ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာနိုင္ငံအေျခအေနနွင့္ ပတ္ သက္၍လည္းေကာင္း စိတ္ကူးယဉ္ျပီး ထင္ေယာင္ထင္မွားမျဖစ္ခဲ့ပါ။ လြတ္လပ္ေရးရုန္းကန္မႈကား ဆံုးခန္း တိုင္ရန္ မ်ားစြာလိုေသးသည္ကို သူသိနားလည္သည့္အေလ်ာက္ တပ္မေတာ္ေတာင့္တင္းခိုင္မာရန္နွင့္ စည္း ကမ္းရွိရန္ကို အာရံုစိုက္ခဲ့၏။ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ပါတီနိုင္ငံေရးမွ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းေနရန္နွင့္ အရပ္သားအုပ္ ခ်ုပ္ေရးဖက္တြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမျပုရန္ကိုလည္း သူျကိုးပမ္းခဲ့၏။ သို့ေသာ္လည္း နိုင္ငံေရးသမားမ်ား ကို ဗဟိုမ႑ဍိုင္ျပုကာ ဖြဲ့စည္းခဲ့ေသာ တပ္မေတာ္အေနနွင့္ နိုင္ငံေရးနွင့္ ကင္းကင္းရွင္းရွင္း ေနနိုင္ဖို့ရန္မွာ အ ခ်ိန္မ်ားစြာမွ ေနွာင္းသြားျပီျဖစ္ေျကာင္း သူ ဧကန္သိရွိခဲ့မည္ျဖစ္သည္။
၁၉၄၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ဗိုလ္မိုးျကိုး ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြာသြားပါသည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ကို ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းလိုက္ျပီး ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္မႉးျကီးရာထူးနွင့္ စစ္ ေသနာပတိျဖစ္လာပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း အသစ္ဖြဲ့စည္းလိုက္ေသာ တပ္မေတာ္၏ အဆင့္ဆင့္၌ ဂ်ပန္‘အ ျကံေပးအရာရွိ’မ်ား တြဲခန့္အပ္ထားျပီး ျမန္မာအရာရွိမ်ား၏ လက္ေတြ့အာဏာမ်ားကို တင္းက်ပ္စြာ ကန့္သတ္ ခ်ုပ္ခ်ယ္ထားပါသည္။ ဩဂုတ္လတြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား၏ ေသနာပတိခ်ုပ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးအီဒါသည္ ျမန္မာ့အုပ္ခ်ုပ္ ေရးကို တရားဝင္အတည္ျပုလိုက္ကာ ေဒါက္တာဘေမာ္အား နိုင္ငံေတာ္အျကီးအကဲအျဖစ္ ခန့္အပ္လိုက္ပါ သည္။ အေပၚယံအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရအာဏာသည္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားတို့လက္သို့ ကူးေျပာင္းသြား သည္ဟု ျမင္နိုင္ေသာ္လည္း စင္စစ္မွာေတာ့ ဂ်ပန္အုပ္ခ်ုပ္ေရး ေျခကုပ္ရသြားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ သူ၏ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားသည္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္နွင့္ ခ်ီတက္လာရာတြင္ ပင္ပန္းဆင္းရဲဒဏ္ အေတာ္ျကီးပင္ ခံခဲ့ရ၏။ အမ်ားအျပားသည္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါစြဲကပ္၍လည္းေကာင္း၊ ေျခ ကုန္လက္ပန္းျဖစ္၍လည္းေကာင္း ေဆးရံုတက္ရျက၏။ ဗိုလ္ခ်ုပ္နွင့္ အေပါင္းေဖာ္အခ်ို့လည္း ရန္ကုန္ေဆးရံု ျကီးသို့ ေရာက္လာေလသည္။ ထိုေဆးရံုကို မိမိတို့အလုပ္တာဝန္အေပၚ အထူးသစၥာထားေသာ ဆရာဝန္၊ ဆ ရာမတစုက အခက္အခဲမ်ားစြာျကားမွ စီမံဖြင့္လွစ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မ်က္နွာ ထားတည္လြန္း တင္းလြန္းျပီး အေရာတဝင္ မေနတတ္သူဟူ၍ အမ်ားက သိေနျကပါသည္။ ထို့အျပင္ သူရဲ ေကာင္းတဦးအျဖစ္ တေန့တျခား နာမည္ထြက္လာေနရာ သူနာျပုဆရာမငယ္မ်ားသည္ သူ့အနားကပ္ရမည္ ကိုပင္ ေျကာက္ရြံ့ေနျကပါသည္။
သို့ေသာ္ ဆရာမျကီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ျကည္ ကိုယ္တိုင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္အား ျပုစုရပါသည္။ မခင္ျကည္သည္ စြဲမက္ဖြယ္ရာ ရုပ္ရည္နွင့္ ခ်စ္စဖြယ္အမူအယာရွိျပီး မိမိ၏ သူနာျပုလုပ္ငန္းကို ေစတနာျပည့္ဝစြာျဖင့္ အထူးတာဝန္သိသိ ေဆာင္ရြက္ျခင္းေျကာင့္ လူနာမ်ားနွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားက ေလးစားခ်စ္ခင္ျကပါသည္။ ဆရာမ မခင္ ျကည္သည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ကို ျပုစုရာ၌ တင္းသင့္သည့္ေနရာတြင္ တင္းေသာ္လည္း ယုယျကည္သာစြာ စိတ္ရွည္စြာ ဆက္ဆံပါသည္။ အလြန္ေျကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းပါသည္ဟူေသာ စစ္ေသနာပတိျကီးလည္း အစြဲျကီးစြဲသြား ပါေတာ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရွက္တတ္၍လည္းေကာင္း၊ သူ၏ ဘဝရည္မွန္းခ်က္အေပၚ တာဝန္ သိစိတ္ျပင္းထန္၍လည္းေကာင္း အမ်ိုးသမီးမ်ားနွင့္ ခပ္ခြာခြာေနခဲ့၏။
အက်င့္သီလနွင့္ပတ္သက္၍ တင္းတင္းျကပ္ျကပ္ ေတြးေခၚသူတဦးျဖစ္ရကား တိုက်ိုျမို့၌ စူဇူကီးက အမ်ိုးသ မီး အလိုရွိပါက စီစဉ္ေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ အံ့ဩတုန္လႈပ္သြားပါသည္။ စူဇူကီးအေနနွင့္ ဂ်ပန္ယဉ္ေက်းမႈအရ ဧည့္ဝတ္ေက်ေစရန္ ေျပာခဲ့ပံုရပါသည္။ သို့ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ကေတာ့ သူ့အား ‘အက်င့္စာ ရိတၱ ပ်က္ျပားယုတ္ညံ့သြားေအာင္ ျကိုးစားေနေလေရာ့လား’ ဟု သံသယစိတ္ဝင္ခဲ့၏။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း သည္ သူ့စိတ္ကိုသူ ေကာင္းစြာသိသည့္အျပင္ ပြင့္လင္းျပတ္သားစြာ လုပ္တတ္သူလည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို့ျဖင့္ ရွည္ရွည္ေဝးေဝး လူပ်ိုလွည့္ျခင္းမ်ိုး မလုပ္ေနဘဲ ၁၉၄၂ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန့တြင္ ဆရာမ ေဒၚခင္ျကည္ နွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားလိုက္ပါသည္။
“ေဒၚခင္ျကည္သည္ ေအာင္ဆန္းကို လက္ထပ္ရာ၌ လူပုဂၢိုလ္တဦးကိုသာ လက္ထပ္လိုက္သည္မဟုတ္၊ ကံအ ေျကာင္းတရားတရပ္ကိုပါ လက္ထပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္” ဟု အေျပာရွိခဲ့ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းက လည္း သူ၏ ဘဝျကင္ေဖာ္အေနနွင့္ ရွိအပ္ေသာသတၱိနွင့္ ေနြးေထြးေသာ ေမတၱာတို့ကို ပိုင္ဆိုင္နိုင္ရံုသာမက သူကြယ္လြန္သြားျပီးေနာက္ သူ၏ စံတင္ထားမႈမ်ားကို ဂုဏ္သေရရွိရွိ၊ ျကံ့ျကံ့ခိုင္ခိုင္ ထိန္းသိမ္းသြားမည့္ အ မ်ိုးသမီးတဦးကို လက္ထပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္တို့၏ အိမ္ေထာင္ေရးကား သာယာေအာင္ျမင္ပါ သည္။
သူတို့ေလးစားျမတ္နိုးလွေသာ လူငယ္ဗိုလ္ခ်ုပ္ အိမ္ေထာင္ျပုသြားသျဖင့္ ကနဦးတြင္ စိတ္မခ်မ္းသာျဖစ္ခဲ့ ေသာ ရဲေဘာ္မ်ားလည္း လ်င္ျမန္စြာပင္ သေဘာတူေက်နပ္လာေလသည္။ အိမ္ေထာင္သည္ျဖစ္လာျပီး ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ နူးညံ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ အသြင္လကၡဏာမ်ား ပိုမိုေတာက္ေျပာင္လာသည္။ သူ သည္ခင္ပြန္းသည္တဦးအေနနွင့္လည္းေကာင္း၊ ဖခင္တဦးအေနနွင့္လည္းေကာင္း ျကင္နာယုယတတ္၏။ သူ ၏ ခက္ခဲ အနၱရာယ္မ်ားေသာဘဝကို အတူရင္ဆိုင္ရန္ စြမ္းရည္၊ နားလည္မႈတို့နွင့္ျပည့္စံုေသာ ဘဝျကင္ေဖာ္ သူ၏အနား၌ ရွိေနျခင္းသည္ အေရးျကီးေသာလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရာ၌ သူ့ကို အားျပည့္ေစသည္ဟု ယံုမွား သံသယရွိဖြယ္ မဟုတ္ေခ်။
ဦးေအာင္ဆန္း အပိုင္း(၃)
၁၉၄၃ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ ေအာင္ဆန္းအား ဗိုလ္ခ်ုပ္အဆင့္သို့ တိုးျမွင့္ခန့္အပ္လိုက္ျပီး ဂ်ပန္ဘုရင္မင္းျမတ္ထံ မွ ဘြဲ့တံဆိပ္ရယူရန္ ဂ်ပန္သို့ဖိတ္ျကား ပါသည္။ တိုက်ိုသို့သြားေသာအဖြဲ့ကို ေဒါက္တာဘေမာ္ဦးေဆာင္ျပီး ထို အဖြဲ့တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအျပင္ ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္နွင့္ သခင္ျမတို့ ပါဝင္ပါသည္။ ဇန္နဝါရီလအတြင္း က ဂ်ပန္ဝန္ျကီးခ်ုပ္တိုဂ်ိုသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ မျကာမီလြတ္လပ္ေရးရေတာ့မည္ဟု ေျကညာထားျပီးျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာအဖြဲ့ျပန္လာေသာအခါ သေဘာတူညီခ်က္စာတမ္းတေစာင္ သယ္ယူလာခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ ခပ္ျပတ္ျပတ္စကားအသံုးအနႈန္းအရ စာတမ္းပါအေျကာင္းအရာမ်ားမွာ “ျမန္မာနိုင္ငံ သည္ ၁၉၄၃ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လ (၁) ရက္ေန့တြင္ လြတ္လပ္ေရးရမည္ျဖစ္ျပီး ကြ်နု္ပ္တို့ေတြ စာခ်ုပ္အခ်ို့ကို ခ်ုပ္ ဆိုရန္ စသျဖင့္” ျဖစ္ပါသည္။ စာတမ္းကို အလြန္အမင္း အေရးထားျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ အစီအစဉ္အတိုင္း ဩဂုတ္လ (၁) ရက္ေန့တြင္ ျမန္မာျပည္ကို လြတ္လပ္ေသာ အခ်ုပ္အျခာအာဏာပိုင္နိုင္ငံအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ “မဟာ အေရွ့အာရွသာတူညီမွ် ျကီးပြားေရးနယ္ေျမ”၏ တန္းတူညီတူအဖြဲ့ဝင္နိုင္ငံအျဖစ္လည္းေကာင္း ေျကညာလိုက္ ပါသည္။
ေဒါက္တာဘေမာ္အား အဓိပတိဟူေသာဘြဲ့နွင့္ နိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္အျဖစ္ ခန့္အပ္လိုက္ျပီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းကား စစ္ဝန္ျကီးျဖစ္လာပါသည္။ ျမန္မာ့အမ်ိုးသားတပ္မေတာ္ဟု အမည္သစ္ေျပာင္းထားေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ထိေရာက္မႈမရွိေစရန္ ဂ်ပန္တို့ နည္းပရိယာယ္မ်ိုးစံု သံုးစြဲပါေတာ့သည္။ ပထမတြင္ တပ္မ်ား ကို နိုင္ငံအဝွမ္းျဖန့္ျကဲထားသည္။ ထို့ေနာက္ ေနရာအခ်ို့တြင္ စုျပံုထားျပန္သည္။ စစ္ဝန္ျကီးဌာနနွင့္ တပ္မ်ား အျကား ဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေစရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကား မတုန္မလႈပ္။ ဂ်ပန္ေတြအျကံေပးသမွ်ကို သေဘာတူလိုက္ကာ သူ့ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား ကို လူသိမေပးဘဲ သူ့အစီအစဉ္နွင့္သူ ဆက္လုပ္သြားပါသည္။ တိုက်ိုမွ ျပန္ေရာက္လာခ်ိန္ေလာက္တြင္ ဗိုလ္ ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ ဗိုလ္ေဇယ်၊ ဗိုလ္ေနဝင္းနွင့္ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာတို့အပါအဝင္ သူ၏ အရာရွိအ ခ်ို့ကိုေခၚ၍ ေတာ္လွန္ေရးစတင္ရန္အခ်ိန္ကို တိုင္ပင္ေဆြးေနြးပါသည္။ အရာရွိမ်ားက အေျခအေန ပိုမိုစိတ္ ခ်ရသည္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းရန္ အျကံေပးပါသည္။ တဖန္ သခင္သန္းထြန္းနွင့္တိုင္ပင္ရာ ゞင္းကလည္း ေတာ္ လွန္ေရးစရန္ အခ်ိန္မတန္ေသးဟုတင္ျပသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္လည္း စိတ္ပါလက္ပါမရွိလွေသာ္လည္း ေစာင့္ဆိုင္း ရန္ သေဘာတူလိုက္ပါသည္။
အျခားကြန္ျမူနစ္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ သခင္စိုးနွင့္ သခင္သိန္းေဖတို့သည္ ျဗိတိသွ်တို့ ဆုတ္ခြာသြားသျဖင့္ သူတို့ ေထာင္မွလြတ္သည့္ အခ်ိန္မတိုင္ခင္ကပင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတရားေဟာခဲ့၏။ ဂ်ပန္တပ္မ်ား ခ်ီတက္လာ သည္နွင့္ သူတို့နွစ္ဦး ေတာခိုသြားပါသည္။ သခင္သိန္းေဖသည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ဗိုလ္ေနဝင္းတို့ကို ေရွြဘို၌ ခဏေတြ့ျပီး ျဗိတိသွ်တပ္မ်ားနွင့္ အဆက္အသြယ္ရေရး ျကိုးပမ္းရန္ အိနၵိယသို့ ထြက္ခြာသြားပါသည္။
၁၉၄၃ ခုနွစ္ နိုဝင္ဘာလေရာက္ခ်ိန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးအစီအစဉ္မ်ား အေတာ္ပင္ခရီးေရာက္ေနျပီျဖစ္ရကား ျမန္မာနိုင္ငံေတာေတာင္မ်ားထဲတြင္ ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားဖြဲ့စည္းရန္ ျကိုးစားေနေသာ ဗိုလ္မႉးစီဂရင္း ေခၚ ျဗိ တိသွ်တပ္မေတာ္အရာရွိသည္ ‘ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္မွ ေအာင္ဆန္းဆိုသူသည္ အခါအခြင့္ျကံုလာ လွ်င္ သူ၏တပ္မ်ားနွင့္ ဂ်ပန္ကို ျပန္တိုက္ရန္စီစဉ္ေနသည္’ ဟု အိနၵိယသို့ သတင္းပို့ခဲ့ပါသည္။ ေလာေလာ ဆယ္ တြင္မူ ေတာ္လွန္ေရးအစီအစဉ္မ်ား ျပီးစီးသည္အထိ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္တို့၏ သံသယစိတ္ မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစရန္ အားထုတ္ရပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း သူသည္ လက္ရွိလြတ္လပ္ေရးသည္ အတု အေယာင္မွ်သာျဖစ္ေျကာင္း၊ စစ္မွန္ေသာလြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ရုန္းကန္ရမည္ျဖစ္ေျကာင္းကို သူ၏မိန့္ခြန္းမ်ား တြင္ ျပည္သူတို့အား အသိေပးခဲ့၏။
၁၉၄၂ ခုနွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ကရင္မ်ားနွင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္အတြင္းမွ တာဝန္မဲ့သူတို့အျကား ေပၚ ေပါက္ခဲ့ေသာ ပဋိပကၡတို့မွစ၍ ေသြးထြက္သံယိုမႈနွင့္ လူမ်ိုးေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္ပြားလာသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအျကား ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္မႈကို အထူးအေလးေပးခဲ့ ၏။ ထိုကဲ့သို့ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမွသာလွ်င္ နိုင္ငံစည္းလံုးညီညြတ္မည္ျဖစ္ေျကာင္း သူ ေကာင္းစြာသေဘာ ေပါက္ခဲ့၏။ စူဇူကီးအတြက္ သခင္ေအာင္ဆန္းေရးဆြဲခဲ့ေသာ ‘ျမန္မာနိုင္ငံ စီမံကိန္း’တြင္ ‘ယခုအခါ၌ ျဗိတိသွ် ပေယာဂေျကာင့္ လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဗမာတို့နွင့္ ရခိုင္၊ ရွမ္း စေသာ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ားအျကားတြင္ တည္ရွိေနေသာ ကြာဟခ်က္မ်ား က်ဉ္းေျမာင္းသြားေစျပီး အားလံုးတန္းတူညီမွ်ရွိေသာ နိုင္ငံထူေထာင္ရန္’ လို အပ္ေျကာင္းကို အေလးအနက္ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
ကရင္-ဗမာအဓိကရုဏ္းသည္ သူ့အား မ်ားစြာေဒါမနႆျဖစ္ေစပါသည္။ ၁၉၄၃ ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ ဗိုလ္လကၤ်ာတို့သည္ ဤလူမ်ိုးစုနွစ္စုအျကား ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ နားလည္မႈရ ရွိေစရန္ အပန္းတျကီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ゞင္းတို့၏ စုေပါင္းျကိုးပမ္းမႈမွ သီးပြင့္လာေသာ အက်ိုးကား က ရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို့အား ယံုျကည္စိတ္ခ်လာျခင္းနွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အတြင္း ကရင္ တပ္ရင္းတခု ဖြဲ့စည္းလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း အေစာတလ်င္ ကိုင္တြယ္ရန္လိုေနေသာ ေနာက္ကိစၥတရပ္မွာ ကြန္ျမူနစ္မ်ားနွင့္ ျပည္ သူ့အေရးေတာ္ပံုပါတီအတြင္းမွ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားအျကား တေန့တျခား ျကီးထြားေနေသာ အာဃာတမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကြန္ျမူနစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဂ်ပန္ေခတ္တေလွ်ာက္လံုး ေတာခိုေနခဲ့ေသာ သခင္စိုး၊ သစ္ ေတာနွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိုးေရးဝန္ျကီးျဖစ္ေနေသာ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ သခင္ဗဟိန္းတို့ ျဖစ္ျကပါသည္။ ဦး ေက်ာ္ျငိမ္းနွင့္ ဦးဘေဆြတို့သည္ကား ထင္ရွားေသာ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္နွစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ နွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအျကား ေျပလည္ေစရန္ အထူးျကိုးပမ္းခဲ့ပါသည္။ ေစ့စပ္ ျဖန္ေျဖေရးကို အျမန္ဆံုးေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေနျခင္းမွာ နိုင္ငံေရးသေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားသည္ တပ္မေတာ္ ထဲသို့ စိမ့္ဝင္ေနကာ ရဲေဘာ္မ်ား၏ ညီညြတ္ေရးနွင့္ ေတာ္လွန္ေရး၏ ေအာင္ျမင္ေရးတို့ကို ျခိမ္းေျခာက္ေန၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထို့အျပင္ သခင္စိုးသည္ ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးစည္းရံုးေဆာ္ဩရာတြင္ တပ္မေတာ္ကို ထိခိုက္နစ္ နာေစေသာ ဝါဒျဖန့္ခ်ိေရး ျပုလုပ္ေနသျဖင့္ တပ္အတြင္း မေက်နပ္မႈမ်ား ျဖစ္ရံုသာမက ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း လည္း ေဒါသထြက္ရပါသည္။
လေပါင္းမ်ားစြာ သေဘာထားခ်င္းဖလွယ္ျပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သ ခင္ဗဟိန္းတို့နွင့္ ၁၉၄၄ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္ ရက္အနည္းငယ္ျကာ လွ်ို့ဝွက္စည္းေဝးပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ ဆန္း၏ ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးအဖြဲ့ တည္ေထာင္ရန္အဆိုကို ေဆြးေနြးျကျပီး အဖြဲ့၏ ေျကညာစာတမ္းနွင့္ စု ေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမည့္ စီမံကိန္းတရပ္ကို သေဘာတူအတည္ျပုလုပ္ပါသည္။ မ်ားမျကာမီ ကြန္ျမူနစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားနွင့္ ျပည္သူ့အေရးေတာ္ပံုပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား အတူစည္းေဝးရန္စီစဉ္လိုက္ျပီး၊ ထိုအစည္းအေဝး ၌ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ “ဖက္ဆစ္ဓါးျပမ်ားကို တိုက္ထုတ္ျကေလာ့” ေခါင္းစဉ္ပါ ေျကညာစာတမ္းကိုဖတ္ ကာ ေတာ္လွန္ေရးကို တရားဝင္အေကာင္အထည္ေဖာ္လိုက္ပါသည္။
အဖြဲ့၌ သခင္စိုးသည္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီး သခင္သန္းထြန္းသည္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးတာဝန္နွင့္ မဟာမိတ္မ်ားနွင့္ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္တို့ကိုယူကာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ပါ သည္။ ထိုအခ်ိန္၌ လူငယ္တပ္မေတာ္အရာရွိအခ်ို့သည္ စတင္လႈပ္ရွားရန္ ေဇာျကီးကာ သခင္ေခါင္းေဆာင္ အခ်ို့နွင့္ တပ္မေတာ္အဆင့္ျမင့္အရာရွိအခ်ို့တို့ကိုသာ တိုင္ပင္ေလ့ရွိေသာ ဗိုလ္ခ်ုပ္၏ ဆိတ္ဆိတ္ေနမႈ ေျကာင့္ မခ်င့္မရဲျဖစ္ေနျကပါသည္။ ゞင္းတို့သည္ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို မိမိတို့ဖာသာစတင္ရန္ ျကံစည္ျကပါ သည္။ ဤကိစၥကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း သိသြားေသာအခါ ゞင္းတို့အား ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးအဖြဲ့၏ လႈပ္ရွားမႈ ထဲ၌ တိက်ေသာ အခန္းက႑ဍမ်ား စီစဉ္ေပးျခင္းျဖင့္ အေျခအေနကို ေျပလည္ေစခဲ့ပါသည္။ အတြင္းအင္အားစု မ်ား၏ ညီညြတ္မႈရယူျပီးေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးအစီအစဉ္ အျပီးသတ္နိုင္ရန္ မဟာမိတ္တပ္မ်ားနွင့္ မည္ကဲ့သို့ ေသာ သေဘာတူညီမႈမ်ား ရနိုင္မည္ကိုသာ သိရွိရန္လိုပါေတာ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အေပါင္းအေဖာ္မ်ားသည္ ျပည္ပအကူအညီ ရသည္ျဖစ္ေစ၊ မရသည္ျဖစ္ေစ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ပို၍ပို၍ရေနေသာ မဟာမိတ္တပ္မ်ားနွင့္ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ လက္ေတြ့အက်ိုးအျမတ္မ်ား ရရွိနိုင္မည္ျဖစ္ေျကာင္း ထင္ရွားလာပါသည္။ အမွန္မွာ နိုင္ငံအဝွမ္း ျမန္မာတပ္မ်ား ဂ်ပန္တို့ကို စတင္ေတာ္လွန္ေသာ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန့ေရာက္သည့္ တိုင္ ျဗိတိသွ်တို့နွင့္ ရွင္းလင္းေသာသေဘာတူညီခ်က္ မရရွိေသးေပ။ ထိုေန့မတိုင္မီ (၁ဝ) ရက္အလိုက ဗိုလ္ ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရန္ကုန္ျမို့၌ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားတရပ္တြင္ ပါဝင္ျပီးေနာက္ သူ၏ တပ္မ်ားနွင့္ အတူ စစ္ေလ့က်င့္ခန္းဆင္းရန္ဟု အေျကာင္းျပကာ ျမို့ေတာ္မွ ထြက္ခြာခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးစလင္း၏ တပ္မ (၁၄) သည္ ဧရာဝတီျမစ္ကို မနၱေလးေျမာက္ပိုင္းမွ ျဖတ္ကူးေနျပီး၊ သခင္သန္း ထြန္းသည္ ျဗိတိသွ်တပ္မေတာ္အရာရွိတဦးနွင့္ဆံုရန္ ေတာင္ငူသို့ ထြက္ခြာသြားေပျပီ။ မ်ားမျကာမီ ေတာ္လွန္ ေရးေရစီးေျကာင္းကား တဟုန္တည္း စီးဆင္းလာေပေတာ့သည္။ ေမလ (၁၅) ရက္ေန့တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ ဆန္းသည္ လက္ေထာက္အရာရွိတဦးနွင့္အတူ စလင္းနွင့္ေတြ့ဆံုရန္ ゞင္း၏ဌာနခ်ုပ္သို့ ေရာက္သြား၏။
ေတြ့ဆံုရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ျမန္မာနိုင္ငံယာယီအစိုးရ၏ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ မိတ္ ဆက္ျပီး၊ မဟာမိတ္စစ္ဦးစီးတဦးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပုရန္ ရဲရဲတင္းတင္း ေတာင္းဆိုလိုက္ပါသည္။ ျဗိတိသွ် ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးထံမွ လိုက္ေလ်ာမႈအမ်ားဆံုးရရွိနိုင္ရန္ တဖက္ကျကိးစားလ်က္ တဖက္ကလည္း လက္ေတြ့က်က် ေတြးျမင္တတ္ေျကာင္း၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုေျကာင္း၊ မိမိနွင့္ဆက္ဆံသူမ်ား စိတ္ေခြ့ရေလာက္ေအာင္ ရိုး သားေျဖာင့္မတ္ေျကာင္းတို့ကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ျပသခဲ့ရာ စလင္း၏ နွစ္သက္သေဘာက်မႈနွင့္ ေလးစားမႈ တို့ကို ရရွိခဲ့၏။
စလင္း၏စကားအရ “သူနွင့္ပတ္သက္၍ က်ေနာ္ မွတ္မွတ္ရရျကီး သတိျပုမိသည္ကေတာ့ သူ၏ရိုးသားေျဖာင့္ မတ္မႈျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ အာသြက္လ်ာသြက္ အျကိုက္လိုက္ အာမခံခ်က္ေပးျခင္းမ်ိုးမရွိ။ လြယ္လြယ္နွင့္ ကတိမေပး။ သို့ေသာ္ တခုခုလုပ္ပါမည္ဟုသေဘာတူခဲ့လွ်င္ေတာ့ စကားတည္မည့္သူဟု က်ေနာ္ျမင္ပါသည္။” ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီးစလင္းတို့ ေတြ့ဆံုျပီးေနာက္ ျမန္မာတပ္မ်ားနွင့္ ျဗိတိသွ်တပ္မ်ား ပူးတြဲ၍ ဂ်ပန္တို့ကို တိုက္ေလရာ ဂ်ပန္တပ္မ်ား အလ်င္အျမန္ ျပိုကြဲသြားပါသည္။ ဇြန္လ (၁၅) ရက္ေန့တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ ေအာင္ပြဲစစ္ခ်ီအခမ္းအနားမ်ား က်င္းပရာ၌ ျဗိတိသွ်အင္ပိုင္ယာတပ္မ်ား၊ မဟာမိတ္တပ္မ်ားနွင့္အတူ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ကလည္း ပါဝင္ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကား ျပီးဆံုးသြားေပသည္။
အမ်ိုးသားေရးလႈပ္ရွားေနေသာျမန္မာမ်ားသည္ တူညီေသာရည္မွန္းခ်က္ေအာင္ျမင္ေစရန္ ဝါဒေရးရာမတိုက္ ဆိုင္မႈမ်ားနွင့္ ပုဂၢိုလ္ေရးဆန္ေသာ သေဘာထားမ်ားကို ေဘးဖယ္ခဲ့ေသာ ဂုဏ္ယူဖြယ္အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ ကာလျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ ဩဂုတ္လတြင္ က်ယ္ျပန့္ေသာ လူမႈေရးနွင့္ နိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားကို ကိုယ္ စားျပုေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ားနွင့္ အဖြဲ့အစည္းမ်ားပါဝင္နိုင္ရန္ ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးအဖြဲ့ကို တိုးခ်ဲ့ဖြဲ့စည္းျပီး ‘ဖက္ ဆစ္ဆန့္က်င္ေရး ျပည္သူ့လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ့ခ်ုပ္’ (ဖဆပလ) ဟူ၍ အမည္သစ္ေပးလိုက္ပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္း အပိုင္း(၄)
ျဗိတိသွ်နွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေနြးျခင္း
ဂ်ပန္တို့ကို မဟာမိတ္မ်ားနွင့္ေပါင္း၍တိုက္ခိုက္ရန္ ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးအဖြဲ့၏ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ျဗိတိသွ်တို့ လက္ခံခဲ့ျခင္းမွာ အေရွ့ေတာင္အာရွ မဟာမိတ္တပ္မ်ား၏ စစ္ဦးစီးခ်ုပ္ ေလာ့ဒ္ေမာင့္ဘက္တင္၏ နိုင္ငံေရးပါး နပ္အေမွ်ာ္အျမင္ရွိမႈတို့ေျကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၂ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ျဗိတိသွ်တို့ ဆုတ္ခြာျပီးေနာက္ အိနၵိယ တြင္ အေဝးေရာက္အစိုးရရံုးစိုက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအစိုးရကိုလွြမ္းမိုးေနေသာ အရာရွိမ်ားသည္ အမ်ိုးသားေရးစိတ္ ျပင္းထန္ေသာလူငယ္မ်ားက ゞင္းတို့၏ ဩဇာကို စိန္ေခၚျခင္းနွင့္ ゞင္းတို့၏အုပ္ခ်ုပ္ေရး ဝရုန္းသုန္းကားျဖစ္ေစ ရန္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္ကို ခံခဲ့ရသူမ်ားျဖစ္ေပသည္။ ဤအရာရွိမ်ားသည္ ဖဆပလနွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွန္သ မွ်ကို လံုးဝဆန့္က်င္၍ ျဗိတိသွ်တို့ ျမန္မာနိုင္ငံကို ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ျပီးစ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးကာလအတြင္း ဖဆပ လကို မတရားသင္းေျကညာကာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို နိုင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္အျဖစ္ ဖမ္းဆီးရန္ လိုလားျက ပါသည္။
ပိုမို၍ အဓိဌာန္က်စြာရႈျမင္နိုင္ေသာ အေနအထားတြင္ရွိေနေသာ ေမာင့္ဘက္တင္ကမူ ျမန္မာနိုင္ငံကိစၥမ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းနိုင္ရာတြင္ ျမန္မာလူထုျကီးက မိမိတို့လြတ္ေျမာက္ေရးကို ေဆာင္ျကဉ္းေပးခဲ့သူဟူ၍ အသိ အမွတ္ျပုထားေသာ ပုဂၢိုလ္၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ရယူရန္ လိုအပ္မည္ကို နားလည္သည္။ လူထု၏ စိတ္ ေနသေဘာထားနွင့္ ကင္းကြာေနေသာ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးေခါင္းေဆာင္ အရပ္သားအရာရွိ၏ေနရာတြင္ လ်င္ျမန္ စြာပင္ ဝါရင့္တပ္မေတာ္အရာရွိတဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ုပ္ရန္စ္အား ခန့္အပ္လိုက္ပါသည္။
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း ေျဖရွင္းရေသာ လတ္တေလာ ျပႆနာတရပ္မွာ ဗမာ့မ်ိုးခ်စ္တပ္မေတာ္ဟု အမည္ ေျပာင္းထားေသာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ အနာဂတ္အေရးျဖစ္ပါသည္။ တပ္မ်ားကို ေကြ်းေမြးေရးနွင့္ လက္နက္ တပ္ဆင္ေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ လြန္စြာမွ ခက္ခဲေန၏။ မဟာမိတ္တို့ စစ္ေအာင္ပြဲခံျပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ေမာင့္ဘက္တင္နွင့္ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြး၍ ဗမာ့မ်ိုးခ်စ္တပ္မေတာ္ဝင္မ်ားသည္ မိမိတို့ဆနၵအ ေလ်ာက္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္ရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ထဲသို့ ဝင္လိုက ဝင္နိုင္ေစရန္ သေဘာတူလိုက္ပါသည္။
ဤသေဘာတူညီခ်က္၏ အေသးစိတ္အခ်က္မ်ားကို ၁၉၄၅ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ မဟာမိတ္စစ္ဦးစီးဌာန နွင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္လကၤ်ာ၊ သခင္သန္းထြန္းတို့ပါဝင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့တို့ ကနၵီအ စည္းအေဝး၌ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျကသည္။ ကနၵီသို့အသြား ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ဝင္အခ်ို့ ကာလကတၱားျမို့တြင္ ေခတၱခ ဏရပ္စဉ္ သခင္သိန္းေဖနွင့္ေတြ့ဆံုျပီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ အနာဂတ္အေရးကို ေဆြးေနြးျက၏။ သေဘာ ထားအျမင္တခုအရ လာမည့္နိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ပါဝင္ရန္ လိုအပ္သည္။ “သူသည္သာ အမ်ိုးသား ေရးအင္အားစုအေပါင္းကို ညီညြတ္ေသာ တပ္ဦးတရပ္ျဖစ္လာေစရန္ စြမ္းေဆာင္ျပီး ေခါင္းေဆာင္မႈေပးနိုင္ မည့္ တဦးတည္းေသာ ပုဂၢိုလ္ျဖစ္သည္။”
သခင္သိန္းေဖမွအပ အျခားကြန္ျမူနစ္မ်ားတင္ျပေသာ အျခားအျမင္တခုအရ ဗိုလ္ခ်ုပ္သည္ နိုင္ငံေရးေခါင္း ေဆာင္တဦးရွိသင့္ေသာ အရည္အခ်င္းေပါင္းစံုမရွိ၊ လူမႈဆက္ဆံေရး ညံ့ဖ်င္းေနျပီး နိုင္ငံေရးနည္းပရိယာယ္မ ကြ်မ္းက်င္၊ ထို့ေျကာင့္ နိုင္ငံေရးစြန့္လွြတ္ျပီး တပ္မေတာ္ထဲတြင္သာ ေနသင့္သည္။ “ေနာက္ဆံုးတိုက္ပြဲျကီး” တြင္ အင္အားစုအားလံုး၏ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးရရွိေစရန္ ျမန္မာနိုင္ငံလိုအပ္ေနေသာ အမ်ိုးသားေခါင္းေဆာင္ သည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသာလွ်င္ ျဖစ္ေျကာင္းကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ယံုျကည္ေသာ ဗိုလ္လကၤ်ာက ကြန္ျမူနစ္တို့ အျကံေပးခ်က္ကို အဓိပၸာယ္ဖြင့္ပံုရာ၌ “နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ကို သူတို့သာလွြမ္းမိုးထားလို၍ ဗိုလ္ခ်ုပ္ကို ေဘးဖယ္ ထားျပီး သူတို့အလိုရွိေသာအခါမွ ဗိုလ္ခ်ုပ္အေနနွင့္ သြယ္ဝိုက္ေသာနည္းမ်ားနွင့္ အေထာက္အကူေပးရန္ျဖစ္ သည္။”
ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ နွစ္ဖက္သေဘာထားမ်ားကို နားေထာင္ျပီး ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္။ တပ္မေတာ္မွထြက္၍ နိုင္ငံေရးေရွ့တန္းမွ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲကို အစြမ္းကုန္ဆင္နွြဲေတာ့မည္။ ၁၉၄၅ ခုနွစ္ နွင့္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္မ်ားအတြင္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အင္အားျကီးေသာ ေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္လည္း ေကာင္း၊ လူထု၏ ယံုျကည္မႈနွင့္ ေမတၱာကိုရရွိေသာ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိ နိုင္ငံေရးသမားတဦးအေနနွင့္လည္း ေကာင္း ထင္ေပၚလာ၏။ ゞင္းအား စစ္တပ္အတြင္းသာ ေနေစလိုေသာသူတို့၏ ေဝဖန္ခ်က္မ်ားမွာ ခိုင္လံုမႈမရွိ ေျကာင္းကို အတိအလင္းျပနိုင္ခဲ့၏။
၁၉၄၅ ခုနွစ္ ေမလတြင္ ျဗိတိသွ်အစိုးရသည္ စကၠူျဖူစီမံကိန္းျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ အနာဂတ္အေပၚထားေသာ ゞင္း တို့၏ အေျခခံမူဝါဒကို ေျကညာလိုက္ပါသည္။ ထိုစီမံကိန္းအရ ဘုရင္ခံသည္ နိုင္ငံကို သံုးနွစ္ျကာတိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ုပ္ျပီး ကာလအားေလ်ာ္စြာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက်င္းပျခင္း၊ ျမန္မာေကာင္စီနွင့္ ဥပေဒျပုအဖြဲ့တို့တည္ ေထာင္ျခင္းတို့ကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္။ ဤအခ်က္မ်ားသည္ ၁၉၃၅ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံအက္ဥပေဒပါ အခ်က္ အလက္မ်ားထက္ သာလြန္တိုးတက္ျခင္းသေဘာကို မေဆာင္ပါ။ ေကာင္စီနွင့္ ဥပေဒျပုအဖြဲ့ ျပန္လည္တည္ ေထာင္ျပီးမွ ေရွ့တဆင့္တိုး၍ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဒိုမီနီယန္အဆင့္ရေစမည့္ အေျခခံဖြဲ့စည္းပံုဥပေဒကို ပါတီေပါင္းစံု က ေရးဆြဲရန္ျဖစ္ပါသည္။ သို့ေသာ္ ေတာင္တန္းနွင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားသည္ ျပည္မနွင့္ ေပါင္းစည္းလိုေျကာင္း တိတိက်က် မေဖာ္ျပလွ်င္ သီးျခားေဒသမ်ားကို ဤစီမံကိန္း၌မထည့္ဘဲ ထားမည္ျဖစ္ပါသည္။
စကၠူျဖူစီမံကိန္းပါ အခ်က္အလက္မ်ား လံုးဝလက္ခံနိုင္ဖြယ္ မရွိေျကာင္းကို စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရး မျပီးဆံုးမီကပင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ သခင္သန္းထြန္းတို့သည္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္လာမည္ျဖစ္ေသာ ဘုရင္ခံ ဆာရက္ဂ်ီ နဲလ္ေဒၚမန္ဆမစ္အား ရွင္းလင္းစြာအသိေပးျပီးျဖစ္ပါသည္။ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ゞင္းတို့ပါတီသာ နိုင္ငံကိုကိုယ္စားျပုေသာေျကာင့္ ゞင္းတို့သည္သာ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရးကို အစားထိုးရန္ ယာယီအမ်ိုးသားအစိုးရ တရပ္ ဖြဲ့ခြင့္ရွိသင့္ေျကာင္း တင္ျပခဲ့ပါသည္။
ေဒၚမန္ဆမစ္သည္ စိတ္ေစတနာေကာင္း မရွိသူမဟုတ္ပါ။ သို့ေသာ္ သူ့အားဝိုင္းရံေနေသာ ဝန္ထမ္းအရာရွိ မ်ားနည္းတူ စစ္ျပီးေခတ္ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ရႈပ္ေထြးေပြလီအေျပာင္းအလဲျမန္လွေသာ နိုင္ငံေရးဥတုကို နားမလည္ နိုင္ေခ်။ ဖဆပလအဖြဲ့ခ်ုပ္သည္ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစု၏ ေထာက္ခံမႈရရွိထားသည္ဟူေသာအခ်က္ကို ေဒၚမန္ ဆမစ္ ယံုျကည္လက္ခံရန္ အခက္အခဲေတြ့ေနျပီး ထိုအခ်ိန္၌ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အေရးပါဆံုးပုဂၢိုလ္သည္ ဗိုလ္ ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းျဖစ္ေျကာင္းကို သူမျမင္၍မျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္ကိုလည္း လက္ခံရန္ ဝန္ေလးေန၏။
ထို့အျပင္ စစ္တြင္းကာလတေလွ်ာက္ မိမိ၏ အစိုးရအေပၚ သစၥာေစာင့္ခဲ့ေသာ ဝါရင့္ျမန္မာနိုင္ငံေရးသမားျကီး မ်ားကို ခ်ီးျမွင့္လိုေသာ အံ့ဖြယ္ရာမဟုတ္သည့္ ဆနၵသည္ သူ၏ နားလည္မႈကို ခ်ို့ယြင္းေစပါသည္။ ဝါရင့္နိုင္ငံ ေရးသမားမ်ား၏ က႑ဍ ေခတ္သစ္ျမန္မာနိုင္ငံ၌ မရွိေတာ့ျပီဟူေသာအခ်က္ကို သူမျမင္နိုင္၍ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ မျမင္လို၍ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ျဗိတိသွ်အင္ပိုင္ယာ ျပိုပ်က္ျခင္းကို လက္မခံနိုင္ဟူ ေသာ ခ်ာခ်ီ၏ ဧကရာဇ္ စိတ္ဓာတ္ျပင္းျပသည့္ ခံယူခ်က္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံကို အေထာက္အကူမျပုခဲ့ပါ။ ခ်ာခ်ီ အား ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေနရာ၌ဆက္ခံသူ အတၱလီကလည္း ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းရွိ အယူအဆ၊ သေဘာထားအသြယ္ သြယ္ကို အကဲျဖတ္ရန္ အခက္အခဲေတြ့ေနရာ တိက်ေသာ မူဝါဒတရပ္ခ်မွတ္ရန္ ေနွးေကြးခဲ့၏။
၁၉၄၅ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေဒၚမန္ဆမစ္ ရန္ကုန္သို့ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာေသာအခါ အရပ္သားအ စိုးရ ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းလိုက္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ ျပီးဆံုးျပီျဖစ္ေျကာင္းကို အေလးအနက္ ျပသလိုက္ပါသည္။ သို့ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ ဖဆပလတို့၏ သေဘာထားကား ထိုကဲ့သို့ မဟုတ္ပါ။ ゞင္းတို့လိုလားေသာ လြတ္လပ္ေရးကို ゞင္းတို့ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားနွင့္အညီ ျဗိတိသွ်အစိုးရက ေပးရန္ပ်က္ကြက္ ပါက လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ထပ္မံဆင္နွြဲရမည့္ အလားအလာကို ゞင္းတို့ မပယ္ခ်ထားပါ။
ပထမဦးဆံုးတိုက္ပြဲကား ဘုရင္ခံေကာင္စီဖြဲ့စည္းေရးကိစၥနွင့္ ပတ္သက္ပါသည္။ ဖဆပလသည္ ရာထူးေနရာ (၁၁) ေနရာအနက္ (၇) ေနရာတြင္ ゞင္းတို့အမည္တင္သြင္းေသာ ပုဂၢိုလ္မ်ားကို ခန့္အပ္ရန္ အတင္းအက်ပ္ ေတာင္းဆို၏။ ထို့အျပင္ ဘုရင္ခံေကာင္စီကို ゞင္းတို့မူလကေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ယာယီအမ်ိုးသားအစိုးရပံုစံ ျဖစ္ ေစမည့္ အျခားလိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ တြဲ၍ေတာင္းဆိုလိုက္ပါသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္အတိုင္း ျဗိတိသွ်အစိုး ရသည္ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ျငင္းပယ္လိုက္ပါသည္။
ထို့ေနာက္ ေဒၚမန္ဆမစ္သည္ ေကာင္စီနွင့္ ဥပေဒအဖြဲ့ဝင္မ်ားအျဖစ္ အလယ္အလတ္လမ္းစဉ္သမားမ်ားဟု မိ မိယံုျကည္သူတို့ကို ခန့္အပ္လိုက္ပါသည္။ သို့ေသာ္ ထိုပုဂၢိုလ္မ်ားအနက္ ကပ္ပါးရပ္ပါး မင္းျမွောင္မ်ား၊ အမ်ိုး သားေရးသစၥာေဖာက္ ကိုယ္က်ိုးရွာသမားမ်ားဟု ျမန္မာအမ်ားက ယူဆထားသူအခ်ို့လည္း ပါဝင္ေနပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ အမ်ားသေဘာတူ တညီတညြတ္တည္းေထာက္ခံမႈျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို ဖဆပလဥကၠဌ တင္ျမွောက္လိုက္ပါသည္။ ကနၵီသေဘာတူညီမႈ ရွိထားပါေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အ တြင္း ဝင္ေရာက္အမႈထမ္းျခင္းမရွိေသာ ဗမာ့မ်ိုးခ်စ္တပ္မေတာ္သား အမ်ားအျပား က်န္ေနပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းမ်ားနွင့္ အသစ္ဝင္လာသူမ်ားကိုေပါင္းကာ သူ့ျပည္သူ့ရဲေဘာ္အဖြဲ့ကို တည္ေထာင္လိုက္ပါသည္။
ျပည္သူ့ရဲေဘာ္အဖြဲ့တပ္သားမ်ားသည္ ယူနီေဖာင္းဝတ္ဆင္ကာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပင္ စစ္ေလ့က်င့္ေရးမ်ား ျပု လုပ္ပါသည္။ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္အဖြဲ့သည္ တရားဝင္အားျဖင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေနေသာ လူမႈေရးအဖြဲ့အစည္းတရပ္သာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဖဆပလ၏ လက္ရံုးတပ္ျဖစ္လာနိုင္ေသာ အေျခခံ အရည္အခ်င္းမ်ား ရွိေနေသာေျကာင့္ အစိုးရအတြက္ စိတ္မေအးဖြယ္ျဖစ္ေနပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ဘုရင္ခံ၏ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားကို သိမ္ေမြ့စြာ တံု့ျပန္လိုက္ပါသည္။ ေျကညာခ်က္တရပ္တြင္ တပ္ဖြဲ့၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကိုေဖာ္ျပကာ ゞင္းတို့အနက္ တခ်က္မွာ “သူခိုးဓားျပ စေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ရန္နွင့္ ရပ္ရြာျငိမ္ဝပ္ပိျပားေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရအဖြဲ့ဝင္မ်ား၊ အျခားအဖြဲ့အစည္း၊ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားနွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္၍ ျပည္သူ့ကာကြယ္ေရးအတြက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးရန္” ျဖစ္ပါသည္။
ေဒၚမန္ဆမစ္လည္း မည္သို့အဓိပၸာယ္ေကာက္ရမည္ မသိျဖစ္ေနပါသည္။ ဘုရင္ခံသည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း နွင့္ ဖဆပလတို့ကိုကိုင္တြယ္ရာ၌ မနိုင္မနင္းျဖစ္ေန၏။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္နွင့္ပတ္သက္၍ သူ စိတ္မပိုင္းျဖတ္ နိုင္။ လွိုက္လွိုက္လွဲလွဲ ခ်ီးက်ူးသည့္အခါမ်ားရွိသကဲ့သို့ ဇေဝဇဝါ၊ သံသယစိတ္မ်ား လွြမ္းမိုးသည့္အခါမ်ား လည္းရွိျပီး နာရီခ်ိန္သီးပမာ အေတြးနွစ္ဖက္အျကား စိတ္မတည္မျငိမ္ ျဖစ္ေန၏။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ လြတ္လပ္ေရးရယူရာ၌ ျပည္သူလူထုခံေနရဆဲ အတိဒုကၡမ်ားကို ပိုမိုဆိုးဝါးေစမည့္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲကို မ လိုလားေျကာင္းအရိပ္အျမြက္ျပပါသည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးရရန္အတြက္ လိုအပ္မည္ဆိုပါ က အျကမ္းဖက္နည္းမ်ားသံုးရန္ကို တြန့္ဆုတ္ေနမည္မဟုတ္ေျကာင္းကိုလည္း ထင္ရွားေစသည္။ လူထုစည္း ေဝးပြဲျကီးမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ ဆနၵျပခ်ီတက္ေနစဉ္ ပုလိပ္လက္ခ်က္ျဖင့္ က်ဆံုးခဲ့ေသာ ေတာင္သူလယ္သ မားမ်ား၏ ဈာပနကဲ့သို့ေသာ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္အခမ္းအနားမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္ေရး၏ မူဝါဒမ်ားကိုရႈတ္ခ်ျပီး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တတိုင္းျပည္လံုး ဆထက္ထမ္းပိုး ျကိုး စားေဆာင္ရြက္ရန္ နွိုးေဆာ္ေနလ်က္ကပင္ လူအုပ္ျကီးမ်ားျငိမ္သက္စည္းကမ္းရွိေစရန္ ထိန္းသိမ္းထားနိုင္ ေျကာင္းျပသခဲ့၏။
သို့ေသာ္လည္း ေဒၚမန္ဆမစ္နွင့္ သူ၏ အျကံေပးပုဂၢိုလ္တို့သည္ ျပႆနာမ်ားကို ေအးခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈလိုအပ္သည္ကို လက္ခံရန္ ဝန္ေလးေနျက၏။ ဖဆပလ၏ အင္ အားကိုစမ္းရန္ အျခားပါတီအဖြဲ့အစည္းမ်ား တည္ေထာင္၍ ရ၊ မရ စဉ္းစားျကသည္။ ဤကဲ့သို့ အားစမ္းရန္ စိတ္သန္ေသာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားကား ရွိပါသည္။ အဂၤႅိပ္စာေရးဆရာျကီးတဦး ဘုရင္ခံေကာင္စီဝင္မ်ားနွင့္ ပတ္သက္၍ ေရးသကဲ့သို့ ထိုနိုင္ငံေရးသမားမ်ားနွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ေရးနိုင္သည္မွာ ゞင္းတို့နွင့္ ဖဆပလ အျကား ကြာျခားခ်က္မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရးမူဝါဒမ်ားအေပၚ အေျခခံသည္ထက္ အာဏာရရွိေရးျပိုင္ဆိုင္မႈ အေပၚတြင္သာ အေျခခံပါသည္။ ထို့အျပင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း အမ်ိုးသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ထင္ေပၚေက်ာ္ ျကားလာျခင္းနွင့္ သူ့အား ျပည္သူတို့က ကိုးကြယ္သည္ဟုပင္ ေျပာရေလာက္မတတ္ ခ်စ္ခင္ျကည္ညိုျခင္းတို့ ေျကာင့္ အခ်ို့အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားတြင္ မနာလိုမုန္းတီးစိတ္မ်ား ျပင္းျပေနပါသည္။
ေဒၚမန္ဆမစ္သည္ ဖဆပလကို စိန္ေခၚနိုင္ေသာ အင္အားစုမ်ား ေပၚေပါက္လာနိုင္မည့္ အလားအလာမ်ားကို သံုးသပ္ေနျပီး သူ၏ အျကံေပးပုဂၢိုလ္အခ်ို့က ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား နိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈ စြဲခ်က္ျဖင့္ ဖမ္း ဆီးရန္ နားပူနားဆာတိုက္ေနစဉ္ ဘုရင္ခံေကာင္စီဝင္ျဖစ္ေနေသာ သခင္ထြန္းအုပ္သည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ကို လူသတ္ မႈနွင့္ စြဲခ်က္တင္လိုက္ပါသည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ခ်ီတက္လာစဉ္က ရြာသူျကီးတဦးအား ျဗိတိသွ် အလိုေတာ္ရိလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္မႈ၊ ဖိနွိပ္ရက္စက္မႈနွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈ စြဲခ်က္မ်ားတင္ကာ စစ္ခံုရံုးဖြင့္၍ စစ္ေဆးခဲ့ပါသည္။ စစ္ခံုရံုးမွခ်မွတ္လိုက္ေသာ ေသဒဏ္အျပစ္ကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါသည္။
ဤအမႈနွင့္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို ရံုးတင္စစ္ေဆးမည္ဆိုပါက သခင္ထြန္းအုပ္သည္ ျဖစ္ရပ္လံုးစံုကို ေတြ့ျမင္ ခဲ့သျဖင့္ သက္ေသထြက္ဆိုေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းလိုက္၏။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို ခ်က္ခ်င္းဖမ္းဆီးသင့္၊ မ ဖမ္းဆီးသင့္နွင့္ပတ္သက္၍ အစိုးရအဖြဲ့အတြင္း ဝိဝါဒကြဲျပားေန၏။ အရပ္သားျဗိတိသွ်အရာရွိအခ်ို့က ဖမ္းဆီး ေရးတိုက္တြန္းျကသည္။ ဤကဲ့သို့ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အေျခအေနမ်ား ပိုမို၍ ရွင္းလင္းသြားေစမည္၊ ထျကြပုန္ ကန္မႈ ျဖစ္ေပၚေစမည့္ အလားအလာကိုလည္း ဖယ္ရွားနိုင္မည္။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို လူထုက မျကာမီ ေမ့ ေပ်ာက္သြားမည္ျဖစ္သျဖင့္ ျပႆနာမ်ားစြာလည္း ရွိမည္မဟုတ္ဟု ေထာက္ျပျကသည္။
ဤအခ်က္မ်ားကို ရဲမင္းျကီးက သေဘာမတူပါ။ စစ္အတြင္းျပစ္မႈမ်ားနွင့္ပတ္သက္၍ အေထြေထြလြတ္ျငိမ္းခ်မ္း သာခြင့္ ေပးရန္ရွိေနေျကာင္း၊ ဖဆပလနွင့္ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္အဖြဲ့၏ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူကို ဖမ္းဆီးျခင္းသည္ ပုန္ကန္ေတာ္လွန္မႈကို တားဆီးသည္ထက္၊ ထျကြရန္လံႈ့ေဆာ္လိုက္သကဲ့သို့သာ ျဖစ္သြားနိုင္ေျကာင္း တင္ျပ ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ စစ္ဌာနခ်ုပ္ေသနာပတိကလည္း ရဲမင္းျကီး၏အျမင္ကို ေထာက္ခံကာ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ ဆန္းသည္ အသိတရားနွင့္ ျပည့္စံုသူျဖစ္သျဖင့္ ပုန္ကန္ထျကြမႈတရပ္ကို စတင္မည္သူဟု မထင္ေျကာင္း တင္ ျပပါသည္။ ထို့အျပင္ သခင္ထြန္းအုပ္၏ ေျပာျကားခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္၍ ေဆာင္ရြက္သင့္မသင့္ကလည္း ဆင္ျခင္ဖြယ္ရာျဖစ္ေန၏။
ゞင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားသည္ သံသယမကင္းဖြယ္ျဖစ္သည့္အျပင္ ဂ်ပန္ေခတ္အတြင္း တာဝန္ဝတၱရားမရွိပါ ဘဲနွင့္ ゞင္းေဆာင္ရြြက္ခဲ့ေသာ ျကမ္းတမ္းသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားအေျကာင္းကို ဂုဏ္ဝင့္စြာ ေရးသားထုတ္ေဝထား ေသာ စာအုပ္ကလည္း ရွိေနေသးသည္။ ေဒၚမန္ဆမစ္သည္ သခင္ထြန္းအုပ္၏ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ဗိုလ္ခ်ုပ္ ေအာင္ဆန္းနွင့္ ေဆြးေနြးရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္၏။ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဤအမႈနွင့္ပတ္သက္၍ လံုးဝတာ ဝန္ယူကာ စစ္ခံုရံုးေတြ့ရွိခ်က္အရ ေသဒဏ္အျပစ္ေပးခဲ့ရေျကာင္း ရွင္းျပပါသည္။ ဘုရင္ခံလည္း တဖန္ မေဝခြဲ နိုင္ ျဖစ္ရျပန္သည္။ တဖက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေျဖာင့္မတ္မႈနွင့္ စိတ္သတၱိတို့ကို မ်ားစြာေလးစားမိ ၏။ တဖက္တြင္ကား သူ့အုပ္ခ်ုပ္ေရး၏ အဓိကအတိုက္အခံျဖစ္ေနသူကို လူသတ္မႈစြဲခ်က္တင္ကာ ဖယ္ရွားနိုင္ လိုက္ပါက နိုင္ငံေရးအက်ိုးအျမတ္ မည္မွ်ထုတ္နိုင္မည္ကိုလည္း ေတြးမိ၏။
ဤကိစၥနွင့္ပတ္သက္၍ ဝွိုက္ေဟာ(လန္ဒန္)အစိုးရက မိမိတို့သာဆံုးျဖတ္ရန္ အာဏာရွိသည္ဟု ကန့္သတ္ ခ်က္ထားျခင္းမွာ ကံေကာင္းသည္ဟူ၍ပင္ ေျပာရမည္ကဲ့သို့ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဧျပီလ၊ ေဒၚမန္ဆမစ္ စကၤာပူသို့ အလည္အပတ္ေရာက္စဉ္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းဆီးရန္ ညွြန္ျကားေသာ သံျကိုးစာေရာက္ လာ၏။ ဘုရင္ခံလည္း ညွြန္ျကားခ်က္အရ ေဆာင္ရြက္ရန္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ရန္ကုန္သို့ ျပန္ခဲ့၏။ ဝရမ္းမထုတ္မီ ေလးတြင္ အမိန့္ပယ္ဖ်က္လိုက္ေျကာင္း သံျကိုးေနာက္တေစာင္ ေရာက္လာေလသည္။ ဤကိစၥသည္ အုပ္ခ်ုပ္ ေရး၏ မေရရာလွေသာဩဇာကို ပိုမို၍ ယိုယြင္းလာေစသည္။ အုပ္ခ်ုပ္သူမ်ား၏ ေျခလွမ္းအားလံုးကို ဖဆပလ သည္ အစိုးရဌာနမ်ားအတြင္းရွိ ゞင္းတို့အား ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွတဆင့္ သိေန၏။
ျဗိတိသွ်တို့သည္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ကို ဖယ္ရွားလိုေသာ္လည္း မထိဝံ့ဟူေသာသတင္းသည္ ျပန့္နွံ့သြား၏။ ေဒၚမန္ဆမစ္ လည္း အေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းနိုင္ရန္ ျကိုးစားပါသည္။ စကၠူျဖူစီမံကိန္းကို လက္ေတြ့အေကာင္အထည္ေဖာ္ ၍ရမည္မဟုတ္ေျကာင္း လန္ဒန္အစိုးရကို ဝန္ခံအသိေပးျပီး ဖဆပလ လက္ခံနိုင္မည့္ ကမ္းလွမ္းခ်က္အသစ္ မ်ားကို တင္ျပေလသည္။ သို့ေသာ္ အခ်ိန္ကား ေနွာင္းခဲ့ေလျပီ။ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဇြန္လတြင္ ပူပင္ေသာကမ်ားေန ေသာ ဘုရင္ခံျကီး ဝမ္းကိုက္ေရာဂါစြဲကပ္ေသာေျကာင့္ အဂၤႅန္သို့ ျပန္ရပါသည္။ ဇူလိုင္လမတိုင္မီ အတၱလီ သည္ ေဒၚမန္ဆမစ္ေနရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ုပ္ရန္ဆ့္ကို ခန့္အပ္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္၏။ ရန္ဆ့္အား ေရြးခ်ယ္ျခင္းကား သင့္ေလ်ာ္လွပါသည္။ သူသည္ စစ္အုပ္ခ်ုပ္ေရး အျကီးအကဲအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဉ္က ျမန္မာျပည္အ ေျခအေနကို ေကာင္းစြာသိနိုင္ခဲ့ျပီး ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအပါအဝင္ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ သင့္ျမတ္သူ ျဖစ္၏။
ဦးေအာင္ဆန္း အပိုင္း(၅)
လြတ္လပ္ေရးျကိုးပမ္းမႈ
ဘုရင္ခံေျပာင္းလဲျခင္းသည္ ဖဆပလ၏ မူဝါဒမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းမဟုတ္ေသာ္လည္း ျဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ခ်ဉ္း ကပ္ပံုခ်ဉ္းကပ္နည္း ေျပာင္းလဲျခင္းကို ေဖာ္ျပလိုက္သျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ နိုင္ငံေရးအခန္းက႑ဍအ သစ္တရပ္ ဖြင့္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဘုရင္ခံေကာင္စီေဟာင္းကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ျပီး၊ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာ လတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ကာကြယ္ေရးနွင့္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ျကီး တာဝန္မ်ားယူကာ ဘုရင္ခံ၏ ေကာင္စီအ သစ္တြင္ ဒုတိယဥကၠဌ ျဖစ္လာပါသည္။ ေကာင္စီဝင္ (၁၁) ဦးအနက္ ဦးေအာင္ဆန္းအျပင္ ဖဆပလအဖြဲ့ဝင္ (၅) ဦး ပါရွိေလသည္။ ေကာင္စီဝင္မ်ားသည္ စုေပါင္းတာဝန္ယူျကရ၏။ အမည္အားျဖင့္ ဘုရင္ခံ၏ အျကံေပး အဖြဲ့မွ်သာျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ့အားျဖင့္ ေကာင္စီသည္ ျကာျမင့္စြာကပင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ ယာယီအ မ်ိုးသားအစိုးရပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ဤျဖစ္ေပၚခ်က္အသစ္မ်ားကို သတိရွိရွိနွင့္ အေကာင္းဖက္က ရႈျမင္ပါသည္။ တရားဝင္ တည္ဆဲျဖစ္ေနေသးေသာ စကၠူျဖူစီမံကိန္းကို ဆန့္က်င္ကန့္ကြက္သည့္ လူထုစည္းေဝးပြဲျကီးတြင္ တိုက္ပြဲဆံုး ခန္းတိုင္မေရာက္ေသးေျကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ သူ ရာထူးေနရာ လက္ခံခဲ့ျခင္းေျကာင့္ ျပႆနာ အားလံုး ေျပလည္သြားျပီဟု မယူဆသင့္ေျကာင္းနွင့္ ေနာင္ေဆာင္ရြက္ရန္ အလုပ္တာဝန္ မ်ားစြာရွိေသး ေျကာင္း လူထုအား ဦးေအာင္ဆန္းက သတိေပးလိုက္ပါသည္။ ျပည္သူလူထု၏ ေထာက္ခံအားေပးမႈသည္ သူ နွင့္ ဖဆပလအတြက္ မည္မ်အေရးျကီးေျကာင္း ေျပာျကားျပီးေနာက္ လူထုနွစ္သက္ျမတ္နိုးေသာ ရိုးသားပြင့္ လင္းမႈျဖင့္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥနွင့္ပတ္သက္၍ ေအာက္ပါအတိုင္း မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါသည္။
“ေနာက္ဆံုး က်ုပ္အေျကာင္းကို ခင္ဗ်ားတို့ကို နည္းနည္းေျပာခ်င္တယ္။ အခုအခါ က်ုပ္ဟာ (ပတ္ဗလစ္မွာ ေပၚျပူလာျဖစ္ေနတဲ့သူပဲ)။ ဒါေပမယ့္ က်ုပ္ဟာ ဘုရားလည္းမဟုတ္၊ ေမွာ္ဆရာ မ်က္လွည့္ဆရာလည္း မ ဟုတ္၊ လူပဲ။ နတ္လည္းမဟုတ္၊ လူေလာက္ပဲ အစြမ္းရွိမွာပဲ။ က်ုပ္အသက္ဟာ အင္မတန္မွ ငယ္တယ္။ က်ုပ္ အခုထမ္းရတဲ့ တာဝန္ဟာလည္း တတိုင္းျပည္လံုးရဲ့တာဝန္ကို ေရွ့ဆံုးက ထမ္းေနရတယ္။ က်ုပ္ကိုယ္ကို ဒီ တာဝန္ေတြ ထမ္းနိုင္ေအာင္ အရည္အခ်င္းျပည့္စံုတယ္လို့ မယူဆဘူး။ ျပီးေတာ့ က်ုပ္ စိတ္တိုတတ္တယ္ဆို တာလည္း လူအမ်ား သိျကတာပဲ။ ဒါ က်ုပ္ နဂိုပဲ။ အလုပ္ရႈပ္ျပီး အေနွာင့္အယွက္မ်ားရင္ စိတ္တိုတတ္တယ္။ ဒါကို ျပုျပင္နိုင္သွ် ျပုျပင္ဖို့ ျကိုးစားမယ္။ သို့ေသာ္လည္း ခင္ဗ်ားတို့လည္း စိတ္ရွည္ရွည္ထားျပီး ကေန့ျပတဲ့ အင္အားမ်ိုးထက္ ဆထက္ထမ္းပိုး တိုးေအာင္လုပ္ျပီး က်ုပ္တို့က ခင္ဗ်ားတို့အတြက္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အားေပး မယ္ဆိုရင္ က်ုပ္တို့လိုခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္ေရး၊ လူထုေကာင္းစားေရးေတြကို ရေအာင္ပိုလုပ္နိုင္မယ္။ ပိုအက်ိုးရွိ မွာပဲ။ ဒါေျကာင့္ လူထုေတြကို ဆက္ေတာင့္ထားျကပါအံုးလို့ဆိုတာ ထပ္ေျပာခဲ့ခ်င္တယ္။”
ျပည္သူလူထုသည္ ဦးေအာင္ဆန္းေနာက္မွ မားမားမတ္မတ္ရပ္၍ ေတာင့္ထားေသာ္လည္း သူ့ကို အတိုက္အခံ လုပ္မႈ မရွိေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဖဆပလ၏ အင္အားကို ျပင္ပမွ စိန္ေခၚေသာ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားထက္ ဖဆပလအ တြင္းမွ ျပႆနာမ်ား ပို၍ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ တသီးပုဂၢလ သစၥာေဖာက္သြားသူ အနည္းငယ္မွ်သာရွိေသာ္ လည္း ကြန္ျမူနစ္မ်ားသည္ ဖဆပလအဖြဲ့ခ်ုပ္ေနာက္မွ ညီညြတ္စြာရွိသေယာင္နွင့္ မိမိတို့ပါတီအားေကာင္းေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနျကပါသည္။
ပုဂၢိုလ္ေရးနွင့္ ဝါဒေရးအယူအဆ မတိုက္ဆိုင္မႈေျကာင့္ ၁၉၄၆ ခုနွစ္ မတ္လတြင္ သခင္စိုး၏ ‘အလံနီ’ ကြန္ျမူ နစ္မ်ားနွင့္ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္သိန္းေဖတို့ေခါင္းေဆာင္ေသာ ‘အလံျဖူ’ ကြန္ျမူနစ္မ်ားဟူ၍ ကြန္ျမူနစ္ပါ တီ နွစ္ျခမ္းကြဲသြားခဲ့ပါသည္။ အလံနီကြန္ျမူနစ္မ်ားသည္ အျကမ္းဖက္မႈဝါဒမ်ား စြဲကိုင္ျခင္းေျကာင့္ ゞင္းတို့အား ဇူလိုင္လတြင္ မတရားအသင္းအျဖစ္ ေျကညာလိုက္ပါသည္။ သခင္သန္းထြန္းသည္ ဖဆပလ၏ အေထြေထြအ တြင္းေရးမႉး ျဖစ္လာျပီး သခင္သိန္းေဖသည္ ေကာင္စီဝင္တဦး ျဖစ္လာပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း ‘သိန္း၊ သန္း’ ကြန္ျမူနစ္တို့သည္ ‘ရန္စ္’ မေရာက္မီက စတင္ခဲ့ေသာ အေထြေထြသပိတ္ ျပီးျငိမ္းသြားေစရန္ ေကာင္စီ၏ ဒု- ဥကၠဌအေနနွင့္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ေစ့စပ္ေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို အေနွာင့္အယွက္ေပးခဲ့၏။ အေထြေထြသ ပိတ္ျပီးျငိမ္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ပ်က္ျပားေစရန္ ျကိးပမ္းမႈမွာ ေအာင္ျမင္ျခင္းမရွိခဲ့ေခ်။ သို့ေသာ္ ဤျကိုး ပမ္းမႈသည္ ဦးေအာင္ဆန္းနွင့္ ဖဆပလတို့၏ ဩဇာျပိုပ်က္ေစရန္ အတန္ျကာကပင္ စတင္ခဲ့ေသာ စည္းရံုးလံႈ့ ေဆာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ တစိတ္တပိုင္းသာျဖစ္ပါသည္။
အေျခအေနကို မေျဖရွင္း၍ မရေတာ့ပါ။ ဆိုရွယ္လစ္ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းကို သခင္သန္းထြန္းေနရာ၌ အေထြေထြအ တြင္းေရးမႉး ခန့္အပ္လိုက္ျပီး ေအာက္တိုဘာလတြင္ ကြန္ျမူနစ္မ်ားကို ဖဆပလအတြင္းမွ ထုတ္ပယ္လိုက္ပါ သည္။ ဤလုပ္ရပ္ကို ေနာက္လအတြင္း က်င္းပေသာ အဖြဲ့ခ်ုပ္၏ အေထြေထြညီလာခံ၌ အတည္ျပုလိုက္ပါ သည္။ ထုတ္ပယ္ရျခင္း၏ အေျကာင္းမ်ားကို ရွင္းျပေသာ မိန့္ခြန္း၌ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ကြန္ျမူနစ္တို့အား တိုင္းျပည္၏ ညီညြတ္မႈပ်က္ျပားေစရန္ ျကိုးပမ္းသည္။ မိမိတို့၏ပါတီေရးကို ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးထက္ အေလး ေပးသည္။ ျမန္မာ့အေျခအေနနွင့္ သင့္ေလ်ာ္၊ မသင့္ေလ်ာ္ကို မဆင္ျခင္ဘဲ အိနၵိယကြန္ျမူနစ္ပါတီ၏ ညွြန္ျကား ခ်က္မ်ားကို မ်က္ေစ့စံုပိတ္၍ လိုက္နာသည္ စသျဖင့္ ရႈတ္ခ်ပါသည္။
အမႈေဆာင္ေကာင္စီမွ နႈတ္ထြက္လိုက္ေသာ သခင္သိန္းေဖက ဦးေအာင္ဆန္းနွင့္ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ မ်ားအား ေတာ္လွန္ေရးသမားထက္ ျပုျပင္ေရးသမားဆန္သည္၊ ゞင္းတို့သည္ ျဗိတိသွ်၏ လွည့္ျဖားမႈကို အညံ့ ခံခဲ့ျပီး ဘုရင္ခံနွင့္ ဆက္ဆံရာ၌ ေပ်ာ့လြန္းသည္၊ အေဝဖန္လည္း မခံနိုင္ဟု ေျပာဆိုပါသည္။ ဖဆပလနွင့္ ကြန္ ျမူနစ္တို့ လမ္းခြဲသြားျကေသာ္လည္း လက္ဝဲညီညြတ္မႈကို အထူးလိုလားေသာ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ မာက္စ္ဆို ရွယ္လစ္ဝါဒနွင့္ ကြန္ျမူနစ္ပါတီဝင္အခ်ို့အေပၚ သံေယာဇဉ္မကုန္ပါ။ အလံနီကြန္ျမူနစ္မ်ားနွင့္ အလံျဖူကြန္ ျမူနစ္မ်ားအျကား ေစ့စပ္ျဖန္ေျဖရန္ သူ ျကိုးစားခဲ့ပါသည္။ သိန္း၊ သန္း ကြန္ျမူနစ္မ်ားကို ဖဆပလအတြင္းမွ ဖယ္ထုတ္ျပီးေနာက္ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္နွင့္ ဆိုရွယ္လစ္တို့ကို ေပါင္းစည္းျပီး မက္စ္အဖြဲ့ခ်ုပ္တည္ေထာင္ရန္ ဦး ေအာင္ဆန္း စဉ္းစားခဲ့သည္ဟု အဆိုရွိပါသည္။
အမႈေဆာင္ေကာင္စီအသစ္သည္ သခင္စိုးကြန္ျမူနစ္မ်ားအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ပိတ္ပင္ခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ ေပးလိုက္ပါသည္။ သို့ေသာ္ အလံနီကြန္ျမူနစ္မ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစဉ္ကို တရားေသ ဆုပ္ကိုင္ထားသျဖင့္ ၁၉၄၇ ခု ဇန္နဝါရီလတြင္ ゞင္းတို့အား တဖန္ မတရားအသင္းေျကညာရျပန္သည္။ အျဖူ၊ အနီမေရြး ကြန္ျမူနစ္အမ်ားအျပား အထူးသျဖင့္ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားသည္ ဦးေအာင္ဆန္းကို ဆက္ လက္၍ ျကည္ညိုေလးစားျကပါသည္။ သူ့အေနနွင့္လည္း ကြယ္လြန္သြားသည့္တိုင္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး ကို လံုးလံုးလ်ားလ်ား ပစ္ပယ္ခဲ့ျခင္း ရွိဟန္မတူပါ။ သို့ေသာ္ သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးနွင့္ ညီညြတ္ေရး ထက္ပိုျပီး မည္သည့္ဝါဒကိုမွ ဦးစားမေပးခဲ့ပါ။
၁၉၄၆ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဖဆပလသည္ အခ်ုပ္အျခာအာဏာပိုင္ ျမန္မာနိုင္ငံတည္ေထာင္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာကိစၥမ်ား ေဆြးေနြးရန္ ျဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ဖိတ္ျကားခ်က္ကို လက္ခံလိုက္ပါသည္။ နွစ္ဦးပိုင္းတြင္ လန္ဒန္သို့ ထြက္ခြာသြားေသာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ကို ဦးေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္၍ အဖြဲ့ထဲတြင္ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီဝင္မ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားနွင့္ အရပ္သားအစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ပါရွိပါသည္။
ေဒလီျမို့၌ ရပ္နားစဉ္ က်င္းပေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းက လံုးဝလြတ္လပ္ေရးကိုသာ လိုလားေျကာင္း၊ ဒိုမီနီယန္အဆင့္အတန္း လက္ခံေရးကို ထည့္သြင္းစဉ္းစားမည္ မဟုတ္သျဖင့္ ေမးစရာပင္ မ လိုေျကာင္းေျပာျကားခဲ့ပါသည္။ သတင္းစာဆရာတို့၏ ေမးခြန္းတရပ္ကို ေျဖျကားရာ၌ ျမန္မာတို့၏ ေတာင္းဆို ခ်က္မ်ားကို ေက်နပ္ဖြယ္ရာလိုက္ေလ်ာျခင္း မရွိပါက အျကမ္းဖက္နည္းကိုျဖစ္ေစ၊ အျကမ္းမဖက္ေသာနည္း ကိုျဖစ္ေစ၊ နည္းနွစ္မ်ိုးလံုးကိုျဖစ္ေစ၊ စဉ္းစားရန္ လံုးဝတြန့္ဆုတ္မည္မဟုတ္ဟု ေျပာခဲ့၏။ နိဂံုးခ်ုပ္အေနနွင့္ အ ေကာင္းဆံုးကို ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ္လည္း အဆိုးဆံုးအတြက္လည္း အဆင္သင့္ျပင္ထားေျကာင္း ေျပာသြားပါ သည္။ ဤကား ျမန္မာနိုင္ငံမွ မထြက္ခြာမီ နွစ္သစ္ကူးမိန့္ခြန္းထဲတြင္ အေသးစိတ္ေျပာခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္ တို့ထက္ ပိုမိုျခင္းမရွိပါ။
ထိုမိန့္ခြန္းတြင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္မွာ ျဗိတိသွ်တို့သည္ ေအးခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေရးကို လိုလားသည္ ဟု သူ ယံုျကည္လိုေျကာင္း၊ သူကိုယ္တိုင္လည္း ေအးေဆးေသာ နည္းမ်ားကိုသာ ပို၍နွစ္သက္ေျကာင္း၊ သို့ ေသာ္လည္း လိုအပ္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား မရပါက လူထုအေနနွင့္ တရားဥပေဒျပင္ပမွ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲဝင္ရန္ အဆင္သင့္ျပင္ထားရမည္ျဖစ္ေျကာင္း စသျဖင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အမွန္မွာ ဦးေအာင္ဆန္းနွင့္ ဖဆ ပလသည္ ျဗိတိသ်တို့နွင့္ ေဆြးေနြးပြဲမ်ား မေအာင္ျမင္ပါက ျဖစ္ပ်က္လာမည့္ အေျခအေနအတြက္ ျပင္ဆင္မႈအ ေနနွင့္ လက္နက္မ်ားစုေဆာင္းျပီး၊ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ့မ်ားကို အသင့္အေနအထားတြင္ ရွိေနေစရန္ စီစဉ္ျပီး ျဖစ္ပါသည္။
“ေအာင္ဆန္း-အတၱလီ သေဘာတူညီခ်က္” ထြက္ေပၚေစခဲ့ေသာ ေဆြးေနြးပြဲမ်ားအတြင္း ဦးေအာင္ဆန္း၏ က႑ဍနွင့္ပတ္သက္၍ ပုဂၢလိကအမႈေဆာင္ဝင္တဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ထြဋ္က ေအာက္ပါအတိုင္းေရးသားခဲ့ပါသည္။ ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ေရြးေကာ္ပြဲမက်င္းပမီနွင့္ အေျခခံဥပေဒသစ္ မေရးဆြဲေသးမီ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အစိုးရတာဝန္ ဝတၱရားတို့ကို ျမန္မာအစိုးရထံသို့ လက္ေတြ့အရလည္းေကာင္း၊ ဥပေဒသေဘာအရလည္းေကာင္း၊ ခ်က္ခ်င္း လွြဲေျပာင္းေပးရန္ကို သူက အားထုတ္ခဲ့ပါသည္။ ဥပေဒသေဘာအရ လွြဲေျပာင္းေပးျခင္းကို သူက မရယူနိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း လက္ေတြ့အားျဖင့္ လွြဲေျပာင္းေပးျခင္းကိုကား အနွစ္သာရအားျဖင့္ နွစ္ဖက္သေဘာတူညီမႈအေပၚ မူတည္၍ ရယူနိုင္ခဲ့ပါသည္။
ဤအေနအထားကို သူ၏ နိုင္ငံေရးအတိုက္အခံတို့က သူေခါင္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့၏ ရံႈးနိမ့္မႈ ကဲ့သို့ျဖစ္ေစရန္ ေကာက္ေကြ့ေပြလီစြာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္လိုက ဖြင့္နိုင္ပါသည္။ သူသည္ အနည္းဆံုး လိုအပ္ခ်က္ မ်ား ေတာင္းဆိုရာ၌ ခိုင္မာ၏။ ထိုသို့ခိုင္မာျခင္းေျကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ေပၚလာနိုင္သည္ဟု သူသိသျဖင့္ တာဝန္မွာျကီးေလးလွ၏။ နိုင္ငံေရးပညာရွိတဦးပီသစြာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ား၏ လိုလားခ်က္တို့ကို အ နွစ္သာရအားျဖင့္ ေပးသည္ကို သူလက္ခံခဲ့၏။ လိုလားခ်က္ကား လြတ္လပ္ေရးသို့ ရွင္းလင္းတိုေတာင္းေသာ လမ္းမွ ခ်ီတက္နိုင္ရန္နွင့္ မိမိတို့တိုင္းျပည္၏ လက္ေတြ့အစိုးရတာဝန္မ်ားကို ခ်က္ခ်င္းရရွိရန္တို့ျဖစ္ပါသည္။
နွစ္ဖက္အလိုက် သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္ခံျပီးေနာက္ ဤသေဘာတူညီခ်က္၏ အဓိပၸာယ္သက္မႈကို လူထု အား ရိုးရိုးရွင္းရွင္းတင္ျပ၍ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖစ္ေျမာက္ေစရန္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးခဲ့၏။ သူ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေနာက္မွ လိုက္ပါက တနွစ္အတြင္း လံုးဝလြတ္လပ္ေရးရေစရမည္ဟု ရဲရင့္စြာ ကတိေပးခဲ့၏။ ဤကား ေပါ့ေပါ့ ဆဆ ကတိမ်ိုး မဟုတ္ပါ။ သူ၏ နိုင္ငံေရးလုပ္ငန္း၊ သူ၏ ဂုဏ္သိကၡာနွင့္ သူ၏ ဘဝတို့ကိုရင္း၍ ေပးလိုက္ ေသာ၊ ခံယူခ်က္အေပၚ အေျခခံေသာ ကတိမ်ိုးျဖစ္ပါသည္။ ဤသို့ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ သူ၏ ေခါင္းေဆာင္ပီသ မႈကို အျပည့္အဝ သက္ေသျပလိုက္ပါသည္။
သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးရန္ ျငင္းဆိုခဲ့ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ဝင္နွစ္ဦးကား ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္း ဦးေစာနွင့္ ၁၉၃၈ ခုနွစ္ ဒို့ဗမာအစည္းအရံုး နွစ္ျခမ္းကြဲျပီးေနာက္ အနည္းစုသခင္မ်ားကို သခင္ထြန္းအုပ္နွင့္အ တူ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့ေသာ သခင္ဗစိန္တို့ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္သို့ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ဦးေစာနွင့္ သခင္ဗစိန္ သည္ ေဒါက္တာဘေမာ္နွင့္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္း ေနာက္တဦးျဖစ္သူ ဆာေပၚထြန္းတို့နွင့္ေပါင္းကာ အမ်ိုးသား အတိုက္အခံတပ္ဦး တည္ေထာင္၍ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ရာထူးတည္ျမဲေရးအတြက္ နယ္ခ်ဲ့တို့ဘက္သို့ ကူး ေျပာင္းသြားျပီဟု ေျပာေလသည္။
နိုင္ငံေရးအတိုက္အခံတို့၏ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားေျကာင့္ ဦးေအာင္ဆန္း ထူးထူးျခားျခား စိတ္အေနွာင့္အယွက္မျဖစ္ခဲ့ ပါ။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးစုမ်ားနွင့္ ေဆြးေနြးေစ့စပ္ေရးကိုသာ ေဇာက္ခ်၍ လုပ္ပါေတာ့သည္။ ဤကိစၥကို ေျဖ ရွင္းရန္ လန္ဒန္သြားကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ျပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းပင္ ပင္လံု၌ ညီလာခံေခၚ ေရး စီစဉ္ထားျပီးျဖစ္ပါသည္။ ညီလာခံ၏ ရလဒ္ျဖစ္ေသာ ပင္လံုစာခ်ုပ္အရ “ျကားျဖတ္ျမန္မာအစိုးရနွင့္ ခ်က္ ခ်င္းပူး ေပါင္းလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္နွင့္ ခ်င္းတို့သည္ လြတ္လပ္ေရးကို ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ရရွိလိမ့္မည္” ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပုလိုက္ပါသည္။
၁၉၄၇ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ဆာေမာင္ၾကီး၊ ဦးတင္ထြဋ္၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ သခင္ဝတင္၊ ဗိုလ္မွဴးေအာင္၊ ဗိုလ္မင္းလြင္၊ ဦးကိုကိုေလး၊ ျမိဳ႕မဦးသန္းၾကြယ္၊ ေဒါက္တာ စိန္ျမေမာင္၊ ဗိုလ္သိမ္းေဆြ၊ ဦးတင္ညြန္႕၊ ဦးေမာင္ေမာင္ စေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ လည္းေကာင္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသလို၊ ျဗိတိသွ်တုိ႕ဘက္မွ ဒိုမီနီယန္အတြင္း ဝန္ကေလး ေဘာ့တြမ္ေလ၊ မစၥတာ လက္ဝဒ္ခ်္ (Mr. W.B.T.Leduidge)၊ ဂြ်န္ေလဒင္ အမွဴးေသာ အရာရွိၾကီးမ်ားႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသ မင္းၾကီး မစၥတာ စတီဗင္ဆင္တို႕လည္းတက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (KNU) အဖြဲ႕မွ ဖဒိုဝိရီေက်ာ္၊ သထံုဦးလွေဖ၊ ေစာစံေကးႏွင့္ ဦးခ်စ္တီး တို႕လည္းေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
ပင္လံုညီလာခံကား စစ္အတြင္းက တိုင္းရင္းသားမ်ားအျကား သင့္ျမတ္ျကည္ျဖူေရးအတြက္ သခင္မ်ားျကိုး ပမ္းခ်က္မ်ားနွင့္ အစပ်ိုးခဲ့ေသာ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းရွိ လူမ်ိုးစုေပါင္းစံု စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ဦးတည္ေသာ လုပ္ငန္းစဉ္၏ အထြတ္အထိပ္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ တဖန္ ဦးတင္ထြဋ္၏ စကားအရေျပာရလွ်င္ ေဆြး ေနြးေစ့စပ္ေရးနယ္ပယ္တြင္ သူ(ဦးေအာင္ဆန္း) ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့ျခင္းမွာ သူ၏ မသြယ္မဝိုက္ပြင့္လင္းမႈ နွင့္ ပုဂၢလိကအရည္အေသြးတို့ေျကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုနယ္ပယ္တြင္ သူ၏ အျကီးမားဆံုးေဆာင္ရြက္ခ်က္ကား ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ အျခားလူငယ္စုမ်ား၏ လံုးဝဥႆံု စိတ္ခ်ယံုျကည္မႈကို ရယူနိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ပင္လံုညီလာခံ ျပီးလွ်င္ျပီးခ်င္း ဧျပီလတြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဉ္ျပိုင္မည့္ ဖဆပလကိုယ္စား ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ပင္ပန္းျကီးစြာ နိုင္ငံအနွံ့ စည္းရံုးေရးခရီးထြက္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ ျပည္သူလူထုနွင့္ (၃၂) နွစ္ မွ်သာရွိေသးေသာ သူတို့၏ နုပ်ိုရြယ္ေခါင္းေဆာင္အျကား မျကံစဖူး ထူးျခားေသာ ဆက္ဆံေရးအေနအထားမ်ိုး ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္းသြားေလရာ လူအုပ္ျကီးမ်ားသည္ ‘ငါတို့ဗိုလ္ ခ်ုပ္’ ကို ျမင္လိုေဇာ၊ နားေထာင္လိုေဇာ၊ ေသြးစည္းခိုင္မာမႈကို ျပသလိုေဇာတို့နွင့္ ဖံုကိုမမႈ၊ ေနပူကိုမရြံ့၊ လာ ေရာက္အားေပးျကပါသည္။ ‘ဗိုလ္ခ်ုပ္’ ဟူေသာ ေဝါဟာရမွာ မူလတြင္ သူ၏ တပ္မေတာ္ရာထူးကို ရည္ညွြန္း ျခင္းအမႈသာျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာင္တြင္ သူ့အေပၚထားရွိေသာ ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈကို ေရာင္ျပန္ဟပ္လာေသာ ေဝါဟာရျဖစ္လာ၏။
ဦးေအာင္ဆန္းကား နားေထာင္ေကာင္းေအာင္ အေျပာအေဟာေျပျပစ္သူတဦး မဟုတ္ပါ။ သူ၏ မိန့္ခြန္းမ်ား သည္ ျငီးေငြ့ဖြယ္ အတတ္ပညာေရးရာကိစၥမ်ားနွင့္ လွြမ္းမိုးေနသည္လည္း ျဖစ္နိုင္၏။ ဟိုအေျကာင္းေရာက္ ဒီ အေျကာင္းေရာက္နွင့္ လိုက္ရခက္သည္လည္း ျဖစ္နိုင္၏။ လြန္စြာရွည္လ်ားသည္လည္း ျဖစ္နိုင္၏။ သို့ေသာ္ လည္း လူထုသည္ ျငိမ္သက္ေအးေဆးစြာ နားေထာင္ျပီး သူ့စိတ္သနၱာန္ကိုလိုက္ကာ သူ၏ တံုးတိတိနိုင္ေသာ ဆံုးမသတိေပးခ်က္တို့ကို သေဘာက်နွစ္သက္သကဲ့သို့ ျကားရခက္လွေသာ သူ၏ ရယ္ရွြင္ဖြယ္စကားေလး မ်ားကိုလည္း သေဘာက်နွစ္သက္ျကပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးနွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးနိုင္မည့္ အ ေတြးအေခၚမ်ားနွင့္ နည္းဗ်ူဟာမ်ားကို အစဉ္တစိုက္ရွာေဖြေနသူျဖစ္၏။ ဤလုပ္ငန္းတြင္ လူထုကို သူနွင့္အတူ ပါဝင္ရန္ေခၚေဆာင္နိုင္ခဲ့သည္။ ကာလေဒသအေျခအေနမ်ားအရ လိုအပ္ပါကစိတ္ေျပာင္းလဲရန္ သူမေျကာက္ ရြံ့ပါ။ သူ၏ ယူဆခ်က္မ်ားနွင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို လူထုအား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရွင္းျပျပီး ゞင္းတို့၏ ေထာက္ခံ မႈကို ေတာင္းဆိုပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း လြယ္လင့္တကူ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားနွင့္ စိတ္ကူးယဉ္အိပ္မက္ေလာက မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္လာမည္ဟူ၍ လက္လြတ္စပယ္ ကတိျပုခ်က္မ်ား မေပးေခ်။ သူ့တိုင္းျပည္အေပၚ တည္ျကည္ေျဖာင့္မတ္စြာ ျပုက်င့္သြားမည္၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးနွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္၊ လူထု၏ ညီညြတ္မႈအင္အားသာ သူနွင့္ ဖဆပလေနာက္၌ တည္ရွိေနမည္ဆိုပါက လြတ္ လပ္ေရးနွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရးဟူေသာ နွစ္ပြင့္ဆိုင္ပန္းတိုင္သို့ ဦးေဆာင္ေခၚသြားနိုင္မည္ဟူ၍သာ ကတိျပု ခဲ့၏။
ျမန္မာနိုင္ငံ ျပည္သူလူထုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဖဆပလကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို ေရြးခ်ယ္ တင္ျမွောက္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ နွိုးေဆာ္ခ်က္တို့ကို တံု့ျပန္လိုက္၏။ ပုဂၢလိကကိုယ္စားလွယ္မ်ား နွင့္ ကြန္ျမူနစ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လက္တဆုပ္စာေလာက္သာ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။ ‘ေစာ၊ စိန္၊ ေမာ္’ အုပ္စုကား မိမိတို့ေသခ်ာေပါက္ရံႈးမည္ကို သိထားျကသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့၏။ ဖဆပ လသည္ မသင့္ေတာ္ေသာ ဖိအားေပးမႈမ်ား ျပုလုပ္ခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္မ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရ၏။ သို့ေသာ္ ေရြး ေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ခံုရံုးမ်ား၏ ေတြ့ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မ်ားသည္ လူထု၏ဆနၵကို အမွန္အတိုင္း ေရာင္ျပန္ဟပ္ခဲ့ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ဘဝေနာက္ဆံုးအပိုင္းတြင္ သူသည္ ေန့စဉ္နွင့္အမွ် နိုင္ငံေရးရင့္ က်က္မႈနွင့္ နိုင္ငံအုပ္ခ်ုပ္ေရး က်င္လည္မႈတို့တြင္ တိုးတက္လာသည္ကို ျမင္နိုင္ပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္တည္ ေဆာက္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ရာ၌ သူ၏ ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးမ်ားနွင့္ တာဝန္သိစိတ္ဓာတ္တို့ ကြန့္ ျမူးလာ၏။ ဤကာလအတြင္း၌ တခ်ိန္ကဆန့္က်င္ဘက္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ျဗိတိသွ်မ်ားစြာတို့၏ ေလးစားမႈကို ရယူနိုင္ ခဲ့သည္။ ထိုပုဂၢိုလ္မ်ားအနက္ တဦးက ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားခဲ့ပါသည္။
ေအာင္ဆန္း၏ နိုင္ငံေရးပညာရွင္အရည္အခ်င္းမ်ား တိုးတက္ျကြယ္ဝလာျခင္းသည္ သူ၏ ပင္ကိုယ္စရိုက္ကား ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေျခအေနမ်ားအရ ျကီးထြားလာနိုင္စြမ္းရွိေျကာင္းကို ျပသပါသည္။ သူ့ဘဝ၏ ေနာက္ဆံုး (၁ဝ) လတြင္ သူသည္ လက္ေတြ့အားျဖင့္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္အေနအထား၌ ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုကာလအတြင္း၌ သူသည္ သူ့နိုင္ငံ မည္မ်က်ယ္ဝန္း၍ လူမ်ိုးေပါင္း မည္မွ်စံုျပီး ျပႆနာမ်ား မည္မွ်ရႈပ္ေထြးေပြလီလွသည္တို့ကို စ၍ ဂဃ နဏ သေဘာေပါက္ခဲ့ပါသည္။ အလုပ္မ်ားလြန္းလွသျဖင့္ သူ၏ က်န္းမာေရးထိခိုက္လာသည့္အျပင္ ရံဖန္ရံခါ အလုပ္မနိုင္မနင္း ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ သို့ေသာ္ သူကား ေယာကၤ်ားေကာင္းပီသစြာ ဤျဖစ္ရပ္ကို ဝန္ခံသျဖင့္ သူနွင့္ ေန့စဉ္ ထိေတြ့ေနေသာ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ုပ္ေရးအရာရွိမ်ား၏ ေလးစားမႈကို ရရွိခဲ့ပါသည္။ သူ့အား လုပ္ျကံသတ္ ျဖတ္ျခင္းသည္ ေနာင္ျဖစ္ထြန္းလာမည့္ ဥပေဒမဲ့ကာလမ်ားတြင္ သူ့ေနာက္လိုက္မ်ားကို စည္းကမ္းထိန္းသိမ္း ရန္ စြမ္းေဆာင္နိုင္သည့္ တဦးတည္းေသာပုဂၢိုလ္ကို သူ့တိုင္းျပည္ ဆံုးရံႈးရျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဇြန္လအေစာပိုင္းတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ တိုင္းျပည္အတြက္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား စီစဉ္ရန္ ရန္ကုန္ျမို့ ျပည္လမ္းရွိ ‘ဆိုရန္တိုဗီလာ’ အေဆာက္အဦးတြင္ စည္းေဝးပြဲမ်ား ဆက္တိုက္က်င္းပပါသည္။ ညီ လာခံအဖြင့္မိန့္ခြန္းတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ အေစာတလ်င္ လိုအပ္ေနေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပ ျပီး လက္ေတြ့က်၍ ေလွနံဓားထစ္မဟုတ္ေသာ အစီအစဉ္မ်ားလိုအပ္ေျကာင္းကို အေလးေပးေျပာသြားပါသည္။ ေလာဘျကီးလြန္းေသာ စီမံကိန္းမ်ား မျပုလုပ္မိရန္နွင့္ မည္သည့္ကိစၥမ်ား ပထမဦးဆံုး ေဆာင္ရြက္ရန္လိုသည္ ကို ဆံုးျဖတ္ရန္ အေရးျကီးေျကာင္းကိုလည္းေျပာသြားပါသည္။ ထို့အျပင္ တိုင္းသူျပည္သားတို့ လက္အတြင္း သို့ အခ်ုပ္အျခာအာဏာ ျပန္၍ေရာက္ေနရကား တိုင္းျပည္တြင္ျဖစ္ေပၚသမွ် အနိဌာရံုမ်ားအတြက္ နယ္ခ်ဲ့စနစ္ ကို အျပစ္တင္တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္နွင့္အင္အားတို့ကို အလဟႆမျဖုန္းျကရန္ သတိေပးသြားပါသည္။
နယ္ခ်ဲ့စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္ရန္သံုးခဲ့ေသာ လက္နက္မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေသာ နိုင္ငံတခုကို တည္တံ့ခိုင္ျမဲ၍ တိုးတက္ေစရန္အတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကိရိယာမ်ားျဖစ္သည္ဟု အစဉ္အျမဲ မတြက္ဆနိုင္ေျကာင္း သူ ျပည့္ ျပည့္ဝဝ နားလည္ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနနွင့္ နိုင္ငံတကာမိသားစု အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ မွန္ကန္ေသာေနရာမွ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္နိုင္မည့္ အနာဂတ္ကာလကိုေမွ်ာ္မွန္းကာ စစ္မွန္ေသာ အမ်ိုးသားေရး သည္ နိုင္ငံတကာအေရးကို အေထာက္အကူျပုရမည္ျဖစ္ေျကာင္း သူ ျမင္ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္း၏အျမင္ သည္ ေသြးထြက္ေအာင္မွန္သျဖင့္ အခ်ို့လူမ်ား မခံသာေသာ စကားမ်ိုးကိုေျပာရန္မတြန့္ဆုတ္ပါ။ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၃ ရက္ေန့တြင္ ေျပာျကားခဲ့ေသာ သူ၏ ေနာက္ဆံုးမိန့္ခြန္းတြင္ ျပည္သူတို့အား မိမိတို့၏ ခ်ို့ယြင္း ခ်က္မ်ားကို ျပုျပင္ရန္၊ စည္းကမ္းရွိရန္၊ ဇြဲဝိရိယျကီးရန္နွင့္ အမ်ားအက်ိုးအတြက္ ကိုယ္က်ိုးစြန့္ရန္ စသျဖင့္ ေဆာ္ဩခဲ့ျပီး လြတ္လပ္ေရး၏ အက်ိုးအရသာမ်ား ျပည့္ဝစြာ မခံစားနိုင္မီ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရုန္းကန္ျကိုးစားရ ဦးမည္ျဖစ္ေျကာင္းကိုလည္း သတိေပးခဲ့၏။
ေျဖာင့္မတ္တည္ျကည္ျပီး မိမိကိုယ္ကို ဆန္းစစ္နိုင္စြမ္းရွိသူပီပီ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ အားနည္းခ်က္မ်ား ကို ျပုျပင္ရန္လိုေျကာင္းကိုလည္း မိတ္ေဆြမ်ားအား ဝန္ခံခဲ့ပါသည္။ ေက်ာင္းသားေတာ္လွန္ေရးသမား လူငယ္ တေယာက္တြင္ သည္းခံခြင့္လွြတ္နိုင္ေသာ အျပစ္အနာမ်ားသည္ နိုင္ငံ၏အထင္ကရ ေခါင္းေဆာင္တြင္မူကား လက္ခံခြင့္လွြတ္ဖြယ္ မဟုတ္ေပ။ အေခ်ာကိုင္ရန္လိုေနေသာ အမူအက်င့္မ်ား ရွိေနေသး၏။ အဆင္မေျပလွ ေသာ ေဒါသျကီးတတ္ျခင္းကို ထိန္းခ်ုပ္ရေပဦးမည္။ လူမႈဆက္ဆံေရးတြင္လည္း မည္မွ်ပင္ ျငီးေငြ့ဖြယ္ျဖစ္ေစ ေလာကဝတ္ပ်ူငွာေစရန္ ေလ့က်င့္ရေပဦးမည္။
အာဏာလွြဲေျပာင္းေရး အစီအစဉ္မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ တဆင့္ျပီးတဆင့္ တိုးတက္၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ ခဲ့ပါသည္။ ေမလတြင္ က်င္းပေသာ ညီလာခံ၌ ဖဆပလအဖြဲ့ခ်ုပ္သည္ မိမိတို့၏ လြတ္လပ္ေရးနွင့္ပတ္သက္ ေသာ မူဝါဒကို ခ်မွတ္ျပီး ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံဟူ၍ ေခၚတြင္မည့္ လြတ္လပ္ေသာ အခ်ုပ္အျခာအာဏာပိုင္ သမၼတနိုင္ငံ၏ အေျခခံဖြဲ့စည္းပံု ဥပေဒမူျကမ္းကို ေရးဆြဲရန္ ေကာ္မတီကိုလည္း ဖြဲ့စည္းလိုက္ပါသည္။ ခက္ခဲ ဆင္းရဲစြာ လံုးပမ္းခဲ့ရေသာ ပန္းတိုင္ လက္တကမ္းမွ်သာ ရွိေတာ့သည္ျဖစ္၍ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ တင္းမာမႈ မ်ားေလ်ာ့ကာ ပိုမို၍ ေပ်ာ့ေျပာင္းခ်ိုသာလာ၏။ သူ၏ တပ္မ်ားကို ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့စဉ္က အံျကီးတခဲခဲနွင့္ ေတြ့ျမင္ရေသာ လူငယ္စစ္ေသနာပတိခ်ုပ္၏ ပံုပန္းသ႑ဍာန္နွင့္ကား သိသိသာသာ ျခားနား လာပါသည္။ သူ၏ အတြင္းအျပင္သည္ ျကည္လင္တည္ျငိမ္၍ ေသာကကင္းစင္သကဲ့သို့ ျဖစ္ေနပါသည္။ သို့ ေသာ္လည္း ပင္ပန္းနြမ္းနယ္ျခင္းသည္လည္း နက္ရွိုင္းလွပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ နိုင္ငံေရးမွ အနား ယူကာ မိသားစုကိစၥမ်ား၊ စာေပေရးသားျခင္းကိစၥမ်ားကိုသာ အခ်ိန္ျပည့္ေပး၍ လုပ္ေဆာင္လိုလားေျကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့ပါသည္။
သို့ေသာ္လည္း ဤဆနၵကား မျပည့္ဝခဲ့ပါ။ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန့ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ အစည္းအေဝးထိုင္ေန စဉ္ အေစာင့္အျကပ္မ်ားမရွိေသာ စည္းေဝးခန္းထဲသို့ ယူနီေဖာင္းဝတ္လူတစု တြန္းဝင္လာ၍ စက္ေသနတ္ မ်ားနွင့္ပစ္ခတ္ရာ ဦးေအာင္ဆန္း၊ သူ၏အကိုျကီး ဦးဘဝင္း အပါအဝင္ ေကာင္စီဝင္ (၆) ဦး၊ အထက္တန္းအုပ္ ခ်ုပ္ေရးအရာရွိတဦးနွင့္ ကိုယ္ရံေတာ္ေလးတဦးက်ဆံုးခဲ့ရပါသည္။ လူသတ္သမားမ်ား ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ သြားခဲ့ေသာ္လည္း၊ ゞင္းတို့အား ဦးေစာေနအိမ္သို့ ေျခရာခံလိုက္နိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ေဟာင္းသည္ အျကံ ျကီးသူတေယာက္ျဖစ္ျပီး ‘ေကာင္ေလးတေယာက္ပါပဲ’ ဟူ၍ သူ သတ္မွတ္ေလ့ရွိေသာ ဦးေအာင္ဆန္း နိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္အဆင့္သို့ တရွိန္ထိုးတက္သြားသည္ကို လက္မခံနိုင္ခဲ့ေပ။
ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့နွင့္ လန္ဒန္သို့ ထြက္ခြာမသြားမီ လအနည္းငယ္အလိုေလာက္တြင္ ကာကီဝတ္စံု ဝတ္ဆင္ထားသူမ်ားက ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္သျဖင့္ ဦးေစာမ်က္ေစ့တြင္ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါသည္။ ဦးေစာသည္ ဤ ကိစၥတြင္ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ျပည္သူ့ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ့ဝင္မ်ား၌ တာဝန္ရွိသည္ဟု ယူဆကာ ကလဲ့စားေခ်ျခင္းျဖစ္ သည္ဟု အခ်ို့ကခန့္မွန္းျကပါသည္။ သို့ေသာ္နိုင္ငံေတာ္လုပ္ျကံမႈနွင့္ပတ္သက္၍ စစ္ေဆးေတြ့ရွိခ်က္မ်ားအရ အလုပ္အမႈေဆာင္ေကာင္စီတခုလံုးအား သုတ္သင္ေခ်မႈန္းရန္ ညွြန္ျကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္းနွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားကို ရွင္းလင္းသုတ္သင္လိုက္ျခင္းျဖင့္ သူသာ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာ မည္ဟူေသာ ထူးဆန္းသည့္ ယံုျကည္ခ်က္ျဖင့္ လုပ္ျကံမႈျကီးကို ဦးေစာ စီစဉ္ခဲ့ဟန္တူပါသည္။ ဦးေစာအေပၚ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ား က်ူးလြန္ရန္ အားေပးကူညီမႈအတြက္ အျပစ္ရွိေျကာင္း စီရင္ဆံုးျဖတ္ျပီး ေသဒဏ္ခ်မွတ္ လိုက္ပါသည္။
ဦးေအာင္ဆန္း ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သြားေသာ္လည္း သူ၏ ဘဝကိုေပး၍ ျကိုးပမ္းခဲ့ရေသာ လြတ္လပ္ေရး ကိုသာ ျမန္မာနိုင္ငံ ရရွိခဲ့ပါသည္။ အသက္ရွင္က်န္ခဲ့ေသာ ဖဆပလဝင္မ်ားအနက္ အဆင့္ျမင့္ဆံုးျဖစ္ေသာ ဦးနုသည္ ေစ့စပ္ေဆြးေနြးေရးမ်ားကို ဆံုးခန္းတိုင္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားျပီး ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၄) ရက္ေန့တြင္ လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ကို ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။
နိဂံုးေခတ္သစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသမိုင္း သုေတသီတဦးျဖစ္သူ အေမရိကန္ပညာရွင္ ဖရင့္၊အင္၊ထေရဂါ ေရးသားခဲ့ ေသာ ေအာက္ပါ စကားေကာက္နုတ္ခ်က္ကို ဤေနရာ၌ ေဖာ္ျပက သင့္ေတာ္မည္ထင္ပါသည္။ မဟာလူသား တဦး၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအေနျဖင့္သာ ျဖစ္ရပ္စဉ္ကို တင္ျပျခင္းသည္ သမိုင္းကို လြဲမွားစြာ ျမင္ျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ဤစာအုပ္တြင္လည္း ထိုကဲ့သို့ တင္ျပျခင္းမ်ိုး အတိုင္းအတာတခုအထိ ပါဝင္ခဲ့ပါလွ်င္ ထိုအတိုင္းအ တာအထိ လြဲမွားေသာအျမင္ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။ သို့ေသာ္လည္း ထိုစဉ္က ျမန္မာျပည္အေျခအေနအရ သခင္မ်ား နိုင္ငံေရးရာထူးေနရာ ရရွိခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ လြတ္လပ္ေရးအရုဏ္တက္ခ်ိန္ျဖစ္ေသာ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ ဇန္နဝါ ရီလတိုင္ (၁၂) နွစ္ကာလအတြင္း စြမ္းေဆာင္နိုင္မႈမ်ားကို ျဖစ္ရပ္စဉ္အလံုးစံုအေပၚ လွြမ္းျခံုခဲ့ေသာ ေအာင္ ဆန္း၏ ေခါင္းေဆာင္မႈရႈေထာင့္မွ စိစစ္ျခင္းကား မွန္ကန္သင့္ေလ်ာ္သည္ဟု ထင္မိပါသည္။
အျခားတဖက္မွျကည့္လွ်င္လည္း အထက္ေဖာ္ျပပါ သေဘာတရားကား မွန္ကန္ပါသည္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ေနာက္ခံကားကို အေျချပု၍သာ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ဘဝကို ေလ့လာနိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို့ ခ်ဉ္းကပ္နည္းသည္ သူ၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာအပိုင္းကို လ်စ္လ်ူရႈရာေရာက္နိုင္ပါသည္။ သို့ေသာ္ သူ့အသက္ (၂ဝ) ေက်ာ္ေက်ာ္ ေက်ာင္းသားနိုင္ငံေရးေလာကထဲ ဝင္ခဲ့စဉ္ကစ၍ သူ၏ ဘဝနွင့္ လြတ္လပ္ေရးျကိုးပမ္းမႈ သည္ ခြဲျခား၍မရေလာက္ေအာင္ ေရာေထြးဆက္နြယ္ေနသည့္အျပင္ ဦးေအာင္ဆန္းကား သူ၏ အဇၩတၱသနၱန္ နွင့္ ကြာျခားေသာ ဗဟိဒၶအသြင္ကို လူထုေရွ့ေမွာက္ ဘန္းျပသူမ်ိုး မဟုတ္ခဲ့ပါ။ သူ၏ ရုပ္ပံုလွြာတခုလံုးကို ျခံု၍ ျကည့္ပါက ျမင့္မားေသာရည္မွန္းခ်က္၊ ခိုင္မာျပတ္သားေသာ စိတ္ဓာတ္တို့ျဖင့္ သူ၏နိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရေစ ရန္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးခဲ့ေသာ သိကၡာသမာဓိ ျကီးမားသည့္ လူငယ္တဦးကို ျမင္ရေပမည္။
သူ၏ နိုင္ငံေရးအတိုက္အခံမ်ားနွင့္ သူ၏ နိုင္ငံကို အုပ္ခ်ုပ္ေနေသာ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သျဖင့္ သူ့အား သစၥာေဖာက္ဟု ျမင္ခဲ့သူတို့က ဦးေအာင္ဆန္းသည္ ထင္ေပၚေက်ာ္ျကားမႈလိုလားသျဖင့္ အျကင္နာ ကင္းသည္၊ ဆင္ျခင္တံုတရား ေခါင္းပါးသည္၊ နွစ္ဖက္ခြ်န္လုပ္တတ္သည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့ျက၏။ ထိုကဲ့သို့ေသာ စြပ္စြဲ ခ်က္မ်ားကို သူ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မွတ္တမ္းအေပၚ အေျချပု၍ အကဲျဖတ္နိုင္ပါသည္။ အျခားသူမ်ား ပိုမို၍ ေကာင္းမြန္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးနိုင္သည္ဟု သူ ယံုျကည္သ၍ ေနာက္လိုက္ေနရာမွ တာဝန္ကို ေစတနာ ျပည့္ဝစြာထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ သူတဦးတည္းသာ တိုင္းျပည္ကို ညီညြတ္မႈေပးကာ လြတ္လပ္ေရးပန္းတိုင္သို့ ေရာက္ရန္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးနိုင္မည္ျဖစ္ေျကာင္း ထင္ရွားလာေသာအခါမွ သူသည္ ဗဟိုမ႑ဍိုင္ေနရာကို ယူ ခဲ့ပါသည္။
ေက်ာင္းသားဘဝကပင္ သူ၏ ရင္းနွီးေသာ နိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ျဖစ္ခဲ့သူ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းက မည္သူကမွ ဗိုလ္ခ်ုပ္ေအာင္ဆန္းအား ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ေပးခဲ့သည္မဟုတ္ဘဲ သူ၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ ျကြယ္ဝမႈ ေျကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာကို ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ေျကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ သုန္မႈန္ျခင္းနွင့္ စိတ္လႈပ္ရွားသျဖင့္ ေပါက္ကြဲျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈအက်ိုးငွာ စုေပါင္းဆံုးျဖတ္ခ်က္ မ်ား ခ်ရာတြင္ သူ၏ ပုဂၢိုလ္ေရးရာခံစားခ်က္မ်ားနွင့္ အလိုဆနၵတို့ကို မည္ေသာအခါမွ် အသားမေပးခဲ့ေခ်။ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲအဆင့္ဆင့္၌ သူသည္ ရင္းနွီးေသာ နိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားနွင့္ တိုင္ပင္ေဆာင္ ရြက္၍ တရားမွန္ေဝဖန္ခ်က္မ်ားကို လက္ခံကာ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္မည္ထင္ပါက တာဝန္မ်ားကို လွြဲေျပာင္းခြဲ ေဝေပးပါသည္။
သို့ေသာ္ ကိုယ္က်ိုးရွာသမားမ်ား၊ တာဝန္မဲ့လုပ္ရပ္မ်ားနွင့္ လြတ္လပ္ေရးျကိုးပမ္းမႈကို ထိပါးနိုင္မည့္ အလုပ္ ပ်က္ကြက္မႈမ်ားကို သည္းမခံပါ။ သူသည္ တရားမွ်တမႈနွင့္ ဒီမိုကေရစီဝါဒတို့ကို ယံုျကည္လက္ခံကာ သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရလုပ္ပါက ပိုမို၍ေကာင္းမြန္မည္ျဖစ္ေသာအခ်ိန္အခါမ်ား၌ပင္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား ၏ အလိုက် ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္လည္းရွိခဲ့၏။ အမႈေဆာင္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္အေနနွင့္ သူ၏အျမင္ကို အျခား သူမ်ားလက္ခံေစရန္ အေပၚစီးနွင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ အားလံုးက လြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္း၊ ျပည့္စံုစြာ ေဆြး ေနြးျပီးမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျကပါသည္။
သူကိုယ္တိုင္ ပြင့္လင္းစြာ ဝန္ခံခဲ့သည့္အတိုင္း သူသည္ အမွားအယြင္း ကင္းသူမဟုတ္ပါ။ သို့ေသာ္ သူ၏ စိတ္ ရည္ဉာဏ္ရည္ကား အစဉ္သျဖင့္ ျကီးထြားတိုးတက္နိုင္စြမ္းရွိခဲ့ပါသည္။ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ အစြန္းေရာက္ တယူသန္သမားမ်ားကို စြဲေဆာင္နိုင္စြမ္းထက္ မိမိတို့ ယံုျကည္ေလးစားေသာ ေခါင္းေဆာင္ေအာက္တြင္ စိတ္ ျငိမ္းေအး ကိုယ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ မိမိတို့ဘဝကို နွင္လိုေသာ သာမန္ျပည္သူတို့ကို စြဲေဆာင္နိုင္စြမ္းရွိခဲ့ပါသည္။ ျပည္သူတို့သည္ ゞင္းတို့ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း အရည္အေသြးမ်ား ဦးေအာင္ဆန္း၌ ရွိသည္ ဟု ျမင္ခဲ့၏။ သူကား ကိုယ္က်ိုးထက္ နိုင္ငံ့အက်ိုးကို ဦးစားေပးခဲ့သည္။ သူ၏အာဏာ အထြတ္အထိပ္ ေရာက္ ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ပင္ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ဟန္ပန္မရွိ ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ေခါင္းေဆာင္တို့၏ အထူးအခြင့္အေရးမ်ားကို မမက္ေမာဘဲ ေခါင္းေဆာင္မႈတာဝန္မ်ားကို လက္ခံခဲ့သည္။ ထို့ အျပင္ သူသည္ နိုင္ငံေရးပါးနပ္လိမၼာမႈနွင့္ နိုင္ငံအုပ္ခ်ုပ္ေရးကြ်မ္းက်င္မႈစြမ္းအားျကီးေသာ္လည္း သူ၏အတြင္း သေဘာထား၏ နက္ရွိုင္းလွေသာ ရိုးသားမႈကား မည္ေသာအခါမွ် တိမ္ေကာသြားျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံ ျပည္သူလူထုအတြက္ ဦးေအာင္ဆန္းသည္ မိမိတို့ လိုလားေတာင့္တေနခ်ိန္တြင္ နိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာကိုဆည္ ရန္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ သူ၏ ဘဝသည္ ျပည္သူတို့ စိတ္အားတက္ျကြ အတုယူဖြယ္ရာျဖစ္သကဲ့သို့ သူ့အား သတိရလြမ္းဆြတ္ျခင္းသည္ ျပည္သူတို့၏ နိုင္ငံေရးအသိစိတ္ကို လမ္းမလြဲေစရန္ ထိန္းကြပ္မႈအျဖစ္ တည္ရွိလ်က္ ေနပါသည္။
